Op Valckenierstraat 39 was de A. B. Davidsschool gevestigd, een Joodse dagnijverheidsschool voor jongens. Op de Davidsschool werd onder meer metaalbewerken, elektrotechniek, kleermaken, meubelmaken en stofferen, houtbewerken, automontage en banketbakken onderwezen.
Elbert Johannes van Det
Eldert Johannes van Det (Amsterdam, 23 juli 1863 – Amsterdam, 3 maart 1948) was een vooraanstaand socialist en vakbondsman.
Hij was van beroep onderwijzer en sloot zich aan bij de SDAP. Hij was zeer actief en streed bijvoorbeeld tegen het ontslag van onderwijzeressen wanneer ze in het huwelijk traden, voor de invoering van de schoolarts en voor de emancipatie van leerkrachten.
Hij was begaan met het lot van Joodse kinderen. Het praktijkonderwijs aan -met name- arme Joodse kinderen kwam vaak niet veel verder dan het leren straatventen. Dat was een groot probleem. Mede op het initiatief van Van Det werd in 1928 de A. B. Davidsschool opgericht, in februari 1929 werd de school geopend. Deze nijverheidsschool was niet religieus getint maar respecteerde de vrije zaterdag en de Joodse feestdagen wel. Het was een jongensschool, maar veel ouders meldden ook hun dochter aan. Daarom werd in 1933 ook een meisjes-nijverheidsschool opgericht, de E J van Detschool. Het gebouw dat door de school betrokken werd bestond al, en werd in 1903 gebruikt voor de Openbare Lagere School 1e klasse nummer 11.
Oorlog
Gedurende de oorlog ging deze school als Joodse nijverheidsschool door. Rond 1943 werd de school als Joodse school opgeheven, in 1944 is in dit pand de gemeentelijke dagambachtsschool v/h Patrimonium gevestigd.
Elias Smalhout
Een van de leraren van de Davidsschool was Elias Smalhout, geboren in Amsterdam op 23 september 1889. Eli kwam uit een liberaal-Joods gezin en was van oorsprong diamantslijper. Door aandringen van zijn vrouw ging hij naar de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten en werd na voltooiing van zijn studie tekenleraar op de Davidsschool. Verder was hij actief voor de SDAP en ontwierp voor deze partij verkiezingsborden en vlaggen.
Leonard Pinkhof
Leonard Pinkhof werd op 19 juni 1898 in Amsterdam geboren als zoon van huisarts Herman Pinkhof en pianolerares Adeline de Beer. Hij groeide op in een gezin waar in totaal negen kinderen geboren waren, een zus van hem was de schrijfster Clara Pinkhof.
Leonard was zeer kunstzinnig, volgde een HBS-opleiding tot schilder en werd in 1922 in Den Helder leraar tekenen op de ambachtsschool. In Den Helder was hij actief in de Joodse gemeente. Hij trouwde met Betsy Koekoek in 1927. In 1940 werd hij op last van de bezetter ontslagen uit zijn functie in Den Helder, en hij werd per 1 oktober 1941 op tijdelijke basis leerkracht aan de Davidsschool in Amsterdam . Hij gaf waarschijnlijk tekenlessen.
Het gezin van Leonard bestond uit zijn vrouw Betsy Koekoek (‘s-Gravenhage, 14 augustus 1905), dochters Nedivo (Den Helder, 21 oktober 1928) en Jiska (Den Helder, 9 decemnber 1931) en zoons Pinkas (Den Helder, 19 november 1934) en Menachemja (Den Helder, 19 november 1934). Het gezin had de Palestinapapieren waardoor het mogelijk was geweest dat ze uitgeruild konden worden tegen krijgsgevangenen. Echter, in juni 1943 werden ze naar Westerbork gebracht en een maand later gingen ze op transport naar Sobibor, waar het hele gezin op 23 juli 1943 vermoord werd.
verder:
Tijdens de 1e Wereldoorlog werd dit pand gebruikt om soldaten in te kwartieren.
Het jaarverslag over 1934 staat hier.
bron:
iisg.nl,
maxvandam.info,
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 8 feb 1929, De nijverheidsschool A B Davids geopend
De Tijd, 27 nov 1903, brand
Algemeen Handelsblad, 9 sep 1914, schadeloosstelling inkwartiering
De Telegraaf, 3 juni 1944, Gemeentelijke Dagambachtsschool
Illustratie:
foto school © joodsamsterdam.nl
ingang, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen; uitgegeven vanwege de Vereeniging van Joodsche Wetenschappen te Rotterdam, jrg 65, 1934, no 20, 18-05-1934. Geraadpleegd op Delpher op 05-11-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005427072:00001.
gepubliceerd:
14 september 2019
Laatste aanpassing:
5 november 2022