Amsterdams Joods Mannenkoor

Op 4 april 1947 verscheen in het Nieuw Israëlietisch Weekblad het volgende bericht: ‘Om in de behoefte van een Sjoel-koor bij de Nederlands Israëlietische Hoofd-Synagoge te voorzien en ter nagedachtenis aan het werk van den heer S. H. Englander, vroegere dirigent van het beroemde voormalige Amsterdams Joods koor, is het „Amsterdams Joods Mannenkoor” opnieuw opgericht onder leiding van den heer Hans Krieg. De volgende repetitie van het koor is op maandagavond a.s. te 8 uur in de vergaderzaal van de Lekstraat-Sjoel. Aanmeldingen van nieuwe leden, die muzikaal zijn en over een goede stem beschikken, bij het voorlopig secretariaat.

Hans Krieg was als dirigent een drijvende kracht achter dit koor. Bestuurlijk werd het koor in eerste instantie begeleid door S. Nabarro, waar kandidaat-leden zich konden aanmelden, en de voorzitter-penningmeester S. M. Sohlberg. Repetities vonden in de eerste periode plaats in de Lekstraat-sjoel. Op 25 april 1947 ging men over tot het officieel oprichten van het koor en werden Benjamin Italianer de voorlopig voorzitter, S. Nabarro de secretaris-penningmeester en L. Velleman bestuurslid.
Op zondagavond 22 juni 1947 vond het eerste optreden van het koor plaats, in de Lekstraatsjoel. Volgens het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 4 juli 1947 was het optreden een groot succes, waarin onder meer een bewerking door Hans Krieg van Hatikwa werd gezongen.

In augustus van dat jaar werden met name jongeren opgeroepen om deelnemer te worden. Ze zouden samen met het koor gaan zingen. Daarnaast was er ook een samenwerking met andere koren, zo zongen de Joodse leden van ‘De Stem des Volks’ mee tijdens een repetitie op zondag 30 november 1947 ten huize van Hans Krieg op de Prins Hendriklaan 17-2. In januari 1948 kon het Nieuw Israëlietisch Weekblad melden dat de oproepen voor nieuwe leden tot zoveel respons had geleid dat de toekomst van het koor was gewaarborgd. Tevens was er in januari 1948 was er een bestuurswisseling. Benjamin Italianer ging verhuizen, Abraham Mug (Amsterdam, 4 mei 1902) werd de nieuwe voorzitter.
Het koor treedt vervolgens veelvuldig op. Op 18 april 1948 werd in De Ysbreeker het éénjarig bestaan gevierd tijdens een grote feestavond.

In 1949 was S. Broekman voorzitter van het koor en oefende men elke zondagmorgen in De Ysbreeker. In ditzelfde jaar werd er in een artikel over Hans Krieg in het Nieuw Israëlietisch Weekblad gemeld dat het Amsterdams Joods Mannenkoor zich kon meten met het legendarische koor van Sam Englander. Sam was een bijzonder dirigent en op 1 juli 1949 verscheen in Het Parool het plan om en monument voor Englander op te richten op de Joodse begraafplaats in Muiderberg. Naast het Amsterdams Joods Mannenkoor zou tijdens een herdenkingsconcert op 26 oktober 1949 in het Concertgebouw ook mannenkoor ‘De Harmonie’ en ‘kunst en strijd’ optreden.
Voor het zover was trad met mannenkoor op bij nog een bijzondere gelegenheid, namelijk op 16 juli 1949 voor het vertrek van Leo Fuld naar Israël. Het lijkt bijna of Fuld zou gaan emigreren maar hij reisde jarenlang de wereld rond, trad op in de Arabische wereld, vestigde zich een tijd in de Verenigde Staten voor hij in 1992 naar Nederland terugkeerde.

De concerten van het mannenkoor waren bijzonder. Op 10 februari 1951 trad men op in de Bachzaal en een van de medewerkenden was de vermaarde violist Theo Olof. Olof speelde vaker met het koor. In 1952 werd de Februaristaking herdacht in de Westerkerk, het koor zorgde voor de muzikale omlijsting. In 1954 verleende het mannenkoor de medewerking aan een Poeriemprogramma dat door de VARA werd uitgezonden (kom daar tegenwoordig nog maar eens om) en in 1955 bij de herdenking van op opstand in het getto van Warschau. Op 5 mei 1959 zong het koor in het Concertgebouw ter gelegenheid van de Nationale Dendenherdenking en zo trad in de loop van de jaren het Amsterdams Joods Mannenkoor zeer veelvuldig op.

Toen het koor 12½ jaar bestond in februari 1960 werd voor het eerst het requiem ‘Jizkor’ uitgevoerd van Hans Krieg en in december van dat jaar werd het koor uitgenodigd om in Israël deel te nemen aan het Internationale Zangfestival. Om dit mogelijk te maken werden er fondsen ingezameld. Uiteindelijk konden er 72 personen, ook van het vrouwenkoor Hasjier Jehoedie tussen 24 juli en 7 augustus 1961 naar Israël. Dit bijzondere bezoek werd een succes. Het Parool jubelde dat het ‘een triomf voor Hans Krieg’ geworden was.  In november van hetzelfde jaar overleed Hans Krieg, een enorm verlies voor de Joods Amsterdam in het algemeen en de koren die hij leidde in het bijzonder.

In januari 1962 verscheen het bericht dat Antoon Krelage zowel het Amsterdams Joods Mannenkoor als Hasjier Jehoedie zou gaan dirigeren. In november 1962 werden de Joodse koren van de hoofdstad de ‘Hans Krieg’-koren maar de frequentie waarmee de koren in de kranten werden genoemd verminderde tot deze niet meer werden genoemd. De inspiratie van Hans Krieg bleek essentieel voor deze koren geweest te zijn.

 

 

bron:
AMSTERDAMS JOODS MANNENKOOR.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-04-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873406:mpeg21:p006
AMSTERDAMS JOODS MANNENKOOR. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-04-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873407:mpeg21:p006
AMSTERDAMS JOODS MANNENKOOR.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-04-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873409:mpeg21:p006
Kunst…. “Provinciale Drentsche en Asser courant”. Assen, 18-06-1947. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMDA03:000120427:mpeg21:p002
Advertentie 1e optreden. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-06-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873417:mpeg21:p006
Eerste optreden “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-07-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873419:mpeg21:p006
AMSTERDAMS JOODS MANNENKOOR.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-08-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873375:mpeg21:p006
Amsterdams Joods Mannenkoor. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-11-1947, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873388:mpeg21:p003
Amsterdams Joods Mannenkoor bestuur. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 09-01-1948, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872023:mpeg21:p009
Amsterdams Joods Mannenkoor. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-01-1948, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872025:mpeg21:p008
Advertentie eenjarig bestaan. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-04-1948, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872038:mpeg21:p011
AMSTERDAMS JOODS MANNENKOOR, Ysbreeker “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-01-1949, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873482:mpeg21:p009
HANS KRIEG en het Amsterdams Joods Mannenkoor. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-05-1949, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873500:mpeg21:p007
Monument voor S.H. Englander. “Het Parool”. Amsterdam, 01-07-1949. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828954:mpeg21:p003
Leo Fuld, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 12-07-1949. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000087851:mpeg21:p004
Stadsarchief Amsterdam, Abraham Mug, Persoonskaarten, archiefnummer 30408, inventarisnummer 346
Theo Olof, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 26-01-1951, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874353:mpeg21:p006
Ook herdenking in Westerkerk. “De Telegraaf”. Amsterdam, 26-02-1952, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110585438:mpeg21:p004
Poeriem, AMSTERDAMS JOODS MANNENKOOR. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 09-04-1954, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858312:mpeg21:p009
Warschauer ghetto-opstand herdacht. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 22-04-1955, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858209:mpeg21:p003
Eerste uitvoering van Kriegs requiem „Jiskor”. “De waarheid”. Amsterdam, 24-02-1960, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010371170:mpeg21:p003
Zangfestival in Israël. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 09-12-1960, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873019:mpeg21:p006
KOREN NAAR ISRAËL. “De Volkskrant”. ‘s-Hertogenbosch, 31-03-1961. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010877275:mpeg21:p013
AMSTERDAMS DAGBOEK Triomf voor Hans Krieg. “Het Parool”. Amsterdam, 17-08-1961. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010840842:mpeg21:p002
Joodse koren in hoofdstad worden ,Hans Krieg-koren’. “Het Parool”. Amsterdam, 27-11-1962. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010841569:mpeg21:p017

illustratie:
Advertentie 1e optreden. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 20-06-1947, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010873417:mpeg21:p006
Advertentie eenjarig bestaan. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-04-1948, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872038:mpeg21:p011
Leo Fuld, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 12-07-1949. Geraadpleegd op Delpher op 30-10-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=KBNRC01:000087851:mpeg21:p004

gepubliceerd:
30 oktober 2021

laatst bijgewerkt:
30 oktober 2021