Dit gedeelte van de stad werd bij de Tweede Uitleg bij de stad getrokken. Vanaf 1592 werden aan de oostzijde van de stad drie eilanden aangelegd, Uilenburg, Marken en Rapenburg. De Foeliedwarsstraat bevindt zich op Rapenburg. De Foeliedwarsstraat is de eerste straat in dit gebied en ontstond in 1623. Er werden in deze buurt boten gebouwd en de straat telt een beperkt aantal panden.
Foeliedwarsstraat 6 – grootouders Sal Santen
De grootouders van Sal Santen woonden in deze straat.
Foeliedwarsstraat 18 – Aron Leijden van Amstel
Op dit adres was in 1920 het secretariaat gevestigd van de toen in oprichting zijnde vereniging “Bikdei Koudesj Sjangarei Tsion”. De voorzitter was S. Naarden, Ph. Vierelier was de penningmeester en fotograaf Aron Leijden van Amstel (Amsterdam, 16 november 1895 – Sobibor, 9 april 1943) de secretaris. In het begin van de bezetting woonde Aron op de Tweede Boerhaavestraat 3-2.
Foeliedwarsstraat 19 – Hijman de Leeuw
Hijman de Leeuw (Hoorn, 1 september 1845) was spiegelmaker en hij had hier zijn atelier in 1876. Hij was gehuwd met Dientje Mouwes (Amsterdam, 8 september 1846) en zij hadden een zoon Hartog (Amsterdam, 11 november 1876). In 1909 werd het pand verbouwd, naar ontwerp van Harry Elte. Het pand werd gesloopt voor de aanleg van de IJ-tunnel.
Foeliedwarsstraat 35 – Kerregang
De Kweekschool voor de Zeevaart vroeg in 1917 aan om de hier gelegen Kerregang af te sluiten vanwege het misbruik dat in velerlei opzicht van de gang werd gemaakt.
Foeliedwarsstraat 38 – M. Waterman
De firma M. Waterman en M. Wurms, lompenhandel, had hier in 1925 een pakhuis. Gesloopt in november 1945.
Foeliedwarsstraat 40 – The Klozet
Tal van jaren was hier kraakpand The Klozet gevestigd. In 2017 werd het opgeknapt en weer voor bewoning geschikt gemaakt. Het pand had een Joodse geschiedenis. Hier woonden:
1 hoog
Isaac Ketellapper (Amsterdam, 4 juni 1880 – Auschwitz, 23 november 1942)
Hartog Tokkie (Amsterdam, 6 januari 1893 – 18 september 1943).
2 hoog
van 4 december 1941 tot 30 september 1943 Marcus Naarden (Amsterdam, 20 november 1885 – Auschwitz, 26 oktober 1942).
van 3 september 1942 Kitty de Haan (Rotterdam, 9 februari 1935 – Auschwitz, 26 oktober 1942) en Mozes de Haan (Rotterdam, 22 januari 1939 – Auschwitz, 5 oktober 1942).
3 hoog
vanaf 3 augustus 1942 Heinz Rothschild (Keulen, 8 maart 1933 – Sobibor, 9 juli 1943), Saartje Frank Presser (Amsterdam, 8 april 1911 – Sobibor, 9 juli 1943) vanaf 21 oktober 1942.
Foeliedwarsstraat 45 – Vrouwengang
In 1913 wilde de Kweekschool voor de Zeevaart aan de Prins Hendrikkade uitbreiden en hiervoor moest deze slop worden aangekocht. Er was geen bezwaar tegen de aankoop van deze slop van 33 m2 groot.
Foeliedwarsstraat 50-52 – familie Allegro
Op dit adres woonde het gezin van Hartog Allegro.
Foeliedwarsstraat 52 – Notenboomgang
Rechts van dit pand was tot 1910 de Notenboomgang. Hierachter lagen de panden 44, 46 en 48. In 1910, bij de bouw van Foeliedwarsstraat 50-52 is deze slop gesloopt.
Foeliedwarsstraat 70 – Stoomververij
Op dit adres was de Stoomververij en Chemische Wasserij “De Matador” gevestigd in 1922. Dit Joodse bedrijf werd in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 17 maart aanbevolen bij de lezers, en had, volgens een annonce in 1924, depots in de gehele stad.
bron:
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 24 dec 1920, Sjangarei Tsijoun
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 22 sep 1922, Stoomververij
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 13 feb 1925, Waterman en Wurms
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 24 maart 1876, H de Leeuw
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 17 maart 1922, De Matador
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 14 maart 1924, De Matador
Algemeen Handelsblad, 1 maart 1913, Vrouwengang
Algemeen Handelsblad, 1 nov 1917, Kerregang
Baltus, Michiel, Restauratie Woonhuis Foeliedwarsstraat 42, geschiedenis
Aron Leijden van Amstel, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 902.
Hartog de Leeuw, Stadsarchief Amsterdam, Bevolkingsregister 1874-1893, archiefnummer 5000, inventarisnummer 1704.
illustratie:
indexfoto © joodsamsterdam.nl 2014
gepubliceerd:
5 mei 2016
Laatste aanpassing:
10 april 2024