Op 6 november 1492 werd door Columbus de marraan (“bekeerde” Jood) Luis de Torres en Rodrigo de Jerez op het eiland Guanahana (Bahama’s) aan land gezet. Ze zagen dat de bewoners van het eiland gedroogde en opgerolde kruiden rookten en De Torres en De Jerez namen deze gewoonte mee naar Europa. De Torres is daarmee de eerste Joodse Europeaan die rookte.
In het midden van de 17e eeuw was deze handel inmiddels ook tot Amsterdam doorgedrongen en is dan voornamelijk in handen van Joden en marranen. De Nederlandse staat verdiende ook toen al aan deze handel door het heffen van belastingen op de invoer en de handel. Amsterdam was een goede locatie voor deze handel en vormt 150 jaar lang het West Europese centrum, tot aan de onafhankelijkheid van Indonesië in 1948. Deze industrie was in handen van de rijke Joden en marranen, de werknemers waren de arme Joden en marranen.
Op 5 mei 1611 is Moises Heijman een van de grootste tabakshandelaars van de stad. Zijn omzet toen was 57.000.000 pond tabak per jaar. Natuurlijk werd dit niet alleen in Amsterdam gebruikt, dit was grotendeels voor de export. In de tabak werd veel geld verdiend en grote huizen aan de grachten, waarbij de familie De Pintos en De Souza Coutinhos genoemd worden, werden vanuit de tabak gefinancierd.
Een klein aantal van de Amsterdamse bedrijven in de tabaksindustrie:
Cardozo
Op zaterdagavond 29 mei 1875 werd op de Sint Anthoniesbreestraat 79 de winkel in tabak, sigaren, koffie en thee van D. Nunes Cardozo geopend. Tevens was hier vanaf ca. 1900 het hoofdkantoor van sigarenfabriek van J. Nunes Cardozo gevestigd (foto rechts, afgebroken), een voorbeeld van een Joods bedrijf in de tabak.
Frascati
Frascati speelde een rol in de handel, er werd tabak geveild en de tabak werd er gekeurd.
Nieuwe Kerkstraat 78
Hier was de Firma Diamant gevestigd, in tabak, snuif en sigaren.
Van Maurik
Tabak en sigarenfabriek Justus van Maurik (Amsterdam, 16 augustus 1846 – 18 november 1904) was gevestigd op Damrak 100. Van Maurik nam als enige zoon de zaak over van zijn vader en was na zijn dertigste ook auteur. Hoewel een van de grootste tabaksfabrieken was Van Maurik voor zover bekend niet Joods.
Fa. Nak
firma Nak was gevestigd op de Sint Pieterspoortsteeg 27.
Arnold C. Dentz (1861- 1954)
Arnold Dentz was makelaar in tabak.
Romano en Cavalin
De snuiffabriek van Romano en Cavalin was gevestigd in de Beurssteeg.
De Keulse Waag
A. Verwer was de eigenaar van sigarenfabriek “De Keulse Waag” op Schippersgracht 6.
Nunes & Van Minden
Tabakshandel Nunes & Van Minden zat op de Jodenbreestraat 21.
W. van den Berg Jr.
Op Rapenburg 77 was deze sigarenfabriek, tabaks-, koffie- en theewinkel.
J. Schwartz
Firma J. Schwartz in tabak, snuif en sigaren zat op Haarlemmerdijk 184.
W. Lehmann
Op Warmoestraat 176 zat tabakshandel W Lehmann.
J. L. C. de Gelder
Deze sigarenwinkel en tabakshandel was gevestigd op de Nieuwendijk 174. Later werd dit pand opgekocht door buurman A Sinkel en werd het de Winkel van Sinkel.
I. van Kreefeld
I. van Kreefeld had op Waterlooplein 31 een zaak in tabak en sigaren.
T. Posener
Het tabaks- en sigarenmagazijn van T. Posener zat op de Uilenburgerstraat.
Rond de Nes was de tabakshandel eveneens van belang. Dit artikel staat hier.
bron:
coppenhagen collectie, Oxford,
jenneken.nl,
wikipedia.nl,
tabakshistorie.nl,
beeldbank stadsarchief Amsterdam voor de informatie over de bedrijven
“Advertentie Cardozo”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-05-1875. Geraadpleegd op Delpher op 02-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872947:mpeg21:a0020
laatst bijgewerkt:
27 september 2019