Rabbijn Saul ben Aryeh Leib Löwenstam (Rzeszów, 1717 – Amsterdam, 19 juni 1790), Saul de Amsterdammer, ligt op de Joodse begraafplaats in Muiderberg begraven. Zijn graf is een bedevaartsoord voor, met name, chassidische Joden. Wie was deze rabbijn die ruim 230 jaar na zijn dood nog steeds geëerd wordt?
Saul was een zoon van Aryeh Leib ben Saul, ten tijde van de geboorte van Saul rabbijn in Rzeszów en Miriam, de dochter van Chacham Tzvi, met wie hij veel samenwerkte. Hij trouwde met Hendele, de dochter van Abraham Kahana, de rabbijn van Grodno in de Oekraïne. Zijn eerste aanstelling als rabbijn was in Lokachi, Oekraïne (Jiddisch Lakacz), gevolgd door Dubno waar hij de opvolger was van zijn schoonvader. Dubno was een van de oudste en levendigste Joodse gemeenschappen in centraal-oost Europa.
Nadat zijn vader overleed volgde Saul hem op als opperrabbijn in Amsterdam. Er waren drie kandidaten voor deze functie en Saul werd met overgrote meerderheid gekozen. Deze positie gold in die dagen als zeer eervol, Amsterdam was een van voornaamste rabbinaatszetels ter wereld. De werken van Saul namen een eervolle plaats in in de rabbijnse letterkunde. Löwenstam werd een vooraanstaande opperrabijn, de historicus Jaap Meijer noemde hem in 1961 de ‘ongekroonde koning van het Joodse centrum van Amsterdam’. Hij was een van de oprichters van het Beth Hamisdrasj Ets Haim en van het Nederlands Israëlitisch Seminarium, toen ‘Sa’adath Bachoerim’ genoemd, een organisatie die in 1839 naar de Rapenburgerstraat 177 ging. Saul woonde op de Houtmarkt, het latere Jonas Daniël Meijerplein 16 en overleed in Amsterdam op 19 juni 1790 en werd opgevolgd door zijn zoon, Jacob Moses Lowenstam.
Lowenstam was de auteur van Binyan Ariel (Amsterdam 1778). Hij becommentarieerde de Tora in HeChatzer HaChadasha (Amsterdam 1768). Verder een pamflet Halacha Lema’aseh Rav (Amsterdam 1828) waarin 1783 van zijn halachische regels voor de kasjroet van Nederlandse kaas werden opgenomen.
bron:
P. J. Blok, P. C. Molhuyen, Löwenstamm, Saul ben Arjeh Leib, Nieuw Nederlandsch Biografisch Woordenboek, deel 6 (Leiden 1924) 970.
Gotthard Deutsch, E. Slijper, Löwenstamm, Saul, Jewish Encyclopedia, https://www.jewishencyclopedia.com/articles/10148-lowenstamm-saul (geraadpleegd 9 juli 2019).
Meijer, Jaap, Dr., Het jonas Daniël Meijerplein (Amsterdam 1961) 57 – 60.
gepubliceerd:
9 juli 2023
laatst bijgewerkt:
13 januari 2024