Dr. Jacob Arons was arts en woonde op de Mauritsstraat 4. Tijdens de bezetting werd hij bestuurslid van de Joodsche Raad.
Jacob Arons werd geboren op 27 augustus 1882 in Amsterdam als zoon van Jacobus Hartog Arons en Sara Bril. Hij trouwde op 1 februari 1910 te Antwerpen met Sophie Saks (Amsterdam, 26 mei 1883), dochter van David Jacob Saks en Rebekka Arons. Na eerste arts in Antwerpen te zijn geweest kwam Jacob in september 1908 naar Amsterdam, waar hij op het Frederiksplein 18 woonde, in september 1909 ging hij op de Mauritsstraat 4 wonen, waar Jacob en Sophie nog woonden in het begin van de bezetting. Daar had Jacob ook zijn praktijk.
Jacob en Sophie kregen twee kinderen; Jacobus (Bob) Hartog (Amsterdam, 22 april 1911 – Amsterdam, 28 juni 1992) en Renée Sara (Amsterdam, 14 februari 1915 – Amsterdam, 15 april 1939). Jacobus vierde op 3 mei 1924 zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Op 22 september 1936 trouwde Bob met Liesje (Elizabeth) Biallosterski (Haarlem, 30 mei 1911 – Amsterdam, 9 november 1979), zus van Tobias Baillosterski. De plechtigheid vond plaats in de Nieuwe Synagoge op het Jonas Daniël Meijerplein.
Kerkenraad
Jacob stelde zich in oktober 1925 kandidaat voor de kerkenraad van de hoofdsynagoge.
Inzet voor de gemeenschap
Op 18 oktober 1912 ondertekende Jacob een bericht in het Nieuw Israëlietisch Weekblad waarin werd opgeroepen om een vrouw met vijf kinderen, die door haar man was verlaten, te ondersteunen. Dit soort oproepen verschenen met regelmaat in de kranten.
In 1935 was Jacob voorzitter van een comité dat monument wilde oprichten op het graf van opperrabbijn A. S. Onderwijzer (Muiden, 24 juli 1862 – Amsterdam, 17 november 1934). In het comité zaten mensen als A. S. Eitje van de Groenburgwal 19 en A. J. Asscher van de Plantage Parklaan (Henri Polaklaan) 26.
Bezetting
Tijdens de bezetting was een van de maatregelen van de bezetter dat Joodse patiënten alleen nog naar een Joodse arts mochten, en Joodse artsen uitsluitend Joodse patiënten mochten behandelen. Jacob was een van deze artsen.
Jacob werd lid van het bestuur van de Joodsche Raad toen deze werd opgericht. Voorzitters Asscher en Cohen moesten deze raad, het initiatief lag bij de bezetter, samenstellen en zij oefenden druk uit op notabelen uit de stad die het vertrouwen van de gemeenschap hadden. Jacob was een van hen.
Nu zorgde een aanstelling bij de raad ook voor een Sperre, waardoor men tot nader order van deportatie was vrijgesteld. Het was een schijnveiligheid, Sperres vervielen naarmate de oorlog vorderde en de Joodse gemeenschap kleiner werd. Jacob en Sophie werden op 9 mei 1943 in Westerbork geregistreerd en werden daar gehuisvest. Ze hebben nog via diverse wegen tussen mei en september getracht om niet naar het oosten gedeporteerd te worden. Dat lukte niet, op 3 september 1943 werden Sophie en Jacob in een gaskamer in Auschwitz vermoord.
bron:
Jacob Arons, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 19.
Oproep, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-10-1912, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860228:mpeg21:p003.
Sophie Saks, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 702.
Jacobus Hartog Arons, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 19.
Renée Sara Arons, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 19.
Bob Arons, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 25-04-1924, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000583060:mpeg21:p00010.
Proces-verbaal van de candidaatstelling van vijftien leden van den Kerkeraad der Ned. Isr. Hoofdsynagoge te Amsterdam op 18 October 1925.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-10-1925, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871887:mpeg21:p002.
Gedenkteeken voor wijlen den Wel eerwaarden Heer Opperrabbijn A. S. Onderwijzer.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 31-01-1935, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000581101:mpeg21:p00002.
Ondertrouw Bob Arons, “De Telegraaf”. Amsterdam, 08-09-1936, p. 14. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110576979:mpeg21:p016.
Huwelijk, “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-09-1936, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871362:mpeg21:p006.
Medische hulp tusschen 20 en 6 uur AMSTERDAM. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 14-08-1942, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318332:mpeg21:p001.
illustratie:
Bob Arons, Familiebericht. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 25-04-1924, p. 10. Geraadpleegd op Delpher op 14-06-2025, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000583060:mpeg21:p00010.
gepubliceerd:
14 juni 2025
laatst bijgewerkt:
14 juni 2025