Hirsch & Cie 1889 – 1970

Sally Berg (1857 - 1924)
Sally Berg (1857 – 1924) door Baruch Lopes de Leao Laguna (1864 – 1943).

Sylvain Kahn was afkomstig uit de Elzas in Frankrijk (Schirrhofen, 17 juli 1857 – Amsterdam, 3 december 1929). Samen met Sally (Albert) Berg (Warburg, Duitsland, 16 januari 1857 – Heemstede, 18 juni 1924) werkten hij als bediende bij Leo Hirsch in Brussel, toen zij elkaar op veertienjarige leeftijd leerden kennen.
Kahn en Berg werkten zich steeds verder op binnen het bedrijf en kregen plannen om zelf een modehuis op te zetten. Deze plannen bespraken ze met Leo Hirsch, die daar enthousiast voor werd. Hij wilde er ook geld in steken en in 1882 werd aan het Leidseplein Maison Hirsch & Cie. gesticht. Er werd alleen maatkleding verkocht. Het bedrijf draaide goed en de lening van Hirsch kon na tien jaar worden afgelost.
De clientèle werd niet alleen met grote hoffelijkheid, maar ook in het Frans ontvangen en vertroeteld. Die taal was toen in de hogere kringen ‘en vogue‘.

Sylvain Kahn (1857 - 1929)
Sylvain Kahn (1857 – 1929) door Baruch Lopes de Leao Laguna (1864 – 1943).

Het personeel, merendeels Franstalige Belgen, sprak niet alleen de klanten als madame aan, maar deed dit ook onderling. De verkoopsters en verkopers van Hirsch kwamen uit de gegoede burgerij en hadden vaak een middelbare schoolopleiding gehad. Ze vonden het een eer voor het zelfs door het Koninklijk Huis bezochte witte modepaleis aan het Amsterdamse Leidseplein te werken en keken met minachting neer op het personeel van Gerzon en De Bijenkorf.

Sylvain Kahn trouwde met Julie Berg, de jongere zus van Sally. Vier van de vijf kinderen, Bernard Arnold (1884-1941), Caroline Alice (1887-1972), Henri René (1888-1970), Salomon Paul (1892-1893) en Sophie Marthe (1893-1943), bereikten de volwassen leeftijd, enkelen kwamen in het familiebedrijf.
Sally Berg trouwde niet maar ontmoette in de periode van de Eerste Wereldoorlog de Duitser Werner Jentzsch. Die werd zijn levenspartner en hij woonde na de oorlog met Sally samen.

In 1912 kon een geheel nieuw pand op het Leidseplein geopend worden, ontworpen door de architect A. Jacot en J. G. Snuijf. In de crisisjaren ging het niet goed met het bedrijf. Er kwam rond 1936 een opleving. Een grote rol in deze opleving had de uit Berlijn afkomstige couturier Richard Nathan Goetz. Tijdens de oorlog kwam het bedrijf onder twee Verwalters, uiteindelijk liquideerde de bezetter het bedrijf. Nakomelingen van Kahn heropenden de onderneming, maar in 1970 moest het definitief de poorten sluiten. Het Hirsch gebouw staat nog steeds op het Leidseplein. (Momenteel het gebouw waar onder andere Apple in gevestigd is).

Robert Sylvain Kahn
Een kleinzoon van Sylvain was Robert Sylvain Kahn en hij zou de laatste directeur van het modehuis worden. Robert werd in 1922 geboren in een gezin dat op de Koninginneweg woonde en toen Robert 13 was verhuisde naar de De Lairessestraat 37hs. Ze waren bezoekers van de Obrechtsjoel.

Tijdens de oorlog moest het gezin onderduiken. Vader Henri René (Amsterdam, 12 oktober 1888 – Amsterdam, 12 april 1970) zat al in Westerbork maar wist te ontsnappen in een boerenkar vol aardappelschillen. Hij werd herenigd met zijn vrouw Dora Weijl (Amsterdam, 19 mei 1896 – Amsterdam, 20 augustus 1981), dochter Rose Mary en Robert die ondergedoken zaten in het Gelderse Doornspijk. Ze waren ondergedoken bij een gereformeerd boerengezin en Robert bouwde er een schuilplaats tussen twee verdiepingen. Na de oorlog kreeg het boerengezin de onderscheiding van Yad Vasjem.

Het gezin keerde na de oorlog terug naar Amsterdam en met veel moeite lukte het om de woning op de De Lairessestraat terug te krijgen. In 1952 trouwde Robert met Betty Gerzon, een huwelijk dat 64 jaar duurde tot zij in 2016 overleed.

In Memoriam
Robert was een van de initiatiefnemers van In Memoriam, het dikke boek dat door de Staatsuitgeverij werd gepubliceerd met de namen van 102.000 vermoorde Joden, Roma en Sinti. Robert overleed op 24 augustus 2022. Zijn nagedachtenis zij tot zegen.

 

bron:
Paul Vughts, Robert Kahn (1922 – 2022) gaf de slachtoffers van de Holocaust een naam, Het Parool, 28 augustus 2022.
Henri René Kahn, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1535.

illustratie:
Sally Berg (1857 – 1924) door Baruch Lopes de Leao Laguna (1864 – 1943).
Sylvain Kahn (1857 – 1929) door Baruch Lopes de Leao Laguna (1864 – 1943).

gepubliceerd:
1 mei 2016

laatst bijgewerkt:
30 augustus 2022