Izak Betel – de schoenpoetser van de Dam

Momenten uit het Amsterdamse straatleven. “Izak” de schoenpoetser van den Dam. Uitgave Berg Co. Prentbriefkaart 1905. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten. PBKD00441000009

Sociale media zijn eigenlijk heel bijzonder. Soms zoek je weken naar de informatie voor een verhaal, maar soms duurt het niet langer dan een paar minuten.
Zo plaatste een lezer van deze site deze foto uit ca. 1905 van de schoenpoetser van de Dam op Facebook. De schoenpoetser zou Izak heten, volgens de kaart. Dan wat google-en naar Izak, schoenpoetser en Dam en jawel, de naam van de schoenpoetser komt naar voren, Izak Betel én er komt nog meer beeldmateriaal naar voren, een schilderij uit 1871 gemaakt door Meijer de Haan, en nog een tekening gemaakt door. De klap op de vuurpijl komt nog, nadat de naam wordt teruggegeven aan de lezer van deze site blijkt dat de schoenpoetser de overgrootvader is…

Isaac (Jitschak haLevi) Gerrit Betel werd op 6 september 1818 geboren in Amsterdam als zoon van Gerrit Simon Boutelje en Ester Pampel. Hij woonde onder andere op de Batavierstraat 101 in de kelderwoning. Daar is -toevallig- de foto via de link van. Rechts achter de pratende vrouwen is nummer 101, dus naast de trap is de kelderwoning.

Naast schoenpoetser was hij kruier van beroep. Hij was gehuwd met Klaartje Hijman van Kollum (1821). Ze kregen de volgende kinderen: Gerrit Isaac (Amsterdam, 27 maart 1846 – Amsterdam, 7 december 1919), Hijman Isaac (Amsterdam, 11 april 1848 – Amsterdam, 12 september 1911). Hijman werd sigarenmaker, sjouwer, werkman en schoenpoetser, gevolgd door Simon (Amsterdam, 24 juni 1850 – Amsterdam, 28 september 1906), Abraham (Amsterdam, 1 september 1852 – Amsterdam, 6 september 1914), Eva (Amsterdam, 9 januari 1855 – Amsterdam, 7 februari 1915), Esther (Amsterdam, 12 augustus 1857 – Amsterdam, 22 maart 1934), Levie (Amsterdam, 21 november 1860 – Amsterdam, 20 februari 1890), Rachel (Amsterdam, 7 december 1865 – Amsterdam, 30 april 1942).

Isaac overleed op 6 juli 1886 en werd op Zeeburg begraven op 7 juli 1886. Het schilderij van Meijer de Haan en de tekening van Johan Braakensiek kunnen direct geplaatst worden bij Isaac – de foto van het stadsarchief is van ca. 1905 en dat zou waarschijnlijk de zoon van Izak, Hijman Isaac betreffen, hij was ook schoenpoetser.

bron:
myheritage.com,
web site JHM,
archiefbank Amsterdam adressen.

Illustraties
Momenten uit het Amsterdamse straatleven. “Izak” de schoenpoetser van den Dam. Uitgave Berg Co. Prentbriefkaart 1905. Collectie Stadsarchief Amsterdam: prentbriefkaarten. PBKD00441000009

Laatst bijgewerkt:

26 september 2019