Al het Joods cultureel erfgoed in Amsterdam zal toch wel geïnventariseerd zijn? Nou, heel soms komt er een tip en na naarstig zoeken blijkt er toch nog iets te kunnen worden toegevoegd aan de geschiedschrijving. Deze keer betreft het een diamantslijperij.
Het gebouw is er nog steeds en is lastig te bereiken. Het staat achter Hoogte Kadijk 21 aan de Nieuwe Vaart 10. Dankzij een foto op een makelaarssite en iemand die de jaartelling opviel is deze diamantslijperij gevonden. De jaartelling laat zien dat het pand in 5644 / 1883 gebouwd is, het pand werd geopend op 17 februari 1884. 
Het gebouw werd ontworpen door aannemer en architect Ph. A. Warners, had een ketelhuis, werkplaats en kantoren en een oppervlakte van 156 m2. De fabrieksmatige aanleg werd verricht door ingenieur-werktuigkundige T. Romein J. Pz. De fabriek had 50 slijpmolens en er was voorzien in een uitbreiding met nog eens 30. De stoomketel, waarvoor in 1883 een vergunning was afgegeven, werd in 1893 vervangen en in 1897 werd er een vergunning aangevraagd voor een dynamo om hiermee energie voor elektrisch licht in de fabriek mogelijk te maken.
S. Blitz Azn.
Ondernemer S. Blitz liet op zondag 17 februari 1884 door Dr. L. B. Perel een rede uitspreken waarmee zijn diamantslijperij geopend werd. Dat alles onder warme belangstelling en sympathie. Wie waren deze hoofdrolspelers?
Salomon Blitz (Amsterdam, 30 december 1840), zoon van Abraham Blitz (1811) en Naatje Presser (1809) woonde op de Hoogte Kadijk 21. De slijperij werd als het ware in de achtertuin gebouwd. Salomon huwde in 1865 met Saartje Fransman (Amsterdam, 11 augustus 1841 – Amsterdam, 7 oktober 1877) en zij hadden de volgende kinderen: Abraham (Amsterdam, 10 oktober 1868), Theresia (Amsterdam, 6 augustus 1870), Coletta (Amsterdam, 5 september 1871), Elias (Amsterdam, 21 september 1873). Vervolgens 
huwde Salomon in 1877 met Vrouwtje Broekewasser (spelling volgens archiefkaart Stadsarchief, Amsterdam, 4 december 1847) en zij hadden in ieder geval de volgende kinderen: Leonard (Amsterdam, 7 oktober 1878 – Antwerpen, 3 april 1952), Karel (Amsterdam, 18 december 1879), Isidore (Amsterdam, 21 april 1881 – Amsterdam, ), Simon (Amsterdam, 17 april 1882) en Jacobus (Amsterdam, 23 september 1883 – 1885) en Anna (1884/1885 – 1886).
Dr. L. B. Perel
Leendert Perel was doctor in de letteren en werd in Amsterdam geboren op 23 september 1838. Leendert overleed in Amsterdam op 16 februari 1908.
Ph. A. Warners
Philip Andries Warners (1855-1932) was aannemer en architect en ontwierp een groot aantal panden in Amsterdam.
bron:
Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1874 – 1893, Salomon Blitz
Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1874 – 1893, Leendert Perel
www.joodsmonument.nl, lemma Isidore Blitz
“Advertentie dankbetuiging”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 20-02-1884. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010973482:mpeg21:a0016
www.geni.com, lemmata familie Blitz (geraadpleegd 11 maart 2019)
“Stadsnieuws. Officiëele Kennisgeving, vergunning.”. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 03-09-1883. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010065082:mpeg21:a0067
“Stadsnieuws. Officieele Kennisgeving, vergunning.”. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 02-10-1883. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010065107:mpeg21:a0041
“School en Leger, beschrijving.”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 19-02-1884. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010973480:mpeg21:a0044
“Stadsnieuws. Officieele Kennisgeving, vervanging stoomketel”. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 24-04-1893. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010256048:mpeg21:a0237
“Advertentie Roosjessnijdsters”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-11-1894. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858375:mpeg21:a0016
“STADSNIEUWS, elektrisch licht.”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 07-12-1897. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010128034:mpeg21:a0009
“Advertentie opening”. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 18-02-1884. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010084437:mpeg21:a0048
“Familiebericht”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 11-01-1886. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011008765:mpeg21:a0049
met dank aan L. Stutterheim
met dank aan J. M. Cohen
illustraties:
“Advertentie dankbetuiging”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 20-02-1884. Geraadpleegd op Delpher op 11-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010973482:mpeg21:a0016
“Advertentie Roosjessnijdsters”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-11-1894. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858375:mpeg21:a0016
“Advertentie opening”. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 18-02-1884. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010084437:mpeg21:a0048
“Familiebericht”. “Rotterdamsch nieuwsblad”. Rotterdam, 11-01-1886. Geraadpleegd op Delpher op 12-03-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:011008765:mpeg21:a0049
foto pand met dank aan Ramon Mossel Makelaardij o.g. (toestemming d.d. 20 mei 2019 door D Kuijper per email).
gepubliceerd:
11 maart 2019
laatst bijgewerkt:
18 december 2022