Eliazer Pachter werd op 2 juli 1943 op de Waalsdorpervlakte gefusilleerd samen met Douwinus Janse (31 jaar) en Karel Walet (28 jaar).
Eliazer was Joods, van beroep kapper in een zaak op de Amsterdamseweg in Amstelveen. Hij werd in januari 1943 aangehouden op het Centraal Station te Amsterdam in bezit van een geladen pistool.
Eliazer Pachter werd op 8 april 1913 in Amsterdam geboren als zoon van de diamantwerker (schijvenschuurder) Mozes Pachter (Amsterdam, 8 juli 1874 – Amsterdam, 18 februari 1941) en Alida Kesner (Amsterdam, 15 november 1880 – Amsterdam, 22 februari 1963).
Eliazer had een jongere zus, Lena (Amsterdam, 11 oktober 1918 – Auschwitz, 30 september 1942). Lena was op 20 juli 1942 gehuwd met Willem Rood (Amsterdam, 22 juni 1918 – Auschwitz, 30 september 1942).
Daarnaast had Eliazer twee oudere broers, Samuel (Amsterdam, 28 april 1905 – Sobibor, 11 juni 1943) en Leon (Amsterdam, 18 februari 1909 – Auschwitz, 30 september 1942).
Het gezin Pachter emigreerde vanuit Amsterdam naar Zuid Afrika, waar ze tot 1931 woonden. Op 12 oktober 1931 werden ze weer ingeschreven in Amsterdam en op 15 jan 1938 verhuisden ze naar de Ruyschstraat 36-1, waar ze in 1941 ook nog woonden.
Vader overleed in Amsterdam en werd op 20 februari 1941 in Diemen begraven. Moeder overleefde de oorlog.
Doodstraf
Volgens het Duitse proces-verbaal had hij het pistool bij zich om zich te kunnen verzetten bij een arrestatie. Hij moest echter aan zijn moeder denken en besloot het pistool niet te gebruiken.
In mei 1943 werd hij door het Duitse hooggerechtshof in verband met verboden wapenbezit ter dood veroordeeld. Als extra straf werden Pachter, maar ook Walet en Janse op een onbekende plaats in de duinen begraven.
Identificatie
Na de oorlog werden de graven teruggevonden, maar de slachtoffers konden niet meer geïdentificeerd worden en werden herbegraven op de Erebegraafplaats in Loenen. Nu echter, in 2015, konden de stoffelijke overschotten door hun nog aanwezige DNA te vergelijken met DNA van nabestaanden wel geïdentificeerd worden.
Voor Pachter was dit moeilijker, er waren geen nabestaanden. Hij is echter geïdentificeerd aan de hand van historisch onderzoek, zoals een politiefoto van zijn arrestatie. Daarop heeft hij een leren jas aan met een Jodenster, en delen van die jas zijn in het graf teruggevonden.
Het bericht over de doodstraf voor Eliazer is in vele kranten verschenen, dit in tegenstelling tot Joodse zelfmoorden in mei 1940 (capitulatie Nederland). Deze werden verzwegen, een straf voor een Joodse Nederlander werd wel vermeld (afschrikking?).
verder
Hoewel er bericht wordt dat er van Eliazer geen nabestaanden zijn, lijkt de oudere broer Samuel wel nabestaanden te hebben. Hij was getrouwd met Hendrika Mug (Amsterdam, 23 juli 1912 – San Francisco, 18 april 2000) en had een groothandel in elektrische artikelen. Samuel en Hendrika kregen drie kinderen. Het eerste kind werd levenloos geboren, daarna kregen ze twee dochters, Felicia (Amsterdam, 8 november 1937) en Mirjam. Het gezin van Samuel woonde ten tijde van het inschrijven bij de Burgerlijke Stand op de ‘s-Gravesandestraat 8, Felicia werd geboren op Prinsengracht 636, waar het gezin in februari 1941 nog woonde.
Samuel werd vermoord in Sobibor op 11 juni 1943, Hendrika en haar dochters overleefden de oorlog. Hendrika kwam na de oorlog terecht in San Francisco, waar ze 24 jaar lang kinderverzorgster was. Ze overleed in San Francisco op 87-jarige leeftijd. Dochter Felicia trouwde in San Francisco met Bill Paganini en dochter Mirjam trouwde met Peter Scott en heeft vijf kinderen.
bron:
www.levie-kanes.com, lemma Alida Kesner / Tokki (geraadpleegd 14 april 2015)
www.genealogieonline.nl, lemma stamboom van emden culemburg (geraadpleegd 14 april 2015)
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Mozes Pachter
stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Samuel Pachter
Het Parool, dinsdag 14 april 2015, We weten wie de doden waren, P 4
stamboom www.rvanhetg.dds.nl, lemma pachter (bezocht 15 april 2015)
www.joodsmonument.nl, lemma Samuel Pachter (bezocht 15 juli 2015)
illustraties
Dordrechtse Courant, 29 juni 1943
Eliazar Pachter in gevangenschap te Utrecht, © NIOD Amsterdam, archief 20, inventarisnummer 4746
Laatste aanpassing:
15 april 2015