In het begin van de bezetting woonden Selma de Wit, haar man Jacob David Vieijra en hun zoon Max Vieijra op Jekerstraat 16hs.
Selma de Wit (Eindhoven, – Sobibor, ), dochter van Maurits de Wit uit Sint Oedenrode en Rozette van Dijk uit Alem-Kessel, trouwde in 1939 met haar twee jaar oudere stadsgenoot en koopman Jacob Vieijra (Amsterdam, 21 maart 1903 – Sobibor, 23 juli 1943). Jacob was een zoon van David Vieijra en Judik Kwieser. Zoon Max Vieijra werd geboren in 1940 in Amsterdam. Meer dan de oorlog zal hij niet meemaken, hij werd op driejarige leeftijd in Sobibor vermoord.
Selma en Jacob waren tijdens het trouwen al respectievelijk 34 en 36 jaar oud. Snel daarna, op 24 januari 1940 werd in Amsterdam hun eerste en enige zoon geboren, Max Vieijra. Ze woonden op zes verschillende adressen in Eindhoven, onder andere aan de Guido Gezellestraat, de Hoogstraat, de Prins Hendrikstraat 25 en vervolgens gaan ze naar Amsterdam waar ze op de Jekerstraat 16hs gaan wonen. Selma, Jacob en Max werden op 17 september 1942 geregistreerd in Westerbork en zeven maanden later, op 28 april 1943, vanuit Westerbork naar Vught getransporteerd.
Kamp Vught, officieel Konzentrationslager Herzogenbusch, werd medio januari 1943 geopend en was in tegenstelling tot Westerbork geen doorgangskamp maar een ‘Konzentrationslager’, een concentratiekamp. In de anderhalf jaar van haar heeft het kamp 19.000 politieke gevangenen, verzetsdeelnemers, gijzelaars, zwarthandelaren, Jehova’s getuigen, Roma en Sinti geherbergd. Voor 12.000 Joden was het kamp wel een doorgangskamp.
Toen het gezin in Vught aankwam was daar ook de alleenstaande zus van Jacob, Eva Esther Vieijra (Amsterdam, 8 april 1896 – Sobibor, 11 juni 1943) geinterneerd. Zij werkte voor de Joodsche Raad in Amsterdam. Ze kreeg haar oproep op 13 maart 1943 en moest zich melden bij de Hollandsche Schouwburg op de Plantage Middenlaan. Op 16 maart 1943 werd ze in Kamp Vught geregistreerd.
Moeder Selma en zoon Max werden ondergebracht in de barak voor moeders met kinderen tot vier jaar. De situatie in Vught was erbarmelijk en in de barakken met kinderen naar verluidt nog erbarmelijker. De toestroom van kinderen als gevolg van alle razzia’s was groot. Omdat veel van de kinderen in aparte barakken zaten waarbij ze hun ouders maar zelden zagen werden ze steeds moeilijker te hanteren. De kleinsten kregen zelfs de ene na de andere besmettelijke ziekte.
Op 5 juni 1943 werd bekend gemaakt dat alle kinderen uit het kamp moeten vertrekken en de mededeling werd gedaan dat ze naar een speciaal kinderkamp zouden gaan. De meeste van de kinderen onder de 16 jaar zouden losgerukt van hun ouders vertrekken; het eerste transport voor de kinderen van 0 tot 3, het tweede voor die van 4 tot 16. Op 6 juni 1943 gaan Selma en Max met het eerste Kindertransport van Vught naar Westerbork en twee dagen later door naar Sobibor. Het transport dat op 8 juni uit Westerbork vertrekt is het grootste transport van Joden vanuit Nederland. Meer dan 3000 mannen, vrouwen en kinderen in 46 goederenwagons gepakt. 613 mannen, 1350 vrouwen, 1051 kinderen tot en met 16 waaronder 116 kleuters, 123 peuters en 55 baby’s. De kleine Max vond in Sobibor op 11 juni 1943 de dood vinden. Wellicht samen met zijn moeder waar we dezelfde dag als sterfdatum voor werd genoteerd. Wanneer getuigenverklaringen worden gelezen van de gevangen uit Westerbork dan zeggen deze dat de vrouwen en kinderen broodmager, afgemat en veranderd waren door het regime in Vught. Om vier uur moesten ze daar opstaan, om half vijf appel, tot zes uur staan, half zeven aan het werk, vaak met honden achter zich aan. De baby’s die meekwamen hadden vaak roodvonk of mazelen.
Vader Jacob heeft geen afscheid kunnen nemen, hij was werkzaam in een werkkamp in het zogeheten Aussenkommando Moerdijk. Jacob gaat hen uiteindelijk wel achterna, via Westerbork waar hij op 20 juli wordt geïnterneerd, naar Sobibor. Zijn officiële sterfdatum is 23 juli 1943. Uiteindelijk is het hele gezin in hetzelfde kamp ‘overleden’ maar zonder afscheid van elkaar te hebben kunnen nemen.
bron:
Email O. Hoes (9 oktober 2025), met dank.
gepubliceerd:
11 oktober 2025
laatst bijgewerkt:
11 oktober 2025