In 1843 werd in Amsterdam de firma Wertheim & Gompertz opgericht. Firmanten waren de in Amsterdam geboren Abraham Wertheim en zijn neef Leon Gompertz.
Het bedrijf was in eerste instantie een klein effectenkantoor, met als grootste relatie het internationaal opererende firma J. Köningswarter – overigens verre verwanten.
Veranderingen kwamen toen in 1845 Abraham Carel Wertheim, toen 13 jaar oud, een leerplaats op het kantoor van zijn oom kreeg. Hij leerde er het vak en ging daarna nog een paar jaar bij Köningswarter op de Keizersgracht werken. In 1858 trouwde Abraham C. Wertheim met een dochter van zijn oom Abraham Wertheim en het huwelijkscadeau was een plaats als medefirmant van het bankiershuis. Het gezin woonde op de Doelenstraat en het echtpaar kreeg vijf kinderen.
Later namen Abraham C. en Gompertz jr. de leiding van Wertheim & Gompertz over. Hij werd een van de meest invloedrijke en prominente bankiers van de 19e eeuw.
Het bedrijf was volgens de telefoongids van 1915 gevestigd op Amstelstraat 30-32. Dat kantoorgebouw werd ontworpen door P. J. H. Cuypers en C. Outshoorn. Abraham stond ook aan de wieg van de Amsterdamse Bank, een bank die met Duits-Joods en katholiek kapitaal werd opgericht. Zijn Joodse vriend Mr. Frederic Salomon van Nierop werd president-directeur van deze bank en daarmee is Van Nierop een van de pioniers van de ABN AMRO.
Rond 1910 waren er in Nederland vijf grote handelsbanken, NHM, Amsterdamsche Bank, Rotterdamsche Bank, Twentsche Bank en de Incassobank. Wertheim & Gompertz hoorde daar niet bij. De schaalvergroting zorgde ervoor dat de kapitaalomvang de essentie van de bank werd en niet de relaties, waar de Joodse banken goed in waren.
Wertheim & Gompertz fuseerde in 1918 met de Amsterdamsche Kredietvereniging. Tijdens de crisis van de jaren twintig kwam dit bedrijf in moeilijkheden. Dát en nieuwe tegenslagen in de jaren dertig zorgden ervoor dat de naam Wertheim in 1937 uit financieel Nederland verdween.
laatst bijgewerkt:
16 november 2019