De Van Alphenschool was geen Joodse school maar door de bezetter werden de niet-Joodse kinderen van deze school verwijderd, waardoor de school van 24 september 1941 tot 31 mei 1943 een Joodse school – Joodsche School 1 – werd. Er is niet veel informatie over deze school, maar door een lezer van deze site, die op deze school zat én de oorlog overleefde is er toch informatie bekend.
De Van Alphenschool ligt op de Oudeschans net links over de brug vanuit de Korte Koningstraat. Het gebouw is in 1893 gebouwd naar ontwerp van stadsarchitect A. W. Weissman. Het was een openbare lagere school der derde klasse voor jongens en meisjes. De school werd als Joodse school aangewezen op 24 september 1941.
De hoofdonderwijzer ten tijde van de oorlog was mijnheer Peper. Van de 6e klas in de oorlog overleefden vier jongens de oorlog, waaronder Leo Cohen en dhr. Schweitzer, die na de oorlog een juwelierszaak had op de hoek Damstraat en Nes. Van de meisjes uit die klas overleefde niemand de oorlog. Van de leerkrachten overleefde in ieder geval een lerares de oorlog, doordat zij ondergedoken zat.
Toen steeds meer kinderen van school wegbleven – doordat ze waren opgeroepen en gedeporteerd, én kinderen op school werden opgepakt, besloot Leo Cohen ook weg te blijven. Zijn moeder overleefde de oorlog doordat ze met een niet-Joodse man getrouwd was. Leo Cohen overleefde de kampen, hij was de enige van zijn gedeporteerde familieleden die de kampen overleefde en woont in Australië.
Met dank aan Leo Cohen.
Een verhaal over een klas op deze school staat hier. Een verhaal over een kleuterklas staat hier.
In mei 2018 werd op deze school een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan de Joodse kinderen.
verder
De genoemde juwelier is goudsmit en juwelier D. Schweitzer. Hij zat in ieder geval nog in 1979 op het adres Damstraat 2, de zaak heette toen “House of Diamonds”.
bron:
interview Leo Cohen, 2010
www.020apps.nl, naam architect (bezocht 2010, 28 feb 2015)
stadsarchief Amsterdam, woningkaart.
datum aanwijzing Joodse school: www.eenkleineheldendaad.nl (geraadpleegd 28 feb 2015).
met dank aan Dave Zwaan, mail 4 maart 2015
Illustraties
© joodsamsterdam.nl
gepubliceerd:
2010
Laatst bijgewerkt:
8 april 2024