In het Museum van de Twintigste Eeuw in Hoorn liep ik opeens tegen een tentoongestelde koffer op. Een koffer van R. Cohen uit de Staalstraat 3 in Amsterdam. Koffers als deze liggen heel veel in Auschwitz, in Hoorn verwacht je dit niet. Is er iets over de koffer te vinden?
De koffer was van Robert Cohen. Robert werd geboren in 25 januari 1926 en is de enige overlevende van het gezin van Abraham Cohen, kruidenier. Abraham werd in Amsterdam geboren op 13 september 1893 als zoon van Simon Cohen en Helena Wolf. Abraham was winkelier van beroep. Hij was getrouwd met Mietje Ancona (Amsterdam, 10 augustus 1890) en naast Robert hadden Mietje en Abraham een zoon Freddy. Freddy werd geboren in Amsterdam op 18 december 1923.
Abraham en Mietje werden in Sobibor vermoord op 11 juni 1943. Hun zoon Freddy in Sobibor op 2 april 1943. In een interview vertelt Rob dat het gezin in mei 1940 nog heeft geprobeerd om weg te komen via IJmuiden, maar dat lukte niet meer.
Over Robert – Rob – is ook meer bekend. Na zijn school ging hij werken in een bontatelier. Daardoor hoefde hij enige tijd niet op transport, de bontindustrie hadden de nazi’s hard nodig om warme kleding te laten maken voor de militairen aan het oostfront. Rob werkte daarmee in het belang van de nazi’s en had een sperre. Toen de sperren vervallen waren verklaard werd er een razzia gehouden in het bontatelier en door een list heeft Rob ervoor kunnen zorgen dat hij toen niet werd opgepakt. De ouders van Rob waren bang voor de onderduik. Inmiddels kwamen de berichten binnen dat het niet goed afliep wanneer je werd opgepakt bij een onderduik. Je werd dan strafgeval en berichten over strafgevallen waren heel slecht. Uiteindelijk heeft Rob zich gemeld bij de Hollandsche Schouwburg. Zijn vader bracht hem tot de hoek van de Plantage Middenlaan.
Rob ging op transport, maar het transport ging niet naar Westerbork maar naar Vught. Dat was het eerste kamp waar Rob terecht kwam. Hij werd van Vught naar Westerbork overgebracht en van 18 oktober 1943 tot 3 maart 1944 was hij geïnterneerd in Westerbork. Vanuit Westerbork werd hij naar Auschwitz gedeporteerd en werd uiteindelijk, na een tijd in verschillende kampen, in Oostenrijk bevrijd. Na de oorlog werkte Rob als demonstrateur en vertegenwoordiger.
Rob Cohen schreef verschillende boeken zoals:
Korte levensloop
Onmens in de mens
Auschwitz, Birkenau en aanvullingen
Niet klein gekregen. Mijn overwinning op de nazi’s.
Een interview met Rob staat hier. Rob Cohen is op 8 oktober 2018 overleden.
Bron:
Moraal, Eva, Als ik morgen niet op transport ga: Kamp Westerbork in beleving en herinnering (Amsterdam 2016) 372
www.joodsmonument.nl, lemma’s Abraham Cohen, Mietje Ancona, Freddy Cohen (geraadpleegd 30 nov 2016).
Illustratie:
foto koffer in Museum van de Twintigste Eeuw © joodsamsterdam
laatst bijgewerkt:
27 september 2019