De smalle Verversstraat loopt tussen en parallel aan de Groenburgwal en de Zwanenburgwal (die als bijnaam wel Verversgracht of Verwersgracht had) en verbindt de Staalstraat met de Raamgracht. De straat is eigenlijk iets meer dan een steeg met een wat alternatieve uitstraling. In het midden is een klein pleintje, het Bianca Castafioreplein met een onderdoorgang naar de Zwanenburgwal. Bianca Castafiore is een stripfiguur uit Kuifje van Hergé.
De naam van de straat verwijst naar de textielindustrie die in de Middeleeuwen in deze omgeving gevestigd was. Er waren lakenweverijen waar de wollen stoffen werden bewerkt. Ze werden gewassen, gekaard, gesponnen, geweven en geverfd en op houten raamwerken gespannen om op te rekken waar de Raamgracht de naam aan dankt. Deze textielindustrie verdween later naar de Jordaan (Bloemgracht) toen er meer ruimte nodig was. Het stuk waar de straat zelf ligt is aangeplempt in de zeventiende eeuw. In de jaren zeventig van de vorige eeuw werden behoorlijk wat panden in dit straatje gekraakt. De krakers hebben niet alle sloop kunnen voorkomen, want in de jaren tachtig werden panden gesloopt en vervangen door nieuwbouw.
Synagoge
Er was in de Verversstraat een kleine synagoge, het huisnummer is niet bekend.
Ververstraat 4 – Louis Vreeland
Louis Vreeland (Amsterdam, 28 november 1899) woonde op dit adres in 1916 en kwam door een noodlottig ongeval op zeventienjarige leeftijd om. Hij was bediende bij lompen- en metalenhandel B. van de Bijl op nummer 36-38. Louis was een zoon van Machiel Vreeland (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Sara Polak (Amsterdam, 8 oktober 1868 – Amsterdam, 21 maart 1917).
Ververstraat 10-14 – Gebroeders Leeuwenberg
De Verversstraat is nu vooral bekend door de luchtbrug. Dit hoorde bij de pakhuizen van nummer 10-14 en daar vestigden zich de Gebroeders Leeuwenberg – in ijzerwaren en wapens. De pakhuizen van 10-14 gebruikten ze als magazijnen en de luchtbrug werd gebouwd als verbinding met de overzijde van de straat, waar nog meer pakhuizen stonden van dit bedrijf.
Ververstraat 16 – diamantslijperij Beffie
Op dit adres was vanaf 1884 een van de diamantslijperijen van Isaac Wolff Beffie. Zijn dochter legde hier de eerste steen.
Ververstraat 16 – Schijvendraaierij
Op nummer 16 werd in november 1910 een schijvendraaierij geopend.
Ververstraat 16 – Kan
In 1921 was hier de fabriek van borduurinrichting Kan gevestigd. Het kantoor was gevestigd op de Plantage Parklaan 5.
Verversstraat 18a (was Verversstraat 57)
Architect J. W. Meyer ontwierp hier een uitbreiding voor de diamantslijperij van J. M. Beffie. Er stonden hier 28 slijpmolens.
Ververstraat 26 – A. L. Voorzanger & Co.
Op Ververstraat 26 stond de diamantslijperij van A. L. Voorzanger & Co. Er waren 72 slijpmolens, de architect was F. L. Janssen. In 1990 is deze diamantslijperij verbouwd tot woningen. De eerste steen werd gelegd in 1878.
Ververstraat 28 – lederwaren
In 1918 was op dit adres een fabriek van lederwaren gevestigd. Men zocht toen naar werklieden en leerjongens, en op de zaterdag was men vrij.
Ververstraat 36-38 – B. v. d. Bijl
De Lompen- en Oude Metalenhandel van B. v. d. Bijl was in 1915 op dit adres gevestigd. Van de Bijl had daarnaast op de Zandstraat 16 een tweede vestiging.
Verversstraat 36 – Abraham de Rooij en Mathilda de Rooij – Root
Tijdens de oorlog woonden hier Abraham de Rooij (Amsterdam, – Auschwitz, ), zoon van Mozes de Rooij en Sara Boeken en zijn vrouw Mathilda Root (Amsterdam, – Auschwitz, ). Abraham en Mathilda waren marktkooplui en stonden met fruit op de Lindengracht. Mathilda was de tweede echtgenoot van Abraham. Zijn eerste vrouw Kaatje Cartoef (Amsterdam, 29 oktober 1883 – Amsterdam, 13 januari 1925) overleed op jonge leeftijd.
Abraham en Kaatje kregen zes kinderen, Barend, Mozes (Amsterdam, 16 februari 1905 – Sobibor, 16 juli 1943), Nehemias (Amsterdam, 4 juni 1906 – Mauthausen, 7 januari 1942), Sara (Amsterdam, 3 oktober 1907), Branca (Amsterdam, 8 juli 1912 – Auschwitz, 9 november 1942) en Jacob (Amsterdam, 7 april 1914). Voor Abraham en Mathilda zijn Stolpersteinen geplaatst voor het huis op de Verversstraat.
Ververstraat 38 – Meijer de Hond
Op 30 augustus 1882 werd Meijer de Hond in deze straat op nummer 38 geboren. Hij was de zoon van Mozes Levie de Hond (Amsterdam, 16 april 1846) en Esther van Praag (Amsterdam, 4 augustus 1849).
Het was een arm gezin, deze straat was een van de armere straten in de stad in de 19e eeuw.
Vanaf 1894 volgde Meijer lessen aan het Nederlands-Israëlitisch Seminarium en hij werd kandidaat-rabbijn. In 1901 vertrok hij naar Berlijn en voltooide daar zijn studie. In 1911 legde hij in Berlijn het examen voor rabbijn af, in 1913 promoveerde hij in Würzburg tot docter in de letteren en de filosofie.
Verversstraat 57 – Stoomdiamantslijperij J. M. Beffie
Grote stoomdiamantslijperij van J. M. Beffie. Dit was het oorspronkelijke gebouw en werd in 1883 gebouwd naar ontwerp van J. W. Meyer. Er waren hier 39 slijpmolens. In 1985 is het pand verbouwd tot woningen. Zoon Willem legde de eerste steen.
Oorlog
Volgens joodsmonument.nl woonden er in de Verversstraat in de oorlog nog twee gezinnen die de oorlog niet hebben overleefd. Familie De Rooy (twee personen) op nummer 36huis en familie Nebig (drie personen) op nummer 6-I. Anders was dat op de om de hoek gelegen Staalstraat, waar veel Joodse bewoners woonden.
bron:
Meijer de Hond: website jhm.nl (bez 11 okt 2013)
oorlog: website joodsmonument.nl (gecontroleerd 9 november 2013)
advertentie Nieuw Israëlietisch Weekblad, 25 nov 1910, nummer 16
ibidem, 3 sep 1915, B v d Bijl, nummer 36-38
ibidem, 24 sep 1916, Vreeland, nummer 4
ibidem, 15 feb 1918, lederwaren, nummer 28
ibidem, 8 april 1921, Kan, nummer 16
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart [de] Rooij, Abraham – 29-08-1884 – A01232_0687_0255
familie De Rooij – Root via http://www.maxvandam.info/humo-gen/family/humo_/F18916/I50805/ (geraadpleegd 25 november 2019).
Illustratie:
foto’s © joodsamsterdam.nl
advertentie Nieuw Israëlietisch Weekblad, 25 nov 1910, nummer 16
foto Verversstraat 36 met dank aan Astrid Klaver
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank Verversstraat 1-11 (rechts), hoek achterzijde pand Zwanenburgwal 54-56, gezien in noordelijke richting naar de Raamgracht. 21 februari 1928. ANWZ01460000001
gepubliceerd:
6 mei 2016
Laatst bijgewerkt:
4 juli 2023