Jacob Drukker werd geboren op 8 april 1881 in Nijmegen als zoon van Isaac Drukker en Mietje Elcus. Jaap trouwde met Henrica Ossedrijver (Antwerpen, 15 februari 1879 – Auschwitz, 8 april 1944), dochter van Godert Ossedrijver en Sophia van Buuren, en zij kregen vier kinderen: Jules (Antwerpen, 4 mei 1903), Sophia (Amsterdam, 21 jan 1905), Maria (Amsterdam, 11 mei 1906 – 1907) en Jaak (Amsterdam, 21 mei 1909 – Hilversum, 7 juni 1977).
Jacob werd koopman en zat in de diamanthandel en juist door dat laatste woonde hij een tijd in Gent, Antwerpen en Brussel. Hij vestigde zich in 1903 in Amsterdam, de belangrijke diamantstad van die tijd. In Amsterdam staan op de gezinskaart als woonadres de Jan Steenstraat 75-2, Jan Steenstraat 75-3 (oktober 1903), Govert Flinckstraat 344 (april 1906), Van der Helsstraat 115-1 (1913), Jan Steenstraat 116, Sarphatipark 63 (september 1917), Koninginneweg 148 (juni 1923), Van Eeghenstraat 46 (juni 1929), Johannes Verhulststraat 205 (oktober 1929), Stadionweg 123 (mei 1931), Koninginneweg 223 (april 1933) en de Cliostraat 27 (januari 1937). Voor Cliostraat 27 liggen struikelstenen ter nagedachtenis aan Jacob (Jaap) en zijn vrouw Henrica (Jetje).
Na zijn tijd in de diamanthandel lijkt hij vooral ondernemend bezig te zijn geweest. Zo ontwikkelde hij een nieuw korset samen met zijn broer en zwager. Maar ook bedacht hij, dat de toen nog nieuwe grammofoonplaat ook voor commerciële doeleinden gebruikt kon worden. Hij kreeg zelfs een patent in de VS op een technisch ontwerp, waarmee via een grammofoon een reclame boodschap werd uitgesproken, zodra een klant door de winkeldeur kwam. Helaas is het grote succes uitgebleven, omdat het winkelpersoneel er in no time schoon genoeg van had om hetzelfde riedeltje om de paar minuten te horen.
Ook de volgende anekdote typeert hem. Een van zijn beste vrienden was in de jaren dertig directeur van het Amstelhotel en net als hij een vervend sigaarroker. Op een dag stormde Jaap bij zijn vriend de kamer binnen, zich volstrekt niet storend aan het feit dat die in vergadering zat. Hij rukte twee sigaren uit diens sigarendoos en sommeerde hem mee naar buiten te komen. Om vervolgens het idee te lanceren, dat de vitrines van het hotel, waar allerlei beelden en ander ongemak stonden, ook gebruikt konden worden voor commerciële doeleinden en dat is tot op de dag van vandaag het geval. Zijn vriend vond dit een uitstekend idee en vanaf dat moment hield Jaap zich vanuit de lobby van het hotel bezig met het aan de man brengen van die ruimtes.
In Amsterdam werd Jaap lid van twee biljartverenigingen, K.R.A.S. en Amsterdam. Binnen deze verenigingen biljartte hij niet alleen, maar vervulde tal van bestuurlijke functies zoals commissaris en bestuurslid en hij werd vicevoorzitter van K.R.A.S.
Bij de biljartsport was hij arbiter, zoals bij het WK driebanden in mei 1930 te Amsterdam waar Hendrik Robijns wereldkampioen werd. Jaap was een goed biljarter, met name bij driebanden. Hij deed vier maal mee met de NK in 1934 (3e plaats), 1935 (8e plaats), 1936 (2e plaats) en 1937 (5e plaats).
Jacob en Henrica kwamen in 1944 in Westerbork terecht en vertrokken met het 94e transport op woensdag 5 april naar Auschwitz. Ze werden vermoord op 8 april 1944, op de dag dat Jaap 63 jaar oud werd.
2023 – De Jaap Drukker-bokaal: voor inclusie, verbinding, begrip, antidiscriminatie en antiracisme.
Nieuw initiatief van de KNBB gelanceerd op 8 april, de dag waarop toparbiter en driebanden ereklasser Jaap Drukker in 1881 werd geboren, en tevens de dag waarop hij in 1944 werd vermoord – om het simpele feit dat hij Joods was.
Een plek die voor iedereen welkom is, waar iedereen gelijk is. Waar het niet uitmaakt waar iemand vandaan komt, welke achtergrond iemand heeft, welke huidskleur of welke seksuele voorkeur. Het zijn waarden die vaak vanzelfsprekend lijken, en die ook vanzelfsprekend zouden moeten zijn. Voor eigenlijk iedere organisatie, ieder bedrijf, iedere club.
De historie leert dat deze waarden helaas niet zo vanzelfsprekend zijn. En sterker: in onze huidige tijd zijn het waarden die onder druk staan, zowel in Nederland als wereldwijd. Om spelers, vrijwilligers, organisaties, lokaliteiten of verenigingen te belonen die zich verdienstelijk hebben ingezet op gebieden als inclusie, verbinding, antidiscriminatie, begrip, antiracisme etc. in relatie tot de biljartsport, lanceert de KNBB op 8 april 2023 een nieuw initiatief: de Jaap Drukker bokaal.
Deze jaarlijkse wisselbokaal zal gaan naar de persoon, team, of organisatie die zich constructief heeft ingezet op één of meerdere van de genoemde aspecten.
Waarom de Jaap Drukker-bokaal?
Onlangs werd de KNBB benaderd door Rob en Guus Drukker, kleinzonen van Jaap Drukker. Om Jaap te eren en tegelijkertijd een bescheiden bijdrage te leveren aan de edele biljartsport, dachten Rob en Guus eraan om de Jaap Drukker bokaal ter beschikking te stellen aan de KNBB.
Zoals Rob het omschreef: “Deze bokaal kan gebruikt worden om jaarlijks als wisseltrofee uit te reiken aan een persoon of organisatie (biljartclub, enz.) die zich heeft ingezet om inclusiviteit te bevorderen. De KNBB zou daarin (redelijk) uniek zijn. Maar hij kan ook uitgereikt worden aan de beste, leukste of meest talentrijke jeugdspeler, omdat de jeugd immers de toekomst vormt. Al met al, voor zowel de KNBB als het biljarten een goede manier om met iets moois onder de aandacht van het grote publiek te komen, en om goede initiatieven met maatschappelijke waarde te belonen, waar mogelijk ook het biljarten zelf weer van kan profiteren.”
De KNBB heeft deze suggesties van de kleinzonen van Jaap volledig onderschreven, en besloten de Jaap Drukker-bokaal te lanceren op 8 april 2023, exact 79 jaar na het overlijden van Jaap.
bron:
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Jacob Drukker.
Sprangers, Cees, Encyclopedie van de Ereklasse (Tilburg 2011) 249
www.joodsmonument.nl, lemma Jacob Drukker. (geraadpleegd 14 mei 2016) Nb. de geboortedatum staat daar anders vermeld.
www.joodsamsterdam.nl, tijdbalk deportaties (geraadpleegd 14 mei 2016).
www.dutchjewry.org, lemma Jacob Drukker (geraadpleegd 14 mei 2016).
aanvulling d.d. 29 juli 2020 door Rob Drukker
Met dank aan Rob Drukker.
gepubliceerd:
14 mei 2016
laatste aanpassing:
17 april 2023