2e Batavierdwarsstraat

Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. weede Batavierdwarsstraat 1-13, Gezien in de richting van Oudeschans. Rechts ingang Batavierstraat. Midden: spelende jongens en meisjes. OSIM00003000870

In de jaren twintig van de vorige eeuw waren de huizen van de 2e Batavierdwarsstraat de eerste die gesloopt werden in deze buurt. Het besluit om dit te doen werd in 1916 genomen; de onbewoonbaar verklaarde woningen van dit stukje Jodenbuurt moesten tegen de vlakte. Een groot deel van de bewoners verhuisde naar de toen net opgeleverde Transvaalbuurt.

2e Batavierdwarsstraat 5 – gezin Prijs
Samuel Izak Prijs (Amsterdam, 19 februari 1857) en Eva van Gelder (Harderwijk, 20 oktober 1859) woonden op dit adres en vierden op 16 februari 1895 hun 12-jarige echtvereniging.

2e Batavierdwarsstraat 6 – gezin Montezinos
Benjamin Montezinos (Amsterdam, 4 februari 1864 – Amsterdam, 6 april 1935) adverteerde op 18 mei 1900 vanaf dit adres. Hij meldde dat hij gedurende de werkloosheid der Diamantbewerkers zou voortgaan met de levering van vlees tegen lage prijzen. Wellicht was op dit adres een slagerij gevestigd. Op woensdag 12 februari 1913 werd dit bedrijf verplaatst naar het Waterlooplein 64. Benjamin was gehuwd met Rosaline Harpman (Amsterdam, 13 augustus 1863 – Amsterdam, 1 november 1910).

2e Batavierdwarsstraat 7 – smid Ockersen
De smid A. Ockersen woonde in 1905 op dit adres en was bestuurslid van de Vereniging Menachem Abelim. In 1907 verkocht Ockersen kachels, tegels- en kachelplaten, vulemmers, kolenbakken en geëmailleerde fornuizen met een sabbatoven. Naast deze vestiging zat het bedrijf ook op de Korte Koningstraat 3. In 1912 verhuisde Ockersen naar de Nieuwe Kerkstraat 57. Ten tijde van de oorlog woonde het gezin op Nieuwe Kerkstraat 72. Waarschijnlijk had zoon Philippus Ockersen (Amsterdam, 5 september 1885 – Sobibor, 4 juni 1943) de zaak toen overgenomen.
Philippus was gehuwd met Saartje Zaligman (Smilde, 18 april 1890 – Sobibor, 4 juni 1943) en zij hadden de volgende kinderen: Andries (Amsterdam, 4 november 1923 – Auschwitz, 30 september 1942), Eva (Amsterdam, 8 december 1924 – Sobibor, 4 juni 1943), Rebekka Betsie (Amsterdam, 5 februari 1928 – Sobibor, 4 juni 1943), Israël (Amsterdam, 24 april 1929 – Sobibor, 4 juni 1943) en Maurits Isaac (Amsterdam, 22 december 1931 – Sobibor, 4 juni 1943.

2e Batavierdwarsstraat 8 – behanger Beugeltas
R. M. Beugeltas was behanger en stoffeerder en woonde op dit adres in 1905. Ruben Beugeltas werd geboren op 20 juli 1880 en trouwde op 28 januari 1914 met Esther Viool (Amsterdam, 20 juli 1882 – Sobibor, 21 mei 1943). Zij kregen twee kinderen, Meijer (Amsterdam, 1 november 1914) en Eliazer (Amsterdam, 7 november 1920 – Auschwitz, 31 mei 1944). Nadat deze straat afgebroken werd woonde het gezin op verschillende adressen, ten tijde van de 2e Wereldoorlog op de 3e Oosterparkstraat 73. Meer over dit gezin via deze link.

2e Batavierdwarsstraat 9 – Gompertz Peper
Het gebroedersschap Menachem Abeliem voegde in 1893 een begrafenisfonds aan de organisatie toe. De leden van de organisatie konden door hun lidmaatschap begraven worden op Muiderberg of Zeeburg en tevens werd (binnen een jaar) een stenen zark (matseiwa) op het graf geplaatst; een leraar zou het lijk naar de begraafplaats vergezellen en de lijkrede uitspreken. De contributie bedroeg 8,5 cent per week en de bode van dit fonds was meubelmaker Gompertz Peper (Amsterdam, 3 april 1842), die op dit adres woonde. Gompertz was gehuwd met Keetje Verdoner (Amsterdam, december 1841).

2e Batavierdwarsstraat 11 – firma Levie
De firma Wed. D. L. Levie was in 1896 op dit adres gevestigd. Dit adres kwam naar voren in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 5 juni 1896 als een van de adressen waar mensen geld konden brengen voor een in nood verkerende weduwe en haar drie kinderen. Dergelijke advertenties voor directe hulp verschenen rond de eeuwwisseling van de twintigste eeuw regelmatig in de kranten. Vermoederlijk was dit de zaak van Frouwke de Levie
(Nieuwe Pekela, 5 januari 1869) die gehuwd was met Daniël de Levie (Nieuwe Pekela, 22 maart 1866).

2e Batavierdwarsstraat 11 – M. M. van Praag
Op 27 april 1905 opende M. M. van Praag, brood- en beschuitbakker ORT, op dit adres een filiaal. De hoofdvestiging van dit bedrijf was op Uilenburgerstraat 30-34.

goeijebatavierdwarsstr2e Batavierdwarsstraat 12 – De Goeije
Op 30 april 1904 werd in Plancius een weldadigheids-voorstelling gegeven voor een weduwe met vijf jonge kinderen. Kaarten, voor ƒ 0,50, konden op verschillende adressen in de stad worden aangeschaft, waaronder bij M. de Goeije. De Goeije was in 1905 tweede voorzitter van de Vereniging Menachem Abelim.

2e Batavierdwarsstraat R333 – Roeper
Jacob Izak Roeper en zijn vrouw Betje Meijer Keizer woonden in juni 1873 op dit adres en vierden toen hun 25 jarige echtvereniging.

 

 

bron:
Vuijsje, Marga, Ons Kamp: een min of meer Joodse geschiedenis (Amsterdam 2012)
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 20 juni 1873,
J Roeper, nummer R333
ibidem, 17 feb 1893, gebroedersschap, nummer 9
ibidem, 8 feb 1895, Prijs, nummer 5
ibidem, 5 juni 1896, Levie, nummer 11

ibidem, 18 mei 1900, Montezinos, nummer 6
ibidem, 22 april 1904, M de Goeije, nummer 12
ibidem, 31 maart 1905, M de Goeie, nummer 12
ibidem, 31 maart 1905, Ockersen, nummer 7
ibidem, 31 maart 1905, Beugeltas, nummer 8
ibidem, 21 april 1905, M M van Praag, nummer 11
ibidem, 6 sep 1907, Ockersen, nummer 7
ibidem, 29 nov 1912, Ockersen, nummer 7
ibidem, 7 feb 1913, Montezinos, nummer 6
Stadsarchief Amsterdam,
Bevolkingsregisters 1874-1893,
Samuel Prijs www.maxvandam.info, lemma Benjamin Montezinos (geraadpleegd 24 december 2018.
Gomperts Peper, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1573.
Ockersen, Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland. 18 september 1903. Geraadpleegd op Delpher op 03-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005733040:00001
 
Illustratie:
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 22 april 1904, M de Goeije, nummer 12
Slagerij Montezinos, Nieuw Israëlietisch Weekblad, 7 februari 1913.
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. weede Batavierdwarsstraat 1-13, Gezien in de richting van Oudeschans. Rechts ingang Batavierstraat. Midden: spelende jongens en meisjes. OSIM00003000870.
Ockersen, Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland. 18 september 1903. Geraadpleegd op Delpher op 03-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005733040:00001
 
gepubliceerd:
4 mei 2016
 

Laatst aangepast:
3 juni 2023