Vanaf 18 mei 1933 tot in de oorlog woonde het Joods-orthodoxe gezin Cymbalist in Zandvoort, op de Doctor Smitstraat 5. Het gezin was voor de oorlog door een groot deel van Europa gereisd. Vader Szymon werd geboren in Warschau op 29 augustus 1894 en stond in Nederland geregistreerd als kruier en nachtwaker. Moeder Luna Peres werd geboren in Constantinopel op 14 mei 1897. Op 3 mei 1923 trouwden Szymon en Luna in Berlijn-Pankow en ook in 1927 woonden Luna en Szymon in Berlijn, waar op
Het gezin werd volgens de kaart bij het Bevolkingsregister op 1 juli 1943 ingeschreven in Amsterdam, waar ze op de Amstel 113-2 inwoonden bij Perla Behar – Behar (Adrianopol, – Bergen-Belsen, ) en Kemal Samoel Behar (Adrianopol, 15 augustus 1912 – Amsterdam, 6 april 1980). Amstel 113 is het pand pal naast Carré.
Szymon had een Sperre omdat hij medewerker was van de Joodsche Raad. Volgens de kaart van die raad werkte hij bij de Algemene Dienst sinds januari 1941. Het gezin werd vervolgens op 4 januari 1944 ingeschreven in Westerbork, waar ze in Barak 60 werden ondergebracht. Op 23 maart 1944 gingen ze op transport. Luna en Rosa werden op 31 augustus 1944 vermoord in Auschwitz, Szymon op dezelfde datum in Midden-Europa.
Hester Kool – Waas
Rosa was in de tijd dat ze in Zandvoort woonde bevriend met Hester Waas. Hester woonde voor de oorlog in Villa Dudley op de Parallelweg 29a. Het gezin moest verhuizen naar de Ten Katestraat 20 in Zandvoort en later naar de Nieuwe Kerkstraat 113 in Amsterdam, waar ze inwoonden bij een zus van vader. De ouders; Benedictus (Amsterdam, – Auschwitz, ) en Sara te Korte (Amsterdam, – Auschwitz, ) en broer Isaac (Amsterdam, – Auschwitz, ) kregen een oproep en Hester wist dat de oproep betekende dat ze haar ook wilden ophalen. Rosa was inmiddels in het verzet actief en vertelde Hester dat ze weg moest. Via een paar andere adressen kwam Hester in Overveen terecht, op de Ramplaan 54. Daar werkte ze bij de familie Van Wetering en zorgde daar voor de drie jonge kinderen van het gezin. Hester overleefde de oorlog en vertrok in 1946 naar de Verenigde Staten.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, Symon Cymbalist, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 168.
Stadsarchief Amsterdam, Benedictus Waas, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 894.
Kaart Joodsche Raad Simon Cymbalist via Arolsen Archives, 130276461.
Richard Kool’s mom – Hester’s Story op https://remember.org/children-of-holocaust-survivors/koolsmom (geraadpleegd 21 december 2021)
Hester Kool op Survivor Engyclopedia, https://holocaustcenterseattle.org/learn/encyclopedia-of-survivors-in-washington/hester-kool (geraadpleegd 21 december 2021).
gepubliceerd:
21 december 2021
laatst bijgewerkt:
22 juli 2022