In 1492 werd de Joodse bevolking van Spanje door de toen regerende vorsten Isabella en Ferdinand voor de keuze gesteld: of zich bekeren tot het katholicisme of verdwijnen uit Spanje. Dat markeert de verdrijving van de Joden uit dit land en nadat in 1496 Portugal het Spaanse voorbeeld volgde trokken de Sefardische Joden via Antwerpen en Rotterdam naar Amsterdam.
In Nederland stond in artikel 13 van het Verdrag van Utrecht dat geen inwoner vervolgd zou worden vanwege het geloof. Dit gaf de nieuwkomers de mogelijkheden om het eigen Joodse geloof te belijden of ernaar terug te keren.
In het zeventiende eeuwse Europa vormde Amsterdam een belangrijk centrum. De haven lag vol met schepen van over de hele wereld, de handel floreerde en de nieuwkomers hadden goede handelscontacten met Portugal, Spanje en de Spaanstalige- en Portugeestalige wereld. De welvaart in Amsterdam rustte op drie peilers: de handel, de scheepvaart en de tolerante politiek.
De in Spanje en Portugal gedoopte Joden, daar maranen genoemd en hier weer terugkerend naar het Jodendom, waren vooral prominent aanwezig in dit Amsterdam. Hoewel Joden geen lid konden worden van veel gilden werden er wel nieuwe industrieën opgezet, zoals de zijde-industrie en later de tabaks- en diamantindustrie.
In 1604 was het Manuel Rodrigues de Vega die bij de burgemeesters van de stad een petitie indiende waarbij hij verzocht om een zijdespinnerij te mogen inrichten samen met twee andere Portugese Joden. Hiermee begon de Sefardische zijde-industrie en Sefardische zijdehandel. Voor Amsterdam bleef deze industrie van groot belang van 1604 – 1650.
Het heeft niet lang mogen duren. In 1650 trokken de belangrijkste producenten naar Maarssen toen er problemen ontstonden rond vergunningen in Amsterdam, in 1654 was er geen Joodse zijde-industrie meer in Amsterdam. De zijde-industrie is in Maarssen niet van de grond gekomen, wel is hiermee de Joodse gemeenschap van Maarssen ontstaan.
bron:
coppenhagen collectie, Oxford,
My Jewish Learning, Jews in Amsterdam,
historischekringmaarssen.nl,
jhm.nl
gepubliceerd:
24 april 2016
laatst bijgewerkt:
22 juli 2021