De Amstelkade is sinds 1922 een straat aan de zuidzijde van het Amstelkanaal in stadsdeel Zuid in Amsterdam. De straat en het kanaal zijn vernoemd naar de nabijgelegen rivier.
Sjoel
Op de hoek van de Amstelkade en de Waalstraat werd in het begin van de vorige eeuw, toen de Joodse bevolking in de Rivierenbuurt sterk steeg, een chewresjoel gesticht door de vereniging “Benei Teimon” (kinderen van het zuiden). Meer informatie over deze sjoel via deze link.
Amstelkade 1 – Dr. J. L. Gompertz
Dr. J. L. Gompertz was op dit adres gevestigd rond 1930.
Amstelkade 9a-huis – makelaar H. J. Senator
In 1928 was deze makelaar op dit adres gevestigd.
Amstelkade 12 – mevrouw Baars – Legrand
Sara Baars – Legrand (Amsterdam, – Sobibor, ) was penningmeester van de commissie voor de loterij ten bate van het jeugdwerk van Benei Teimon in 1936. Sara was gehuwd met Adolf Baars (Amsterdam, – Midden-Europa, ) en zij hadden een dochter Elisabeth (Amsterdam, – Sobibor, ). Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op de Jekerstraat 65-2.
Amstelkade 29 – arts M. de Levie
Rond 1924 was arts Maurits de Levie (Amsterdam, 18 juni 1898 – Buchenwald, 1 januari 1945) op dit adres gevestigd. Op 22 januari 1924 verloofde hij zich met Louise Oudkerk. Hij trouwde op 1 oktober 1925 met Estella Rebecca Frankenhuis (Sliedrecht, 16 maart 1904 – 1997). Estella en dochter Aletta Florence overleefden de oorlog. Zoon Herman Maurits (Amsterdam, – Monowitz, ) niet. In 1931 verhuisde de praktijk naar het Daniël Willinkplein 52.
Amstelkade 30 – arts M. de Levie
Op dit adres was rond 1922 arts Maurits de Levie gevestigd.
Amstelkade 34 – Benei Teimon
In 1924 vroeg deze vereniging een Aron Hakodesj te koop op in bruikleen. Een Aron Hakodesj is de Heilige Arke, waar in de synagoge de Torahrollen worden bewaard.
Amstelkade 39 – drogisterij ‘De Hoek’
Deze drogisterij was hier vanaf 1935 gevestigd.
Amstelkade 47 – De Lekkerbek
‘Aardig gekozen naam voor een nieuw geopende zaak in comestibles, fijne chocolade, bonbons, kosjer biscuits, boter en kaas, fruit, sardines enz., een sorteering, te veel om op te noemen. In plan Zuid waar deze nieuwe zaak gevestigd is, zullen vooral de Joodsche bewoners goed doen, evenals wij, een kijkje te nemen. Een geliefkoosd nuttigingsmiddel, zuur en zuurwaren, is in elke verlangde soort voorhanden. Het ziet noemt in de puntjes uit en…. proper. Dus goed onthouden, het adres is Amstelkada 47’. (annonce 13 april 1923)
Amstelkade 53-2 – pension Weduwe Gobits
In 1931 was hier het pension van Weduwe Gobits gevestigd.
Amstelkade 66 – slagerij Lierens
Op 15 september 1931 opende E. Lierens hier zijn vleeschhouwerij annex fijne vleeswaren.
Amstelkade 68 – hoofdprijs
Bij de loterij voor de Joodse Invalide in 1931 waren er drie hoofdprijzen. Dit waren woningen, een in Arnhem en twee in Amsterdam. In Amsterdam op de Hogeweg 55 en dit adres.
Amstelkade 70 – belastingadviseur Snijders
In 1935 was hier Joh. A. Snijders gevestigd, belastingadviseur. Met een advertentie in het Nieuw Israëlietisch Weekblad richtte hij zich op de Joodse clientèle.
Amstelkade 102 – bontwerker Meijer
C. J. Meijer was bontwerker en woonde hier in 1933.
Amstelkade 116 – gezin D’Ancona
Op dit adres woonde Jacques d’Ancona. Hij ging in ondertrouw met Clara Worms en de choepa (kerkelijke inzegening) was op 8 december 1931 om 13 uur in de Portugese Synagoge. Clara Rosette Worms (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Zacharie d’Ancona (Parijs, – Amsterdam, ) woonden ten tijde van de oorlog in Overveen en hadden een dochter Elsa Margaretha (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Amstelkade 118 – Stolpersteinen
Op Amstelkade 118 is sinds 4 mei 2009 een bijzonder gedenkteken geplaatst. Het zijn twee Stolpersteinen (struikelstenen), stenen met een messing bovenkant waarin de gegevens zijn vermeld van weggevoerde bewoners van het pand waarvoor ze zijn aangebracht. Dit project, wat al jaren in Duitsland loopt, krijgt steeds meer navolging in andere Europese landen. Het maakt de geschiedenis van de sjoah vaak pijnlijk duidelijk. De Stolpersteinen die op de Amstelkade geplaatst zijn zijn voor Han Hollander en Leentje Hollander-Smeer.
Amstelkade 118 – Han Hollander
Han (Hartog) Hollander ((Deventer, 5 oktober1886 – Sobibor 9 juli 1943) was een legendarische radioverslaggever die voor de AVRO commentaren leverde bij sportwedstrijden. Hij deed op 11 maart 1928 ook het eerste live verslag van een voetbalwedstrijd (Nederland-België, Olympisch Stadion Amsterdam) op de radio. Hij werd in de jaren dertig zeer populair en een bekende Nederlander. In 1936 versloeg hij mede de Olympische Spelen in Berlijn, waarvan deze podcast te beluisteren valt, en waar hij een door Hitler ondertekende oorkonde ontving. Later verkeerde hij in de fataal gebleken veronderstelling dat deze oorkonde hem kon vrijwaren van deportatie en hij dook niet onder.
Hij bleef werken bij de AVRO tot de inval van de Duitsers. De leiding van de AVRO nam toen het zekere voor het onzekere en ontsloeg al het Joodse personeel. Han, Leentje en hun dochter werden in 1943 gedeporteerd.
Amstelkade 120-2 – gezin Spitz
Karel Spitz (Amsterdam, – Polen, ), zoon van Maurits Spitz en Rosa Parser (Amsterdam, – Sobibor, ), werd op 13 oktober 1928 Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig), wat gevierd werd met een receptie. Karel had een oudere zus Rachel (Amsterdam, – Auschwitz, ). Vader Maurits overleefde de oorlog.
Amstelkade 140hs – gezin Jacob Vas Nunes
Het verhaal over dit gezin staat op Huddekade 4.
bron:
“Advertentie M. de Levie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1922/12/15 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874082:mpeg21:p008
“DE LEKKERBEK — AMSTELKADE 47.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1923/04/13 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874099:mpeg21:p008
“Advertentie Lekkerbek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1923/04/13 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874099:mpeg21:p008
“Familiebericht M. de Levie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1924/01/25 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872465:mpeg21:p006
“Advertentie Benei Teimon”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1924/12/05 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872517:mpeg21:p008
“Advertentie Senator”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1928/06/22 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858023:mpeg21:p007
“Familiebericht Spitz”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1928/10/05 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858038:mpeg21:p006
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Spitz (geraadpleegd 25 maart 2020).
“Advertentie Gompertz”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1930/06/06 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858620:mpeg21:p007
“Advertentie Loterij”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/01/09 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858651:mpeg21:p005
“Advertentie De Levie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/07/10 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874708:mpeg21:p007
“Advertentie Lierens”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/09/11 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874717:mpeg21:p004
“Advertentie Gobits”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/11/06 00:00:00, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874725:mpeg21:p007
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin d’Ancona (geraadpleegd 25 maart 2020)
“Familiebericht d’Ancona”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/11/27 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874728:mpeg21:p006
“Advertentie Meijer”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1933/09/20 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874864:mpeg21:p011
“Advertentie Snijders”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1935/02/22 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874559:mpeg21:p002
“Advertentie drogisterij”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1935/10/18 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871428:mpeg21:p012
“Advertentie Baars – Legrand”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1936/05/15 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871345:mpeg21:p008
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Baars – Legrand (geraadpleegd 25 maart 2020)
illustraties:
“Advertentie Lekkerbek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1923/04/13 00:00:00, p. 12. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874099:mpeg21:p008
“Advertentie Benei Teimon”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1924/12/05 00:00:00, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872517:mpeg21:p008
“Advertentie Loterij”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1931/01/09 00:00:00, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858651:mpeg21:p005
“Advertentie Snijders”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1935/02/22 00:00:00, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 26-03-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874559:mpeg21:p002
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Jozef Israëlskade (rechts) en Amstelkade (links); in het midden het Amstelkanaal, 1933. Archief van de Gemeentelijke Dienst Volkshuisvesting en rechtsvoorganger: glasnegatieven. 5293FO002950
gepubliceerd
29 april 2016
laatst bijgewerkt:
29 januari 2022