Wie herinnert zich nog een van de vijftien Amersfoortse Van Tijns?
Voor de oorlog woonden en werkten en leefden de broers Samuel en Arie Izak van Tijn in Amersfoort. Ze hadden allebei een winkel, en een groot gezin: Samuel had zeven kinderen, Arie Izak had er vier. Beide mannen zijn met hun vrouwen en hun kinderen gedeporteerd en vermoord. Zijn er in Amersfoort nog mensen die zich één of meer van deze in totaal vijftien Van Tijns herinneren?
Samuel van Tijn, geboren in 1899 in Amersfoort, had in de Utrechtsestraat 3a een winkel in tweedehands goederen. Die zaak zal vooral gerund zijn door zijn vrouw Roosje van Tijn – Gompers, want Samuel was ook nog vrachtwagenchauffeur en koetsier. Hij overleed voordat de deportaties begonnen, op 16 maart 1942. Roosje werd een jaar later met haar zeven kinderen via Westerbork naar Sobibor gebracht en daar op 11 juni 1943 vergast. Diezelfde dag werden ook haar kinderen Esther, Reintje, Isa, Izak, Sophie, Benjamin en Salomon om het leven gebracht. De oudste was zeventien jaar, de jongste bijna twee.
Arie Izak was drie jaar ouder dan zijn broer Samuel. Hij is in 1896 in Amersfoort geboren en had een winkel in galanterieën, sieraden en snuisterijen aan de Hof 3A, op de hoek met de Peperstraat. Hij, zijn echtgenote Bep van Tijn – Polak en hun vier kinderen woonden boven de winkel. Noodgedwongen moest het gezin in 1942 naar Amsterdam verhuizen, waar de nazi’s zo veel mogelijk joden concentreerden alvorens hen af te voeren. Moeder Bep is met haar twee dochters Etty en Aleida op 16 juli 1943 in Sobibor vermoord, vader Arie Izak vond op 6 januari 1944 in Auschwitz de dood. Zoon Maurits, in 1942 getrouwd, is begin 1944 ‘ergens in Polen’ omgekomen. Zijn vrouw heeft de oorlog overleefd. Voor zijn arrestatie bood hij onder moeilijke omstandigheden hulp aan Amsterdamse joden in de Hollandse Schouwburg. Om die reden is er in de Amersfoortse wijk Rustenburg, waar de straatnamen vernoemd zijn naar lokale verzetshelden, een Maurits van Tijnpad.
De jongste dochter van Arie Izak, Isidora (Dory) van Tijn, is samen met haar man Meijer Gosschalk – ze zijn op 25 september 1942 in de synagoge in Amersfoort getrouwd – gedeporteerd en vermoord met de patiënten van het Joods Psychiatrisch Ziekenhuis ‘Het Apeldoornsche Bosch’ in februari 1943 in Auschwitz. Dory en Meijer werkten daar als leerling-verpleegkundigen.
In totaal zijn er in de oorlog 353 joodse Amersfoorters om het leven gebracht, meer dan de helft van de 632 joodse inwoners die in 1941 als zodanig geregistreerd stonden. Voor een boek waarin een aantal van hen aan de vergetelheid wordt ontrukt zijn we op zoek naar mensen die nog herinneringen bewaren aan een of meer telgen van de twee Van Tijn-families. De kinderen hebben ergens in deze stad op school gezeten, de families hebben buren gehad en waren ongetwijfeld actief in het maatschappelijk leven. We zijn op zoek naar de kleine puzzelstukjes van hun leven. Wie herinnert zich de winkels aan de Hof en de Utrechtsestraat? Wie zat ook op de Openbare Lagere (O.L.) school no. 9 op de Bisschopsweg net als Isa (geboren 26 juni 1929), op de O.L. school no.12 in de Wijersstraat bij Fietje (geboren 16 maart 1932) en Izak (geboren 1 november 1930) of wie zat in de klas bij Reintje (geboren 10 maart 1928) op de Openbare Meisjesschool (U.L.O.)?
Het boek verschijnt volgend voorjaar en wordt gemaakt in opdracht van de stichting Herdenkingsstenen Amersfoort en de stichting Regionaal Spitwerk. Auteur is Channa Kalmann, die eerder een boek schreef met portretten van succesvolle Soesterkwartierders onder de titel Nooit iets cadeau gekregen.
Wie informatie heeft over de families Van Tijn kan contact met haar opnemen door een mail te sturen.
De prijs van het boek zal ongeveer €20 zijn. Voorintekenen is al mogelijk via een mail aan info@spitwerk.nl .