In 1663 werd er een dwarsgracht gegraven tussen de Prinsengracht en de Boerenwetering en dit werd de latere Spiegelgracht. Amsterdam kende in die tijd vier burgemeesters, en naar een van hen Hendrick Dircksz Spiegel werd de gracht vernoemd. Er gingen aan deze dwarsgracht ambachtslieden wonen, hun clientèle zit om de hoek op de hoofdgrachten. In 1885 werd het Rijksmuseum geopend en rond 1900 vestigen de eerste antiekhandelaren zich aan deze straat naar het Rijks. Na 1945 breidt het aantal handelaren nog verder uit en werd het aanbod uitgebreider. De laatste jaren is de gracht in de zomermaanden zo’n gewilde bestemming geworden waardoor het nog nauwelijks mogelijk is om er vlot doorheen te lopen. Joodse entrepreneurs vestigden zich ook op deze gracht.
Spiegelgracht 7 – gezin Aron Hiegentlich
Op dit adres woonde antiquair Aron Hiegentlich (Assen, 22 mei 1868 – Auschwitz, 25 januari 1943). Aron was gehuwd met Hanni de Löwe (Norden, 16 oktober 1868 – Amsterdam, 28 januari 1934) en zij hadden vier kinderen; Salomon Jacob (Assen, 20 februari 1894 – Amsterdam, 26 maart 1951), Louis (Assen, 25 mei 1895 – 1917), Esther (Assen, – Auschwitz, ) en Susanna (Assen, 10 april 1901 – Assen, 26 september 1901).
Spiegelgracht 9 – gezin Basch
In de oorlog woonde op dit adres koopman Martin Basch (Rawitsch, – Auschwitz, ), zijn vrouw Rosa Ring (Beuthen, – Sobibor, ) en hun dochter Sylvia Juliette (Amsterdam, – Auschwitz, ).
Spiegelgracht 11 – Sonja Rachel Karels
Op 6 augustus 1927 werd op dit adres Sonja Rachel, dochter van de heer en mevrouw Gustave Karels – Gobits geboren.
Spiegelgracht 19 – Marcus Couzijn
De zaak van Marcus Couzijn werd op dit adres in 1923 geopend en was al jaren een gerenommeerde zaak in antiquiteiten, curiositeiten, oude meubelen enz. Voorheen was de zaak gevestigd op de Leidsestraat 56. De heer Marcus Couzijn (Amsterdam, 31 maart 1880 – Amsterdam, 29 december 1939) was de eigenaar en hij had ook een afdeling modern kristal en porselein aan deze zaak gevoegd. Marcus was gehuwd met Rebecca Cohen de Lara (Amsterdam, 14 februari 1883 – Auschwitz, ) en zij hadden vier kinderen; Heintje (Amsterdam, 25 maart 1908 – Birkenau, 30 april 1944), Wessel (Amsterdam, 18 september 1909 – Groningen, 17 februari 1931), Marianne (Amsterdam, 19 augustus 1911 – Sobibor, 21 mei 1943) en Rozette (Amsterdam, 24 november 1912 – Amsterdam, 25 januari 1923). In de oorlog had moeder Rebecca op de Apollolaan 113 een pension, Pension Lara.
bron:
“SPIEGELGRACHT 19”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 12-10-1923. Geraadpleegd op Delpher op 24-11-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872498:mpeg21:a0078
“Advertentie Karels”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 12-08-1927. Geraadpleegd op Delpher op 24-11-2018, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010857984:mpeg21:a0024
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Karels (geraadpleegd 24 november 2018)
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Couzijn, M. – 21-03-1880 – 5422-0285-0310
www.maxvandam.info, lemmata gezin Couzijn (geraadpleegd 21 juli 2019)
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Couzijn
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Hiegentlich, A. – 22-05-1868 – 5422-0590-4540
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank, Spiegelgracht gezien naar Prinsengracht. Uitgave J.V.A ca 1928, PBKD00278000003
laatst bijgewerkt:
15 februari 2020