De Jonkerstraat, die in de directe omgeving van de Montelbaanstoren lag, is verdwenen uit het stratenpatroon van Amsterdam. Net zoals de Batavierstraat is deze straat verdwenen toen de stad besloot de buurt te saneren. De allerarmste krotten moesten plaatsmaken voor nieuwe woningen en soms moest een volledige straat verdwijnen om plaats te maken voor de nieuwbouw. In de directe omgeving van de Jonkerstraat, die in 1930 werd gesloopt, ontstond de Nieuwe Jonkerstraat. De ‘oude’ Jonkerstraat had een Joodse geschiedenis.
Jonkerstraat – eerste Joodse gemeente
In 1596 kwam in de Jonkerstraat de eerste Joodse gemeente samen. Deze bestond uit zestien mannelijke leden. Ze hielden een godsdienstoefening in het huis van een van de leden, Don Samuel Palache, ambassadeur van Marokko.
Jonkerstraat – arrestatie
Volgens een bericht van Franco Mendes gebeurde er in deze straat het volgende:
1. De marranen kwamen op een dinsdag in het voorjaar van 1593 naar Amsterdam,
2. Zij huurden op 22 april 1593 een huis in deze straat,
3. In 1596 werd tijdens Grote Verzoendag (Jom Kippoer) de dienst in deze synagoge overvallen door de Schout en zijn Rakkers. Uri HaLevi en zijn zoon Aron werden gevangen genomen,
4. Sedert die tijd, door de kloeke taal van Jacob Tirado, kregen de marranen voldoende vrijheid om hun godsdienst uit te oefenen en richtten op de Houtgracht een bedehuis in, Beth Jahacob, welk p de eerste avond van Rosj Hasjana plechtig werd ingewijd.
bron:
Eerste Joodse gemeente, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 02-09-1898, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 03-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000563026:mpeg21:p00001
arrestatie Uri-ha-Levi,. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 01-07-1904, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 03-04-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000571014:mpeg21:p00002
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Jonkerstraat 105 (ged.)-103-101 enz. (rechts, vrnl.). Gezien in de richting van de Geldersekade. Nrs. links: 106-104-102 enz. (vlnr.), april 1927. OSIM00001002536
gepubliceerd:
3 april 2022
laatst bijgewerkt:
29 juni 2023