Mozes Walvis werd in Amsterdam geboren op 7 augustus 1896. Hij was de zoon van Machiel Walvis (Rotterdam, 15 februari 1854 – Amsterdam, 3 juni 1913) en Grietje van Bienen (Rotterdam, 2 oktober 1856 – Amsterdam, 30 november 1927).
Het gezin waar Mozes in opgroeide was niet uitzonderlijk groot en hij had de volgende broers en zussen:
Wolf (Rotterdam, 8 november 1882),
Heintje (Rotterdam, 13 juli 1884 – Sobibor, 2 juli 1943),
David (Amsterdam, 18 september 1887 – Auschwitz, 28 september 1942. Het gezin woonde vlakbij Mozes, op het Afrikanerplein 31-3)
Klara (Amsterdam, 9 december 1889 – Vught, 21 april 1943),
Jacob (Amsterdam, 15 september 1892 – Auschwitz, 31 maart 1944).
Er zijn voor Mozes een aantal beroepen te vinden. Op de kaart van het gemeentearchief te Amsterdam worden genoemd: metaalbewerker, vertegenwoordiger van de Nederlandse Dok Maatschappij. Uiteindelijk wordt hij eerst loonconfectionair en later confectiefabrikant. Hij zet dan zijn eigen bedrijf op.
Mozes trouwde twee keer. De eerst keer met Johanna Christina Kersten (Doesburg, 7 februari 1899). Dit huwelijk werd gesloten op 11 januari 1922 te Amsterdam. Johanna was Rooms-katholiek en daarmee was Mozes gemengd gehuwd, een feit dat hem en zijn kinderen het leven zou sparen gedurende de Tweede Wereldoorlog. Johanna overleed op 17 juni 1954.
Op 18 september 1956 trouwde Mozes opnieuw, nu met Wilhelmina Gremmen (Amsterdam, 26 december 1903).
Mozes bleef zijn leven in Amsterdam wonen. De adressen die terug te vinden zijn, zijn de Noorder Amstelstraat 37, Waterlooplein 105, Reinwardtstraat 4-1. Op 18 december 1939 kwam hij naar de Transvaalbuurt en verhuisde hij naar het Afrikanerplein 40-3 en op 9 januari 1953 naar Afrikanerplein 44hs. Mozes overleed in Amsterdam op 1 februari 1965.
Confectieatelier
Het confectieatelier was gevestigd op het Ceramplein 14 in de Indische buurt. Dit bedrijf werd ergens na de oorlog opgericht, en was in 1971 hier nog gevestigd, Mozes was toen al zes jaar dood. Het bedrijf maakte vooral broeken en de producten waren zeer gewild.
Kinderen
Johanna en Mozes kregen drie kinderen:
Johanna Hendrina (Amsterdam, 27 december 1922 – Amsterdam, 24 april 1945). Johanna was ondergedoken en moest vlak voor de bevrijding een kaakoperatie ondergaan in het OLVG. Ze was een astmapatiënte en overleefde de operatie niet.
Willem (Amsterdam, 22 september 1924 – 17 juni 1977). Willem trouwde op 18 juli 1953 met N. Bramlage. Willem woonde op het Afrikanerplein 4 en nam het confectieatelier op het Ceramplein over. Willem was de zoon uit een gemengd huwelijk, en werd daardoor niet gedeporteerd. Hij wordt wel genoemd als een actief verzetspleger tegen de Jodenvervolging. Wat in ieder geval bekend is, is dat hij zijn persoonsbewijs via een vriend, Cor Soeters, afstond aan Jozeph de Haan. Jozeph plaatste zijn foto erin, en overleefde met dit document de oorlog.
Machiel (Amsterdam, 8 maart 1926 – Amsterdam, 25 december 1980). Machiel trouwde op 13 juli 1950 met Johanna Jacoba Philomena Bouweriks (Amsterdam, 11 juni 1924).
Bart Visser schreef op 6 april 2023 over Machiel: ‘Chiel was een vriend van mijn vader (Theo Visser) en was getrouwd met mijn tante Jos, de zuster van mijn moeder. Hij heeft samen met zijn vrouw jarenlang een goed lopende sigarenzaak op de Tweede Helmerstraat gehad. Daarna zijn ze ergens begin jaren zestig naar Culemborg verhuisd om een nieuwe winkel te openen met tabak en huishoudelijke artikelen. Door een auto-ongeluk begin jaren zeventig is Chiel zwaar gewond geraakt, had een lang ziekbed en kon daarna moeilijk meer lopen. De winkel in Culemborg ging door alle malaise failliet. Ze verhuisden naar de Pakinghof in Osdorp. Hij heeft nog even verzekeringen verkocht maar moest toen stoppen met werken omdat hij kanker kreeg. Uiteindelijk is hij daaraan op eerste kerstdag 1980 overleden. Ome Chiel en tante Jos hadden zelf geen kinderen. Ik weet wel dat ze van kinderen hielden en voor mij altijd iets leuks meenamen als ze op visite kwamen. Het waren goede mensen die veel tegenslag hebben gehad tijdens hun leven’.
bron:
gemeentearchief rotterdam bevolkingsregister
gemeentearchief amsterdam bevolkingsregister
genealogs.nl
advertenties De Telegraaf – datering bedrijf
gemeentearchief Amsterdam, gezinskaart Mozes Walvis (geraadpleegd 6 sep 2014)
Joe de Haan, Melbourne, informatie persoonsbewijs (6 sep 2014, email)
Hanna Grofi Walvis, Rishon le Zion, dochter Willem Walvis, diverse informatie.
herinnering Bart Visser aan Machiel Walvis (email d.d. 6 april 2023).
J. J.Ph. Bouweriks, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1329.
foto:
advertentie De Telegraaf 24 aug 1966
Ceramplein met rechts de Eerste Ceramstraat. Uitgave J. Sleding, Amsterdam. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten. 1925. PRKBB00337000002.
gepubliceerd:
4 mei 2016
laatst bijgewerkt:
7 april 2023