Het Victorieplein heette tussen 1922 en 1946 Daniël Willinkplein. Drie hoofdstraten komen er samen, de Amstellaan (Vrijheidslaan), de Noorder Amstellaan (Churchilllaan) en de Zuider Amstellaan (Rooseveltlaan).
Daniel Willinkplein 1 – Delphi
Op het plein, op nummer 1, was lunchroom ‘Delphi’ gevestigd. Deze lunchroom was van Mozes Zilversmit en werd bekend door het dagboek van Anne Frank. Anne kwam in deze lunchroom.
Mozes Zilversmit werd geboren op 6 november 1892 in Denekamp als zoon van Heimann Mozes Zilversmit en Rosolin Terhoek. Hij trouwde op 4 augustus 1922 te Berlijn met Jenny Franziska Blumenthal (Berlijn, 22 april 1902 – Sobibor, 11 juni 1943) en was brood- en banketbakker van beroep.
Op 4 januari 1939 werd het echtpaar in Amsterdam ingeschreven en ze gingen op de 2e Schinkelstraat 22-2 wonen. Een maand later verhuisden ze naar de Legmeerstraat 52-1, op 9 april 1940 naar het Daniël Willinkplein 1hs. Mozes en Jenny hadden twee dochters, Ingeborg Helena (Berlijn, 29 juni 1923 – Sobibor, 11 juni 1943) en Hortense Ruth Frigga (Berlijn, 8 maart 1931 – Sobibor, 11 juni 1943). Mozes werd in Sobibor vermoord op 23 april 1943.
Daniel Willinkplein 33 – pension Sohlberg
Het pension en de eetgelegenheid van mej. S. Sohlberg was hier in 1941 gevestigd. Het bedrijf was aangesloten bij REOR. Dit was Sara Sohlberg (Amsterdam, – Sobibor, ). dochter van Jacob Hartog Sohlberg (Amsterdam, – Sobibor, ) en Judith Bamberger (Fischah, – Plaats van overlijden onbekend, ).
Daniël Willinkplein 45-3 – Stefan Schlesinger en Anna Kerdijk
In het begin van de oorlog woonden Stefan Schlesinger (Wenen, – Auschwitz, ) en Anna Kerdijk (Amsterdam, – Auschwitz, ) hier. Anna was vertaalster en op 27 januari 1924 huwde ze in Wenen met grafisch ontwerper Stefan Schlesinger. In oktober 1932 werden ze op dit adres ingeschreven, in de ‘Wolkenkrabber’ aan het huidige Victorieplein.
Stefan werd opgeroepen om zich in Westerbork te melden, en Anna is hem vrijwillig gevolgd. Ze werden gedeporteerd naar Theresienstadt en vandaar moesten ze in oktober 1944 naar Auschwitz.
Stefan ontwierp reclamedrukwerk, lettertypen voor lettergieterij Amsterdam en publiceerde hij in 1937 het boek Voorbeelden van moderne opschriften voor schilders en teekenaars.
bron:
“Advertentie Delphi”. “De Telegraaf“. Amsterdam, 15-12-1938. Geraadpleegd op Delpher op 14-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110579062:mpeg21:a0126 ..
“Advertentie Delphi”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 02-08-1940. Geraadpleegd op Delpher op 14-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858243:mpeg21:a0023 .
Stadarchief Amsterdam, archiefkaart Mozes Zilversmit.
www.joodsmonument.nl, lemmata Schelsinger (geraadpleegd 25 september 2021)
Stadsarchief Amsterdam, Sara Sohlberg, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 762.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Sohlberg (geraadpleegd 24 september 2021).
illustratie:
“Advertentie Delphi”. “De Telegraaf“. Amsterdam, 15-12-1938. Geraadpleegd op Delpher op 14-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110579062:mpeg21:a0126 .
“Advertentie Delphi”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 02-08-1940. Geraadpleegd op Delpher op 14-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858243:mpeg21:a0023 .
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank / Uitgever Timmermans & Co. Dordrecht. Victorieplein. 1940. PRKBB00147000003.
gepubliceerd:
14 februari 2017
laatst bijgewerkt:
5 mei 2025