Isaac Dasberg (Dordrecht, 10 december 1900 – Jeruzalem, 29 april 1997) was arts. Hij was de zoon van Samuel Dasberg (Rotterdam, 31 maart 1872), rabbijn te Dordrecht en Dina de Vries (overleden te Amsterdam op 5 november 1956). Hij had één zus, Rosette, en vier broers: Manuel, Simon, Eliazar en Nathan.
Isaac trouwde met Bertha Nijstad (Lochem, 14 maart 1894 – Jeruzalem, 8 januari 1976) en ze kregen drie dochters: Dina (Amsterdam, 12 oktober 1928), Lena (Amsterdam, 18 oktober 1930) en Rosette (Amsterdam, 24 januari 1934). Lea (Lena) was de bekende pedagoge. De vader van Isaac was rabbijn van de Joodse gemeente van Dordrecht.
Het gezin woonde in Amsterdam en Isaac zorgde vooral voor de armere Joden in de Joodse buurten. Zijn praktijk was vanaf juni 1927 gevestigd op de Nieuwe Herengracht 109a waar het gezin toen ook woonde. Later zou dochter Dina in een interview zeggen dat ze een beschermde opvoeding hadden genoten. Het was een orthodox gezin.
Lea leed aan reumatoïde artritis. Het gezin ging voor haar in 1939 naar Zwitserland, de hoogte en de zuivere berglucht hadden een goede invloed op de ziekte.
In 1939 werd het leger gemobiliseerd en Isaac werd teruggeroepen om in het leger als medicus te dienen. Dina en Rosette gingen met moeder ook terug, Lea bleef achter in Zwitserland.
In 1940 was er een mogelijkheid om met een schip te vluchten, maar moeder en dochters besloten om te blijven om zo op Isaac te wachten. Dochter Dina ging naar de middelbare school, het Joods Lyceum op de Voormalige Stadstimmertuin, en het viel haar op dat er steeds minder studenten naar school kwamen. Ze herinnert zich dat ze de ster moest dragen, maar dat ze die trots droeg als een symbool van haar Joodse geloof. Dina herinnert zich ook dat ze in de gaten kreeg dat het niet in orde was met de deportaties, vooral toen de buren te horen kregen dat hun gedeporteerde zoon “overleden” was.
De laatste grote razzia in Amsterdam was in september 1943. Vader had een Sperre vanwege zijn beroep en hij was de enige arts in de stad die nog besnijdenissen uitvoerde. Wanneer er nog een razzia kwam ging Isaac de straat op en vertelde de Joden dat ze een ziekte moesten simuleren om zo aan deportatie te ontkomen. Zo simuleerden ze zelf de waterpokken bij Rosette waardoor het gezin Dasberg niet werd meegenomen.
Kort na de laatste grote razzia ging het gezin in onderduik. Dat op verschillende locaties voor de gezinsleden. Dochter Dina ging naar Utrecht naar de familie Nauta, waar ze als hulp in de huishouding werkte. Na de oorlog bleek dat alle gezinsleden de oorlog overleefd hadden, en ze konden hun gezinsleven weer oppakken. Vader Isaac begon de dokterspraktijk weer en het gezin woonde vanaf september 1945 op de Plantage Middenlaan 9hs.
Dat adres werd het centrum voor vrienden en familie die terugkeerden uit de concentratiekampen en hun familie zochten. Dochter Dina werkte lang in een huis voor kinderen van wie de ouders de kampen niet overleefd hadden. Ze verloofde zich met een niet-orthodoxe Duitse Jood en ondanks dat de ouders hier bezwaar tegen hadden trouwde ze met hem in december 1947, toen hij een vaste betrekking had in de VS, en emigreerde ze met hem naar de Verenigde Staten. Isaac en Bertha maakten op 13 oktober 1971 alijah (emigreerden naar Israël) en gingen in Jeruzalem wonen.
Moeder overleed in 1976 en vader Isaac, Rosette en Lea gingen in Jeruzalem wonen. Isaac overleed daar op 29 april 1997.
verder
Isaac was naast huisarts in Amsterdam ook mohel. Hij vertaalde de Thora (1970) en tal van andere belangrijke Joodse boeken, zoals Gebeden voor het Nieuwjaarsfeest (1981), de Pentateuch met Haftarot (1986), Gebed van Jitschak: Siddoer – De geordende gebeden voor het gehele jaar en dergelijke.
akevoth.org,
maxvandam.info,
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 9 november 1956, familieberichten overlijden Dina de Vries.
Algemeen Handelsblad, 13 oktober 1928, familieberichten, geboorte Dina
Bay Area Holocaust Ora History Project, name of interviewee: Angress, Dina (Dina Dasberg), 27 mei 1990.
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Isaac Dasberg
Laatste aanpassing:
24 augustus 2020