De Van Ostadestraat is een straat in de wijk De Pijp tussen de Ruysdaelkade en de Amstel ten zuiden van de Ceintuurbaan/Sarphatipark.
Van Ostadestraat – Godsdienstschool
Op 9 september 1923 werd in deze straat een Joodse Godsdienstschool geopend die ervoor op de Albert Cuypstraat 241 gevestigd was. Ter gelegenheid van deze gebeurtenis stond het volgende verslag in het Nieuw Israëlieitsch Weekblad:
Zondag 9 September werd de godsdienstschool, gevestigd in de Van Ostadeschool, en vroeger in de Albert Cuypschool, officieel in gebruik genomen. Behalve de leerlingen en het onderwijzend personeel, waren aanwezig de weleerwaarde heer Opperrabbijn, de heeren dr. S. J. Philips, voorzitter, S Loopuit, A. van Creveld Mz., W. Spangenthal, N. Davids Bz., leden, dr. D. M. Sluys, secretaris der Commissie van Toezicht over de Godsdienstscholen der Hoofdsynagoge, en het bestuur van de Godsdienstige Vereeniging Benei Teimon. De voorzitter opende de bijeenkomst met een rede, waarin hij memoreerde de uitbreiding van de bevolking in Plan-Zuid en den aandrang van de zijde der Israelietische bevolking in dat stadsgedeelte tot het verkrijgen van een meer in de nabijheid van dat kwartier gelegen godsdienstschool. Hij bracht daarbij dank aan de vereeniging Benei Teimon voor de propaganda, door het bestuur gevoerd, aan den heer J. Koster, hoofd der Albert Cuypschool voor de welwillende medewerking, gedurende tal van jaren van dezen ondervonden, en eindigde met de beste wenschen voor den bloei van de school, onder leiding van den heer E. S. Hen, hoofd der school, en van zijn beproefd personeel!
De school, die voor de stichting van de godsdienstschool voor het Oosterparkkwartier een grooter aantal leerlingen telde, zou zeker door de toevoeging van het nieuwe kwartier haar vroegere sterkte herkrijgen.
De Opperrabbijn bracht eveneens dank aan het bestuur van Benei Teimon en het onderwijzend personeel, dat door zijn paedagogisch optreden en door de wijze, waarop het den woorden, die tot het begrip en het gemoed van het kind doordringen, weten te vinden, de school weten levenskrachtig te houden.
Daarna voerde het woord de heer Loopuit, gedelegeerde van de Commisie voor de zaken van de nieuwe godsdienstschool, die indertijd ook bestuurder is geweest van de school van de Vereeniging ‘Hulpe Israëls”, welke, toen zij aan de gemeente was overgegaan werd gevestigd in de Albert Cuypschool, hoopte ook zijn krachten aan de belangen van deze school te kunnen bluijven wijden.
De heer S. Levie, voorzitter van Benei Timon, dankte voor hetgeen van de zijde van het Kerkbestuur en de Commissie van Toezicht over de Godsdienstscholen der Hoofdsynagoge was gedaan, om het godsd.onderwijs in Plan-Zuid, voor welker verstrekking de vereeniging het eerste propaganda had gemaakt, en bracht tevens dank aan den Opperrabbijn voor de medewerking, van diens zijde ondervonden.
De heer Hen, hoofd der school, sprak de hoop uit, dat het door medewerking van de ouders en van het personeel der school zou gelukken, de school tot hoogen bloei te brengen. Nadat ook de heer N. Davids Bz. het woord had gevoerd werd de bijeenkomst door den voorzitter met een slotwoord gesloten.
Van Ostadestraat 103 – Rosj Pina
Rosj Pina werd in 1947 opgericht en de eerste vestiging van deze nog steeds bestaande school was op deze straat. In 1972 ging deze school naar Buitenveldert.
Van Ostadestraat 139 – sigarenmagazijn De Kleine Man
In 1937 was dit sigarenmagazijn op dit adres gevestigd. Het bedrijf adverteerde in het Nieuw Israëlietisch Weekblad.
Van Ostadestraat 140 – Lood- en zinkwerken Daniel Hartog
Daniël Hartog (Amsterdam, 13 november 1867 – Amsterdam, 17 juni 1935) had op 140hs zijn loodgieterszaak. Daniël staat op de foto rechtsboven voor zijn onderneming.
Van Ostadestraat 177 – De Witte Olifant
In 1921 was op dit adres de Firma ‘De Witte Olifant’ gevestigd en dit bedrijf leverde koosjere amandel-, banketspijs, citroenrasp en pindaschaafsel. De producten stonden onder toezicht van het rabbinaat.
Van Ostadeschool 203 – Herman Elteschool
De Herman Elteschool was vanaf 1935 tot 1943, het moment dat de school werd ontruimd, gevestigd in het schoolgebouw aan de Van Ostadestraat 203.
Van Ostadestraat 224-1 – Salomon Romeijn
Salomon Romeijn (Amsterdam, 25 juli 1866 – Amsterdam, 15 mei 1940) hing zich na de capitulatie van Nederland op op de zolder van zijn huis op dit adres. Salomon was diamantwerker en Joods.
Van Ostadestraat 273-1 – weduwe Maria Stodel – Elzer
Maria Catharina Stodel – Elzer (Amsterdam, 25 juni 1902 – Amsterdam, 20 juli 1973) woonde hier vanaf februari 1940. Ze was gehuwd met koopman in bloemen Aron Stodel (Amsterdam, 18 september 1898 – Amsterdam, 1 november 1941). Volgens een lezer van de site was Maria heel slecht ter been. Voor Maria werd altijd challes, een boterkoek of een doos matzes gehaald door de lezer. Wanneer hij bij haar boven kwam stond er altijd een bordje met een beboterde matze met suiker voor hem klaar.
Maria en Aron hadden vier kinderen; Kaatje, Anna Maria Jacoba, Aron en Marie. Maria was niet Joods en zij en haar kinderen overleefden de oorlog.
Van Ostadestraat 304 – Fa. Theeboom
De beroemde koosjere bakker Theeboom had tot in 1972 op dit adres een speciale pesachwinkel.
Van Ostadestraat 336 – meubelmaker Kan
Meubelmaker M. Kan was tot november 1921 op de Lepelstraat 87 gevestigd en verhuisde in die periode naar dit nieuwe adres.
Van Ostadestraat 403-411 – Nada
De fabriek van Zuivelproducten Nada, firma Jos. v. d. Wijk en Co., had het hoofdkantoor op de Van Ostadestraat 403—411. De fabriek leverde tegen scherp concurrerende prijzen alle soorten kaas levert. Ze adverteerden in 1921 in het Nieuw Israëlietisch Weekblad, en het is daarom aan te nemen dat het bedrijf koosjere producten leverde.
bron:
“OPENING DER GODSDIENSTSCHOOLVAN OSTADESTRAAT.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-09-1923. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872494:mpeg21:a0080
“Belangrijke feiten van de week.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-09-1923. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872494:mpeg21:a0043
www.4en5mei.nl (geraadpleegd 9 oktober 2017)
www.joodsamsterdam.nl (geraadpleegd 9 oktober 2017)
Rosj Pina (geraadpleegd 9 oktober 2017)
Lucas Ligtenberg, Mij krijgen ze niet levend; ze zelfmoorden van mei 1940 (Amsterdam 2017)
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 24-03-1972. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873767:mpeg21:a0023
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-01-1921. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860138:mpeg21:a0003
“MEDEDEELINGEN VAN DE ADMINISTRATIE VOOR HEEREN,”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-05-1921. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860155:mpeg21:a0088
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-11-1928. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858058:mpeg21:a0042
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-08-1937. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872970:mpeg21:a0009
nummer Rosj Pina met dank aan M Waas
Maria Stobel, herinnering N. Tijssen (email 15 januari 2024).
Maria Catharina Elzer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1410.
illustratie:
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-01-1921. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860138:mpeg21:a0003
“Advertentie”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-11-1928. Geraadpleegd op Delpher op 09-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858058:mpeg21:a0042
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Daniël Hartog (1869-1935) voor zijn zaak in lood- en zinkwerken, Van Ostadestraat 140. Ca. 1925. ANWS00251000001
laatst bijgewerkt:
31 oktober 2020