De Joodsche Wachter was een weekblad en het orgaan van de Nederlandse Zionistenbond. De Nederlandse Zionistenbond werd in 1899 opgericht, ongeveer gelijktijdig met soortgelijke instanties in het buitenland. De Zionistische Wereldorganisatie was in 1897 opgericht in Basel, tijdens het eerste wereldcongres.
Het weekblad bestond zeker al vanaf 1905. De organisatie zamelde vooral geld in, vaak via plaatselijke afdelingen, waarmee Joden in staat gesteld moesten worden om de emigratie naar het Britse Mandaatgebied Palestina (vanaf 1922, daarvoor deel van het Ottomaanse Rijk) te maken. De inzameling van geld verliep vaak via het in 1902 opgerichte Joods Nationaal Fonds. Het fonds hielp Joden die op alijah (emigratie) gingen, het fonds kocht ook land aan.
Tot aan de Tweede Wereldoorlog is de Nederlandse organisatie nooit groot geworden in ledental. Zelfs tijdens de dreiging vanuit nazi-Duitsland steeg dat aantal nooit boven de 4000, ondanks dat een aantal vooraanstaande Joden, zoals Abel Herzberg, actief waren in de organisatie.
13 september 1940
Al op 13 september 1940 werd De Joodsche Wachter genoemd als een van de drie Joodse periodieken die een verschijningsverbod zullen gaan krijgen. Presser schrijft erover: ‘En reeds op 13 september komt een overweging te voorschijn, die meermalen herhaald zal worden: op die datum verzoekt Generalkommissar Schmidt de Befehlshaber der Sicherheitspolizei und des SD, dr. Harster, een drietal met name genoemde organen te verbieden, nl. Het Nieuw Israëlitisch Weekblad, De Joodse Wachter en Achawa, een verbod ‘voor een onbestemde tijd’, en wel ‘da ich beabsichtige, ein einziges jüdisches Organ, nämlich “Het Joodsche Weekblad”, bestehen zu lassen’; dezelfde namen en hetzelfde motief vindt men in een telexbericht, waarin dat verbod uitgevoerd heet.’
Het weekblad werd inderdaad door de nazi’s beëindigd en als Joods weekblad was alleen nog Het Joodsche Weekblad toegestaan, een onder censuur van de bezetter staand medium dat spreekorgaan was van de Joodse Raad.
bron:
J. Presser, Ondergang. De vervolging en verdelging van het Nederlandse jodendom 1940-1945, 2 delen. Staatsuitgeverij, Den Haag 1985, deel 1 106
De joodsche wachter. Geraadpleegd op Delpher op 07-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005443014:00001
‘Nederlandse Zionistenbond’ via website wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Nederlandse_Zionistenbond, 7 juli 2020.
Illustratie:
De joodsche wachter. Geraadpleegd op Delpher op 07-07-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005443014:00001
laatst bijgewerkt:
7 juli 2020