Holland Typing Office

Volgens bronnen bestond de onderneming vanaf 1920, maar in 1915 werd de eerste advertentie van Holland Typing Office gevonden, toen met de directrice E. van Os. De onderneming was gevestigd op het Damrak 45 en maakte gebruik van de belangstelling voor een belangrijke uitvinding uit die tijd, de typemachine. De eerste commerciële typemachines werden gemaakt door Remington in New York in 1873. De machines waren duur en zwaar en het duurde nog even voor deze massaal werden gebruikt. Het Amsterdamse handelshuis Van Eeghen had er omstreeks 1885 als eerste in Nederland een aangeschaft. Een onderneming waar handschriften werden omgezet in typewerk door opgeleide typistes bleek een gat in de markt. 

Kantoorbediende was een mannenbaan, typewerk werd door vrouwen gedaan. Het vak werd gezien als een keurige baan voor nette, ongehuwde meisjes. Volgens een volkstelling uit 1899 werkten er 400 vrouwen op kantoor, in 1929 waren het er 48.000. Bij het Holland Typing Office werkten veel typistes en ook steno-typistes. De onderneming draaide voorspoedig.
Begin 1920 werden er twee kamers gezocht voor een uitbreiding. In april 1920 werd de onderneming gevestigd op de Nieuwendijk 162, nabij de oude locatie. Uit een advertentie uit mei 1920 wordt duidelijk dat de onderneming niet alleen typewerk leverde, maar ook vertalingen, steno en handelscorrespondentie in alle talen. 

Begin 1928 verhuisde de onderneming weer, nu naar Damrak 44. De kantoren werden gevestigd boven café ‘De Beursbengel’ en besloegen drie etages. Er waren rond 1931 20 personeelsleden in dienst. 
In de zomer van 1933 kon er een filiaal worden geopend op de Professor Tulpstraat 2, tegenover het Amstelhotel. Een goede locatie, het Damrak was in een zakencentrum, de Tulpstraat bij een gerenommeerd en druk bezocht hotel. Of het werkelijk een succes werd valt te bezien, in advertenties uit december 1933 wordt het filiaal niet meer genoemd. 

De onderneming verrichtte niet alleen de werkzaamheden op het kantoor, werkneemsters werden ook uitgezonden.

Bezetting
Voor zover is na te gaan bleef de onderneming actief tijdens de bezetting. Er zal dus een Verwalter, een Duitse zaakgelastigde, zijn aangesteld. Alleen tussen 22 april 1943 en 17 mei 1945 verschenen er geen advertenties in de kranten. Na de oorlog verscheen er ook geen bericht over de bezettingsjaren. Het bedrijf ging verder, trok nieuw personeel aan en was nog steeds gevestigd op het Damrak 44. Op 30 april 1971 verscheen de laatste advertentie van de onderneming onder haar oorspronkelijk naam. Het was een personeelsadvertentie in De Telegraaf, het adres was nog steeds Damrak 44. Maar echt de laatste keer dat het bedrijf werd genoemd was dit niet. Sara-Cato Meijer werd genoemd in De Leeuwarder Courant van 24 april 1982 als de toenmalige eigenaar van het Holland Typing Office en het kantoor werd genoemd als het centrale adres rond de groep en het blad Kameradschaft, een antinazistische jeugdgroep met mensen uit links georiënteerde Rooms-katholieke kringen. Annette was in 1933 uit de onderneming gestapt, Selma zette zich in tegen het fascisme. 

Directrices
De onderneming werd opgericht door E. van Os en in 1923 overgenomen door Annette Monasch (Gouda, – Hillersleben, ) en Selma (Sara Cato) Meijer werd in 1926 medevennoot. Annette en Selma waren goede vriendinnen, een vriendschap die begon toen Annette bij de familie Meijer kwam inwonen. Selma en Annette reisden voor hun tijd bij de onderneming een jaar door Europa. Annette had een verhouding met literatuurcriticus Victor van Vriesland.
Annette was in november 1943 ondergedoken bij Eelkje Lentink-de Boer uit Harlingen op het adres Willemsparkweg 212hs in Amsterdam. Annette, volgens haar kaart van de Joodsche Raad ‘Dolmetscherin’ (vertaalster) werd op 11 januari 1944 naar Bergen-Belsen gedeporteerd. Ten gevolgde van de ontberingen in het kamp overleed ze op 30 april 1945 in het ziekenhuis van Hillersleben. Daar was ze na de bevrijding van Bergen-Belsen op 15 april 1945 terecht gekomen. 
Selma Meijer vluchtte toen de oorlog uitbrak naar Zuid-Frankrijk. Moeder en het personeel vroegen om haar terugkeer. Bij terugkeer werd ze vrijwel direct door de Gestapo gearresteerd. Ze kwam in Berlijn terecht, werd er zwaar mishandeld en overleed op 11 februari 1941 aan een dubbele longontsteking. 

Selma werd begraven op de Joodse begraafplaats in Weissensee. Haar nabestaanden lieten haar op die plek, eeuwigdurende grafrust vonden zij van meer belang dan het overbrengen aar de Erebegraafplaats in Bloemendaal. 

De onderneming werd na de oorlog geleid door de moeder van Selma. Ze verkocht de onderneming door aan twee vrouwen, die werkten voor klanten als de Nederlandse Vereniging voor Seksuele Hervorming. Ze zaak is sindsdien verschillende keren van naam veranderd en overgenomen, maar bestaat nog steeds.

 

 

bron:
Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 10-12-1915, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110548516:mpeg21:p008.
Uitbreiding, “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 29-01-1920, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654079:mpeg21:p006.
Verhuizing, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 06-04-1920, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010654505:mpeg21:p011.
Steno etc., Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 07-05-1920, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110550862:mpeg21:p004.
Damrak 44, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 29-02-1928, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010658345:mpeg21:p008.
Filiaal, Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 02-06-1933, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110569372:mpeg21:p014.
Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 27-12-1933, p. 17. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110571743:mpeg21:p003. 
Luidruchtige inbrekers. “Het volk”. Amsterdam, 19-02-1935, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000891042:mpeg21:p00009.
Uitzenden, “Het volk”. Amsterdam, 23-08-1935, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000892047:mpeg21:p00010.
Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 22-04-1943. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000043133:mpeg21:p004.
Advertentie. “Trouw”. Meppel, 17-05-1945, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010443022:mpeg21:p002.
Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 30-04-1971, p. 16. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011198286:mpeg21:p016.
‘Zwarte bladzijden’. “Leeuwarder courant : hoofdblad van Friesland”. Leeuwarden, 24-04-1982, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010621992:mpeg21:p024.
Sara Cato Meijer, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 553.
Annette Monasch, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130343531 (Annette MONASCH).
Mirjam Janssen, Flexwerk achter de typmachine, Historisch Nieuwsblad, 21 juli 2023 / 17 april 2023.
Doodsoorzaak Annette Monasch, Tom Verwaijen, Joods Gouda II. De laatste 100 jaar Joods leven vanaf ca. 1850 (2016) 223, 224.

illustratie:
Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 10-12-1915, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110548516:mpeg21:p008.
Steno etc., Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 07-05-1920, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110550862:mpeg21:p004.
Damrak 44, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 29-02-1928, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010658345:mpeg21:p008.
Filiaal, Advertentie. “De Telegraaf”. Amsterdam, 02-06-1933, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 29-07-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110569372:mpeg21:p014.

gepubliceerd:
29 juli 2025

laatst bijgewerkt:
29 juli 2025