Frederiksstraat

Jeugdherberg “Vondelhof”, Frederiksstraat 18-A, voorgevel. Uitgave H. Zoomers, Amsterdam. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten. 1933. ANWU01782000001

De Frederiksstraat is een zijstraat van de Overtoom. Een kleine straat tussen de drukke Overtoom en het Vondelpark. In deze straat stond op nummer 18a “Jeugdherberg Vondelhof”, met een bijzondere geschiedenis.

Vondelhof werd in 1915 gebouwd als nieuwe locatie voor Openbare Lagere School no. 95, naar een ontwerp van architect Pieter Lucas Marnette (1888-1949). Het was een “kostelooze school”, de ouders hoefden geen schoolgeld te betalen.
In 1920 werd het standsonderscheid tussen de openbare scholen opgeheven en deze school ging toen de Reyer Ansloschool heten.
In september 1925 werd dit de Eerste Openbare Openluchtschool van Amsterdam (niet te verwarren met de school in de Cliostraat, de Eerste Openluchtschool voor het Gezonde Kind). Voor dit doel werden er barakken aan de achterzijde van de school gebouwd, half in het Vondelpark. Wanneer het te koud was in deze houten onderkomens kon men zich terug trekken in het stenen gebouw. De school werd in 1928 opgeheven. Een nieuwe bestemming werd in 1929 gevonden toen de in dat jaar opgerichte jeugdherbergcentrale een onderkomen zocht. Op 14 mei 1933 werd de jeugdherberg Vondelhof geopend.

Vluchtelingen
In november 1939 werden hier 70 jongeren ondergebracht via de Stichting voor Immigratie en Opleiding van Kinderen in Palestina – de “jeugd-alijah”. Dit waren Joodse kinderen uit nazi-Duitsland die hier als vluchteling terecht waren gekomen.
Deze kinderen zouden doortrekken naar Palestina, wat door de gemeente toe werd gejuicht.
In maart 1940 verhuisden de pioniers naar Loosdrecht, daar was meer ruimte voor het landbouwonderwijs dan in de grote stad.

Oorlog
De Duitsers namen het pand over tijdens de bezetting. In augustus 1940 startte hier de halfjaarlijkse opleiding voor de mariniers die geworven werden onder de Amsterdamse politie. Op de begane grond werd in 1942 een brandweerpost geopend (heeft bestaan tot 1973). Na de oorlog werd het complex opnieuw een jeugdherberg en de barakken aan de achterzijde een openluchtschool, de Eduard Polakschool. De jeugdherberg sloot al in 1949.
Na die tijd heeft het gebouw verschillende bestemmingen gehad, een havo, een islamitische basisschool, een kinderdagverblijf. De houten barakken aan de achterzijde werden in 1988 gesloopt.

bron:
Blokland, Simon van. Jeugdherberg Vondelhof. Ons Amsterdam juli-aug 2012

laatst bijgewerkt:
16 september 2019