Het Muiderpoortstation was een van de treinstations in Amsterdam waar vanuit de grote deportaties werden georganiseerd. Ook het Centraal Station werd hiervoor gebruikt alsmede het verdwenen station op de Rietlanden.
Deportatie
Ten tijde van de oorlog was dit Muiderpoortstation nog een zeer nieuw station. Tegelijkertijd met het Amstelstation werd het op 13 oktober 1939 in gebruik genomen. Het Oosterspoorplein diende als stationsplein voor het gebouw en in het gebouw was een centrale hal. Vanaf deze hal, waar ook de loketten voor de kaartjes waren, gingen twee tunnels naar de perrons. Deze centrale hal wordt tegenwoordig gebruikt voor bedrijven, de verschillende perrons zijn vanaf de straat te bereiken. Van 1896 tot 1937 was er ten noorden van het huidige station ook een Muiderpoortstation, met één stationseiland in plaats van de twee die er nu zijn.
Tijdens de oorlog werd dit station intensief gebruikt voor de deportatie naar, vooral, Westerbork. Het station lag dichtbij de Transvaalbuurt en de buurten in Amsterdam-Oost, die veel Joodse inwoners kenden. Meer dan 10.000 Joden werden vanaf dit station gedeporteerd.
Andere tijden
Het Muiderpoortstation lag zo dicht bij de grote Joodse gemeenschap in Oost dat dit station regelmatig genoemd wordt als de vertrek- of aankomstlocatie voor schoolreisjes en dergelijke. Zo gingen de hoogste klassen van de schoolvereniging “Kennis en Godsvrucht” begin juni 1917 naar de Hollandse Rading. Daar at men, ging naar de speeltuin, verbond nog iets educatiefs aan de schoolreis door de heide te bezoeken bij “t Waschmeer” en met de trein keerde de groep terug naar Amsterdam waar de ouders de kinderen bij het Muiderpoortstation ophaalden.
Een jaar later gingen de kinderen van de Godsdienstschool der Vereeniging “Beër Majiem Gajjiem” samen met het hoofd der school, de heer J. Klein, en onderwijzeres mej. E. Hamburger naar Baarn en omstreken. Daar bezocht men de natuur en kasteel Groeneveld.
In augustus 1928 ging het toneelgezelschap van ‘Rechouwous’ via dit station naar Bussum, waar ‘De Gooise Boer’ werd aangedaan voor consumpties, Valkeveen werd bezocht en door de bossen werd gewandeld. De dag werd georganiseerd door dhr. S. Vorst en de heer Valença. In september 1928 zou het gezelschap haar éénjarig bestaan vieren, waarvoor men zicht kon wenden tot de heer H. Valença op de Rapenburgerstraat 22-2 of de heer J. Leeser op de Molukkenstraat 93.
Kleermaker Hartog de Valença woonde echter op Rapenburgerstraat 22-1 en werd in Amsterdam geboren op 20 november 1907 en overleed in Amsterdam op 9. Hij was gehuwd met Lea Kan (Oude Pekela, 5 januari 1906 – Auschwitz, ) en zij hadden een zoon Max (Amsterdam, 16 juli 1931). Max overleefde de oorlog.
In augustus 1933 ging de Joodse Vereeniging Betsalel op een zondagmiddag via dit station naar Bussum.
In maart 2019 werd op dit station een herinneringsvitrine onthuld. Deze vitrine gaat over de deportaties. Verder is er ook een plaquette aanwezig bij het station. Ter gelegenheid van de onthulling van de vitrine droeg Lous Hoepelman haar verhaal voor.
bron:
https://www.iamsterdam.com/nl/amsterdam-qr/oost-watergraafsmeer/muiderpoortstation (geraadpleegd 28 april 2019).
https://nl.wikipedia.org/wiki/Station_Amsterdam_Muiderpoort (geraadpleegd 28 april 2019).
“schoolreis Kennis en Godsvrucht”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-06-1917. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860509:mpeg21:a0042.
“Vereeniging Beer Majlem Gajjiem”, te Watergraafsmeer.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-06-1918. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859685:mpeg21:a0045
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Hartog de Valença.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin De Valença (geraadpleegd 28 april 2019).
“Vereenigingsleven Betsalel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-08-1933. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874857:mpeg21:a0020
“NIEUWE STATIONS TE AMSTERDAM OFFICIEEL GEOPEND”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 13-10-1939. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000057894:mpeg21:a0005
Illustraties:
“Het Muiderpoortstation te Amsterdam, dat vanat 1896 in gebruik is geweest, wordt thans afgebroken om”. “Arnhemsche courant”. Arnhem, 03-02-1937. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB08:000111258:mpeg21:a0085
“NIEUWE STATIONS TE AMSTERDAM OFFICIEEL GEOPEND”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 13-10-1939. Geraadpleegd op Delpher op 28-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000057894:mpeg21:a0005
laatst bijgewerkt:
27 september 2019