Ze staat op meerdere boeken, zoals ‘Terugkeer, antisemitisme in Nederland rond de Bevrijding‘ als een Joodse vrouw die terugkomt uit de kampen. De vrouw is Ernestine van Witsen – Weinberg, en ze keert terug uit Bergen-Belsen. Wat was haar verhaal?
Ernestine (Erna) werd geboren in Keulen op 6 augustus 1908 als dochter van Szeindel Weinberg (Tyrawa Woloskas, 26 maart 1886 – Sobibor, 21 mei 1943) en ze huwde op 17 juni 1936 met de koopman Jozef van Witsen (Bussum, 10 november 1901). Volgens de persoonskaart had Jozef een winkel in muziekinstrumenten.
Op 23 maart 1937 kregen Jozef en Ernestine hun dochter Johanna. Vanaf 31 mei 1937 woonde het gezin op de Amstellaan 11-1 (Vrijheidslaan 11-1).
Ernestine en Jozef kwamen laat in de oorlog in de kampen terecht. Jozef werd in Auschwitz vermoord op 31 oktober 1944. Ernestine en dochter Johanna overleefden de oorlog; Ernestine werd bevrijd in Bergen-Belsen en keerde eind juni 1945 terug in Amsterdam. Johanna was vanaf haar 3de jaar ondergedoken (met behulp van het Rode Kuis) bij een (kinderloos) echtpaar in Berkel en Rodenrijs. Op 2 mei 1946 werd Ernestine ingeschreven op de Kraaipanstraat 55hs. Zij overleed op 28 oktober 1970 te Amsterdam.
bron:
Stadsarchief Amsterdam (SAA), persoonskaart Ernestine Weinberg
ibidem, persoonskaart Jozef van Witsen
www.joodsmonument.nl, lemma Jozef van Witsen (geraadpleegd 18 maart 2017)
correctie 29 juli 2020 met dank aan Ida van Witsen
Illustratie:
Dienke Hondius, voorzijde Terugkeer, Antisemitisme in Nederland rond de bevrijding (Den Haag 1990)
laatst bijgewerkt:
29 juli 2020