Door de Amstelstraat was de verbinding tussen de Jodenbuurt en het Rembrandtplein. Deze straat was de theaterstraat van (Joods) Amsterdam. Maar er waren niet alleen theaters in deze straat.
Amstelstraat 5 (3) – Salon des Variétés
Meer over het Salon des Variétés via deze link.
Amstelstraat 8 – D. E. Kalker
D. E. Kalker had op dit adres in 1876 een “loodgieters- en koperslagersaffaire”. Hij woonde op de Paardenstraat 8.
Amstelstraat 12 – Amro-bank
Op de plaats van de inmiddels voormalige Amro bank, op de hoek met het Rembrandtplein, stond sinds 1881 tot 1965 het Centraal Theater. Dit werd beroemd door het Jiddisj theater “Potasch en Perlemoer”.
Amstelstraat 13 – slagerij Content
Op dit adres zat in het begin van de twintigste eeuw de slagerij ORT van D. E. Content. Dit was vermoedelijk Daniël Content (Amsterdam, – Leusden (Kamp Amersfoort), ). Hij was gehuwd met Henriëtte Stodel (Amsterdam, – Sobibor, ) en zij hadden een dochter Elisabeth (Amsterdam, – Amsterdam, ).
Amstelstraat 15 – redactie Israëlitisch Weekblad
De redactie van het Israëlitisch Weekblad was in 1855 gevestigd op de Amstelstraat Y 414, wat overeen komt met dit adres.
Amstelstraat 16-18 – Panopticum
Meer over het Panopticum via deze link.
Amstelstraat 17 – J. Kerkmeester
De firma J. Kerkmeester-Schornisheim, in fijne vleeswaren, fruit en comestibles, kreeg haar vleeswaren geleverd door de firma J. B. Zeehandelaar uit de Utrechtsestraat 72. Deze zaak zat hier in 1911 en rond 1925 op de Reguliersbreestraat 25.
Amstelstraat 19 – Jo Paerl
Hier werd Jo Paerl geboren.
Amstelstraat 21 – Hoogduitse Schouwburg
Meer over deze schouwburg via deze link. Later was dit het Grand Theatre.
Amstelstraat 23 – Fa. De Haas.
Firma de Haas had hier een restaurant / broodjeszaak.
Amstelstraat 20-24 – Flora
Waar discotheek de iT stond (1989 – 2002), was in de negentiende eeuw café-chantant Flora gevestigd.
De oorlog betekent het einde van het theaterleven in deze straat. Het grootste deel van de Joodse artiesten werd vermoord in de vernietigingskampen nadat ze vaak eerst nog voor variété konden zorgen in de kampen als Westerbork. Meer over Flora via deze link.
Amstelstraat 24 – bank Wertheim & Gompertz
Hier stond Bank Wertheim & Gompertz. Het rechterdeel van de bank werd eerst gebouwd, in 1871/72 naar de plannen van Cornelis Outshoorn, het linkerdeel is van 1882 naar de plannen van Isaac Gosschalk. Deze bank was betrokken bij de financiering van onder andere het Paleis van Volksvlijt, het Amstelhotel, kanalen en spoorwegen in Nederland en de Amerikaanse spoorwegen.
Abraham Carel Wertheim (1832-1897) was een zeer actief man. Hij is lid van de Eerste Kamer geweest en was voorzitter van de Joodse gemeente, ondanks dat hij niet religieus was. Hij woonde achter dit bedrijf, op Herengracht 615-617. Wertheim was een fervent theaterliefhebber en toen de Stadsschouwburg afbrandde in 1890 zette hij zich in voor de herbouw. Wertheim was een medeoprichter van de Handwerkers Vriendenkring. Hij zette zich in voor de emancipatie van de Joodse arbeider.
Amstelstraat 27 – L. I. Wolf & Zoon
L. I. Wolf & Zoon was een magazijn van horloges, goud en zilver. Deze zaak was op dit adres gevestigd in 1905 en dit was op de hoek met de Wagenstraat.
Amstelstraat 31 – Restaurant Sealtiel
In 1933 opende slager S. Sealtiel uit de Camperstraat hier een restaurant.
bron:
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 19 mei 1916, advertentie halslagersvereeniging
ibidem, 27 jan 1911, Kerkmeester, nummer 17
ibidem, 5 mei 1876, Kalker, nummer 8
ibidem, 11 aug 1905, Wolf, nummer 27
Het Volk, dagblad voor de Arbeiderspartij, 4 augustus 1933, advertentie Sealtiel.
nummering Amrobank Advertentie. “Het Parool”. Amsterdam, 22-11-1979. Geraadpleegd op Delpher op 13-07-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010847519:mpeg21:p016.
Israëlitisch weekblad. Geraadpleegd op Delpher op 22-03-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005583071:00001.
illustratie:
Amstelstraat 20-28 (v.r.n.l.) met op de nummers 24-28 Variété Flora. Geheel rechts een gedeelte van het Nederlandsch Panopticum op de nummers 16-18. Collectie Stadsarchief Amsterdam: foto-afdrukken, ca. 1900. OSIM00002000082
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Gezicht op het Nederlandsch Panopticum, Amstelstraat 16-18, geopend op maandag 17 juli 1882, Gezien naar het Rembrandtplein. Links Amstelstraat 20-22 (v.r.n.l.), Rooswinkel, Andreas Theodorus (1838-1909). 010005000410
gepubliceerd:
4 mei 2016
Laatste aanpassing:
22 maart 2023