Nieuwegrachtje

lewinjohnvoedselpakket
John Lewin met zijn moeder, 1945, voor het CS, bij het ophalen van een voedselpakket van het Rode Kruis.

Veel gracht is er niet meer te zien bij het Nieuwegrachtje, maar dat is anders geweest. Het Nieuwegrachtje is een zijstraat van de Valkenburgerstraat en lag in het hart van de Joodse wijk van Amsterdam. Het was een straatje met aan een zijde huizen, aan de andere zijde water, en aan de overkant de achterzijde van de huizen aan het Rapenburg. Na de oorlog werd het Nieuwegrachtje gedempt en er ontstond een stuk grond tussen het Rapenburg en het Nieuwegrachtje. Later zijn daar huizen gebouwd, die duidelijk verschillen van de huizen die er al stonden. John Lewin woonde aan het Nieuwegrachtje als kind:

John Lewin
Ik heet John Egon Lewin ik ben geboren in het Weesperplein ziekenhuis op de 8 oktober 1942. Wij woonden (vanaf 9 februari 1942 – red,) op het Nieuwe Grachtje 9 op 2 hoog en onder ons woonde de familie Buis, die in de oorlog op transport gezet werd en nooit terugkwam. Nummer 9 is het hoekhuis, boven het koffiehuis. Die woning heeft vijf kamers, is enorm groot en heeft twee ramen op de Valkenburgerstraat en zeven ramen op de kant van het grachtje. Verder behoort het halfronde dakraam aan de voorkant op de vierde verdieping (de zolder) er ook bij.

Familie Buis
De familie Buis waar John over sprak is Jacob Buijs (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Anna Kloos (Amsterdam, – Auschwitz, ) en hun zoon Isidoor (Amsterdam, – Auschwitz, ). Zij verhuisden op 12 maart 1942 naar de Binnenhofstraat 71 in Amsterdam en werden snel daarna gedeporteerd.

In 1947 ging ik naar de kleuterschool van Rosh Pina in de Van Ostadestraat. Daar ontmoette ik  Jaap Allegro. Wij waren van dezelfde leeftijd, beide geboren na de eerste september, en dus mochten wij pas met bijna 7 jaar naar school toe. Dat was de gekke wet uit die dagen.
Jaap en ik waren op Rosh Pina ook vrienden met Moshe Schuster, de aangenomen zoon van Opperrabbijn Schuster uit de Jacob Obrechtsjoel.  De echte naam van Moshe was Danziger.
Het bleek dat Jaap Allegro de aangenomen zoon was van de heer en mevrouw Allegro. En die woonden in het Bussenschuthofje. Het gehele verhaal én meer informatie over het Bussenschut staat hier.

John Lewin was de zoon van Alfred Lewin (Eschbruch, 21 oktober 1888 – Amsterdam, 16 augustus 1970) en Ilse Frieda Heiligenschmidt (Grevenboich, 13 januari 1902). Hij had twee oudere broers; Rolf (Essen, 2 oktober 1923) en Harold (Essen, 30 oktober 1925) en een zus Ingrid (Essen, 22 december 1932). John overleed in Holon, Israël, op 15 mei 2016.

 

bron:
herinneringen John Egon Lewin

illustraties
joodsamsterdam.nl en collectie John Lewin
stadsarchief Amsterdam, woningkaart
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Alfred Lewin
Stadsarchief Amsterdam, Nieuwegrachtje 9 1 hoog, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 242
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Buijs (geraadpleegd 2 juli 2021)

gepubliceerd:
6 mei 2016

laatste aanpassing:
2 juli 2021