De Plantage Middenlaan is de drukste en belangrijkste weg op De Plantage. Bij de stadsuitbreiding van 1663 waren er niet genoeg kopers voor de kavels en de bebouwing van het gebied stagneerde. Er werden tuinen en lusthoven aangelegd, en het vormde een parkachtig gebied waar de Amsterdammers zich konden verpozen. In 1682 werd de Hortus Botanicus in dit gebied gevestigd, in 1838 opende Artis de deuren. De Nieuwe Prinsengracht deelde Artis in tweeën, deze werd deels gedempt en de vijvers in Artis zijn overblijfselen van de gracht. Na 1860 raakte het gebied steeds meer bebouwd en het bijzondere karakter met veel groen is grotendeels behouden.
Plantage Middenlaan 4 – Rika Hoppertheater
Op dit adres werd in 1927 het Rika Hoppertheater geopend nadat Jacques David Citroen, de man van Rika Hopper, het had aangekocht. In het geboortejaar van prinses Beatrix, 1938, werd na het faillissement van het Hoppertheater de naam veranderd in Beatrixtheater. Dit theater was een concurrent van de Hollandsche Schouwburg en een van de oorzaken van een faillissement van de schouwburg. Het was een theater waar het lichtere genre geprogrammeerd stond. Vanaf september 1941 mochten alleen Joden dit theater bezoeken en werd dit theater, van de niet-Joodse directeur Sellmeijer, het ‘Theater van de Lach’ genoemd. In het voorjaar van 1942 werd het theater gesloten, in het voorjaar van 1944 werd het heropend als Hortus Theater en in 1946 kocht Theo Desmet het. Sindsdien heet het Theater Desmet.
Plantage Middenlaan 8 – Frascati Theater
Het Frascati Theater werd op deze locatie geopend in 1879.
Plantage Middenlaan 10-12 – Huize Cats
Huize Cats bood in het Nieuw Israëlietisch Weekblad in 1931 zit-slaapkamers aan met volledig pension. Het was een gelegenheid ‘Onder Rabbinaal Toezicht’ (ORT = koosjer) en er werden ook bruiloften en feestdiners georganiseerd. Meer via deze link. In februari 1936 hield de vereniging REOR op dit adres de jaarvergadering.
Plantage Middenlaan 14a – Hoedenfabriek Susan
Tot 15 januari 1927 bevond zich hier de Hoedenfabriek Firma Gebroeders Susan. Deze hoedenfabriek brandde op die dag af. Daarna bevonden zich hier Diamantslijperij ‘De Concentratie’ – tevens diamantvakschool, kleermakerij Hap en Pack, damesconfectiefabriek Firma Van Gelder, lingerieatelier J. Rodrigues (Waterlooplein 93) en confectiefabriek J. Vijevano (Nieuwe Kerkstraat 86boven). Het pand stond dwars op de Plantage Middenlaan.
In de oorlog zaten in dit pand Joodse onderduikers, zoals Klaartje Nikkelsberg en Pimentel.
Plantage Middenlaan 16boven – pension Kleerekoper
Isaac Naphtali Kleerekoper (Amsterdam, – Auschwitz, ) en zijn vrouw Rachel Philippina Horneman (Woerden, – Auschwitz, hadden hier vlak voor de oorlog een pension. Eerder hadden zij een restaurant in Rotterdam.
Plantage Middenlaan 16a – café Overeem
Naast het poortje van de diamantslijperij was, bereikbaar via de binnenplaats, café Overeem op nummer 16 gevestigd. Het café zat er al in 1915. Het café was van Dirk van Overeem (Amsterdam, 21 december 1872 – Amsterdam, 18 mei 1970) die op dit adres vanaf 18 januari 1909 was ingeschreven.
Hier kwamen handelaars in goud en diamant samen, tot in de oorlog. Zo kon men ook toen hier sieraden verkopen. Dit kon tot 1942 toen dit, na verraad, niet meer mogelijk was en ook de onderduikers Nikkelsberg en Pimentel van 14a hals-over-kop moesten vertrekken. De onderduikers gingen naar de overkant, naar nummer 19. Café Overeem was hier in 1966 nog gevestigd, zo blijkt uit een interview met Sylvian Poons in De Waarheid. Het gebouw werd in 1977 gesloopt.
Plantage Middenlaan 17 – Rusthuis Halberstadt
In dit rusthuis, tegenwoordig een hotel, woonden in het begin van de oorlog 33 Joodse vrouwen, die allen werden vermoord in de kampen. Het rusthuis werd uitgebaat door Leendert Halberstadt (Amsterdam, – Amsterdam, ) en zijn vrouw Vrouwtje Roet (Amsterdam, – Sobibor, ) met wie hij op 8 januari 1905 trouwde. Leendert en Vrouwtje werden gelijktijdig met de bewoonsters opgepakt. Leendert verbleef korte tijd in de gevangenis, waar hij overleed. Hij werd begraven op de Joodse begraafplaats in Diemen. De pagina op de website joodsmonument.nl, waar de vrouwen op staan, is hier te vinden.
Plantage Middenlaan 18 – Gebroeders Ziekenoppasser
De firma Gebroeders Ziekenoppasser hadden rond 1901 op de Raadhuisstraat 2-4-6 een zaak in gaskachels, geijsers, verlichtings- en sanitaire zaken. Er was ook een filiaal op de Plantage Kerklaan 26-28, dat filiaal werd in 1907 gesloten en op 11 mei 1907 heropend op de Plantage Middenlaan 18.
Plantage Middenlaan 19 – dansschool Helms
Hier was sinds 1937 de dansschool van Dop (Johan Adolf Helms; Amsterdam, 17 juni 1909) en Mona Helms (Hermina Johanna Adriana Hager; Amsterdam, 4 januari 1911 – Amsterdam, 26 juli 2000) gevestigd.
Zij boden zeer veel hulp aan onderduikers tijdens de Tweede Wereldoorlog. In juni 1942 werd Dop gearresteerd. Hij overleed op 33-jarige leeftijd op 18 januari 1943, na mishandeling in de gevangenis. Zijn vrouw zette de dansschool voort, zelfs illegaal nadat in september 1942 dansscholen zich moesten registreren bij de Kulturkammer, wat Mona Helms weigerde. Daarnaast werd de dansschool een plaats voor onderduikers. De dansschool bleef tot 1954 bestaan.
Plantage Middenlaan 20a en b – David Levie van Moppes
Dit pand werd in 1875 ontworpen door I. Gosschalk. Het werd het woonhuis van de diamantair David Levie van Moppes. Op nummer 14 had Van Moppes een kleine slijperij, in 1884 uitgebreid tot 393 slijpmolens. Zijn onderneming was de bakermat van Van Moppes diamanten.
Plantage Middenlaan 21 – Cohen Mellema
Hoewel het balkon in één kleur is geschilderd is het duidelijk te zien – Cohen Mellema. Wat is de geschiedenis van dit pand? Een van de eerste bewoners was de likeurstoker F. W. J. H. Schmitz (1823 – 1893), eigenaar van de firma Wijnand Fockink. Schmitz woonde hier vanaf 1869. Vanaf ca. 1920 was het Koloniaal Instituut in oprichting er ondergebracht, het latere Tropenmuseum. Daarna kwam de bandenhandel van Lezer Heijman Cohen (Oldenzaal, 16 februari 1873) er, hij woonde met zijn vrouw Annechien Mellema (Nieuwe Pekela, 7 juni 1889 – Amsterdam, 28 oktober 1970) boven de zaak. Zij verhuisden in 1956 naar Monaco, de zaak bleef er nog enkele decennia gevestigd. Lezer en Annechien zijn degenen die de aanduiding op het balkon lieten aanbrengen.
Plantage Middenlaan 21 – Plantage Bewaarschool
Wat ook op dit adres gevestigd is geweest, rond 1890, was de Plantage Bewaarschool. Deze school komt voor in de archiefstukken van het Stadsarchief Amsterdam, 264 Archief van J. A. Tours. De eerste advertentie van deze school was van 26 april 1881, toen mevrouw Graves Knosses een helpster zocht. Op 21 april 1906 berichtte het Algemeen Handelsblad dat de percelen 21 en 23 te koop stonden, dat er vroeger een christelijke bewaarschool gevestigd was voor ‘Israëlietische kinderen’ en dat de panden waren overgedragen aan de diaconie. Het was een van de instellingen waar christelijke zending onder de Joodse kinderen plaatsvond.
Plantage Middenlaan 23-2 – Abraham Delaville
Hier woonde het gezin van Abraham Daniël Delaville. Zijn verhaal via deze link.
Plantage Middenlaan 24 – Hollandsche Schouwburg
Hier is de Hollandsche Schouwburg gevestigd. Over de gebeurtenissen rond dit gebouw meer informatie onder gebouwen of via deze link.
Deze schouwburg werd alleen toegankelijk voor Joden. De programmering was volledig Joods. Zo traden er het Joods Symfonie Orkest, het Joods Kamerorkest en het Joods Amusementsorkest op.
Heintje Davids was er te zien met de Nelson-revue.
Het werd een trouwlocatie toen Joden niet meer in het stadhuis mochten trouwen. Vanaf juni 1942 gaf de bezetter aan de schouwburg de bestemming van “Umschlagplatz Plantage Middenlaan”. Dit duurde tot 19 november 1943, tot na het laatste transport vanaf dit gebouw. In de periode dat de schouwburg als deportatieplaats werd gebruikt, werd het publiek opgeroepen om zo min mogelijk in de buurt van de schouwburg te komen.
Plantage Middenlaan 25 – Talmoed Tora
Vanaf 1884 was hier de Talmoed Toraschool gevestigd. In 1892 was Emanuel Kleerkooper (Amsterdam, 20 april 1841 – Amsterdam, 18 december 1909) nog steeds het hoofd der school. Er was een synagoge in het gebouw gevestigd.
De laatste advertentie van Talmoed Tora op dit adres dateert van 7 december 1923 in het Centraal Blad voor Israëlietische Huisgezinnen. De volgende aankondiging met dit huisnummer was op 30 mei 1924 in het Nieuw Israëlietisch Weekblad waarin de Vereniging Zuigelingen- en Kinderhuis, onder voorzitterschap van Dr. S. Simons in het jaarverslag van de secretaresse Hendrina Maria Cohen – du Mosch (Amsterdam, – Auschwitz, ) laat weten de tijdelijke inrichting te willen overbrengen naar dit adres. Het bestuur van de Sophie Rosenthal Stichting maakte dit financieel mogelijk. Eind juli 1925 werden er tijdelijk diensten gehouden in de synagoge op dit adres in plaats van in de Portugese Synagoge. De ruimte werd toen welwillend afgestaan voor de Vereniging Zuigelingen- en Kinderhuis. Huisnummer 25 werd in 1927 omgenummerd naar 31.
Plantage Middenlaan 25-2 – Benjamin Roeg en Estera Feldstein
In 1939 en in het begin van de oorlog woonden hier onderwijzer Benjamin Roeg met zijn vrouw Estera Feldstein.
Plantage Middenlaan 27 – Hervormde Kweekschool
Aan de overzijde bij de Hollandse Schouwburg stond de Hervormde Kweekschool. Jarenlang zat hier, tot 2011, het IVKO (Individueel Voortgezet Kunstzinnig Onderwijs). Via de crèche op nummer 31 (afgebroken 1976), de achtertuin en deze school werden zeker 600 Joodse kinderen gered. Meer informatie via deze link. De voormalige kweekschool werd op 10 maart 2024 het Nationaal Holocaust Museum.
Plantage Middenlaan 27a – Jetta Goudal
Juliette Goudeket was de dochter van een diamantslijper en groeide op dit adres op. Het pand werd afgebroken voor de kweekschool hier werd gebouwd. Ze maakte als actrice Jetta Goudal furore in de Verenigde Staten.
Plantage Middenlaan 29hs – Pension Frank
Op dit adres was in het begin van de Tweede Wereldoorlog Pension Frank gevestigd. De uitbaters waren Izak Frank (Hoogeveen, – Sobibor, ) en zijn echtgenote Ester Heijmans (Mijdrecht, – Sobibor, ). Izak en Esther hadden vier kinderen; Hendrina Elly (Coevorden, – Auschwitz, ), Alida (Coevorden, 19 maart 1914 – Amstelveen, 30 december 1990), Elias (Tilburg, 28 oktober 1916 – New York, 1977) en Bernard (Utrecht, – Sobibor, ). In februari 2024 zijn hier Stolpersteine geplaatst. Lees verder.
Plantage Middenlaan 31 – Vereniging Talmoed Tora
De vereniging Talmoed Thora opende in 1882 haar eigen pand. In 1925 werd dit pand de crèche. Voor 1927 had dit adres huisnummer 25.
Plantage Middenlaan 31 – De Crèche
Hier stond vanaf 1925 de crèche van de Vereeniging Zuigeling-Inrichting en Kinderhuis, opvang voor kinderen en zuigelingen. Vanaf oktober 1942 was dit de “kinderafdeling” van de Hollandsche Schouwburg. Kinderen tot twaalf jaar werden hier opgevangen van wie de ouders in de schouwburg zaten. In totaal verbleven hier ca. 5000 kinderen tijdens de jaren dat de Hollandsche Schouwburg als deportatieplaats werd gebruikt.
Walter Süskind, Felix Halverstad, Virrie Cohen, Henriëtte Pimentel en een aantal verzetsgroepen werkten samen om kinderen uit de crèche te smokkelen en hebben zo zeker 600 kinderen gered. Voor het redden werd eerst aan de ouders toestemming gevraagd, baby’s waren makkelijk onder te brengen, doorgaans werden blonde kinderen naar Friesland gebracht, donkere kinderen naar Limburg. De crèche werd eind september 1943 gesloten en is in 1979 afgebroken. De film gaat over kinderen die via de crèche onderdoken. Wanneer de film verwijderd is, meldt dat hier.
Plantage Middenlaan 31hs – Henriëtte Pimentel
Hier woonde Henriëtte Pimentel, directrice van de crèche.
Plantage Middenlaan 34 – Huisarts Philip Arons
Hier woonde voor de bezetting Philip Arons en zijn echtgenote Jet Bouwman.
Plantage Middenlaan 40bovenhuis – Pension Blog
In het begin van de oorlog was hier het pension gevestigd van het echtpaar Blog. Nathan Blog (Amsterdam, 4 augustus 1904) was gehuwd met verpleegster Rosa Heilbron (Amsterdam, – Auschwitz, ). Ook de vader van Nathan, Marcus (Parijs, – Sobibor, ) woonde bij hen. Nathan en Rosa hadden twee kinderen; Mathilda en Elly. Mathilda, Elly en Nathan overleefden de oorlog. Een zus van Nathan, verpleegster Jeannette Blog (Amsterdam, – Sobibor, ) woonde vanaf 24 december 1942 op dit adres. Op 27 januari 1943 werd ze ingeschreven op de Reitzstraat 6-2. Op 31 maart 1943 werd Jeannette geregistreerd in Westerbork, waarna ze op 6 april 1943 gedeporteerd werd naar Sobibor.
Plantage Middenlaan 44-2 – Isaac Groente en Schoontje Loonstijn
Bakker I. Groente had een bakkerij in de Valkenburgerstraat, waarschijnlijk op nummer 200. Isaac Groente (Amsterdam, – Sobibor, ) was gehuwd met Schoontje Loonstijn (Amsterdam, – Sobibor, ). In het begin van de bezetting woonden Schoontje en Isaac op dit adres.
Plantage Middenlaan 48 – rusthuis Beth Menoucha
Beth Menoucha/Beth Sjalom was een Joods rusthuis. De laatste bewoners (Clara Tak, Eva van Gelder, Judith van Witsen, Rosette Roozendaal, Mietje de Leef, Hester Leek, Clarisse van Vriesland, Esther Pinto) werden gedeporteerd in 1943. De Duitse Marine nam het gebouw in gebruik op 8 februari 1943.
Plantage Middenlaan 58 – Arie Arnold van Amerongen
Op nummer 58 woonde voor de oorlog Arie Arnold van Amerongen (Amsterdam, – Amsterdam, ) en zijn vrouw Ro(sette) Asscher (Amsterdam, – Blaricum, ), een zus van Abraham Asscher (Amsterdam, – Amsterdam, ). Een zoon van Ro en Arie, Jaap van Amerongen (Amsterdam, 3 oktober 1913 – Jeruzalem, 7 oktober 1995), overleefde samen met zijn vrouw Louise Asscher (Amsterdam, 22 maart 1920 – Jeruzalem, 12 oktober 1999) de oorlog. Na de oorlog werd Jaap voorzitter van de Nederlandse Zionistenbond en hij vertrok in 1947 naar Israël, waar hij zijn naam veranderde in Jaacov Arnon. Hij werd econoom, kreeg een hoge positie bij het Ministerie van Financiën, werd actief in de vredesbeweging en kort na zijn dood werd in Jeruzalem een straat naar hem vernoemd.
Plantage Middenlaan 72hs – David Mozes Sluijs (Sluys)
Tot in het begin van de oorlog woonde hier het gezin van David Mozes Sluijs, een man die essentieel was voor de Nederlands-Israëlietische Hoofdsynagoge.
Plantage Middenlaan 80 – Aby Jetomim
Aby Jetomim (vader van de wezen). Portugees Israëlitisch Jongensweeshuis. In 1943 vorderde de Luftwaffe het gebouw. Meer informatie via deze link.
Plantage Middenlaan 86 – tandarts Isidore J. E. de Vries
Deze tandarts was hier in 1900 gevestigd
Plantage Middenlaan 88 – Mr. Isaac Coopman
Advocaat en procureur Mr. Isaac Coopman (Amsterdam, 29 augustus 1893 – Amsterdam, 21 juni 1952) was op dit adres gevestigd van 1933 tot 1939. In 1939 verhuisde hij naar de Sarphatistraat 15-2. Isaac was gehuwd met Katarina Weijand en onder het pseudoniem Henri Marchand was Isaac ook cabaretier.
Bron:
diversen, waaronder De Verdwenen Plantage.
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 24 april 1931, Huize Cats.
Beek, van Erica, Twee Vrouwen en een Jas, verloren jeugd, verloren toekomst (Utrecht 1994) p 101 >nummer 88
“Waarschuwing omgeving Joodsche Schouwburg”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam“. Amsterdam, 02-04-1943. Geraadpleegd op Delpher op 10-11-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318363:mpeg21:a0004
Stadsarchief Amsterdam, SAA, woningkaarten Plantage Middenlaan 14a, diamantslijperij 14a.
“Advertentie Overeem”. “De tribune : soc. dem. weekblad“. Amsterdam, 05-10-1936. Geraadpleegd op Delpher op 22-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010482403:mpeg21:a0039.
SAA, Gezinskaarten 1893 – 1939, [van] Overeem, D., 21-12-1872.
SAA, archief van Persoonskaarten [van] Overeem, D., 21-12-1872
“SYLVAIN POONS MOEKE”. “De waarheid“. Amsterdam, 14-07-1966. Geraadpleegd op Delpher op 23-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010372815:mpeg21:a0067.
Café Overeem: Posterijen en Telegrafie, ‘s-Gravenhage. Hoofdbestuur, “Naamlijst voor den telefoondienst 1915“. ‘s-Gravenhage : Hoofdbestuur der Posterijen en Telegrafie, 1915. Geraadpleegd op Delpher op 23-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMMVC01:000000011.
“Advertentie Concentratie”. “De Telegraaf“. Amsterdam, 11-02-1932. Geraadpleegd op Delpher op 30-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110569538:mpeg21:a0162.
“Advertentie REOR”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 31-01-1936. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871443:mpeg21:a0026.
“Familiebericht Bella Stibbe”. “Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad”. Amsterdam, 11-04-1939. Geraadpleegd op Delpher op 31-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010941362:mpeg21:a0158.
Rusthuis Halberstadt, gegevens eigenaren via https://www.joodsmonument.nl/nl/page/84620/plantage-middenlaan-17-amsterdam (geraadpleegd 23 november 2018).
Stadsarchief Amsterdam, persoonskaart Leendert Halberstadt.
“Advertentie De Vries”. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 1900/01/04 00:00:00, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 18-12-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010162836:mpeg21:p004.
Stadsarchief Amsterdam, 264 Archief van J. A. Tours, Plantage Bewaarschool.
De vrijdagavond; joodsch weekblad jrg 6, 1930, no 41, 10-01-1930, Portugees Jongensweeshuis. Geraadpleegd op Delpher op 04-06-2021,http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:37343:mpeg21:0001.
Amsterdamsche Officieele Gids 1892, Talmoed Torah.
Stadsarchief Amsterdam, Emanuel Kleerkoper, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 755.
Stadsarchief Amsterdam, Johan Adolf Helms, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 328.
overlijden Mona Helms, https://www.online-begraafplaatsen.nl/graf/1155909/1777232/Hermina-Johanna-Hager-1911-2000 (geraadpleegd 21 december 2021).
Nathan Blog, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 74.
Jeannette Blog, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 74.
Jeannette Blog, kaart Joodsche Raad, Arolsen Archives, 130262212 (Jeanette BLOG).
Godsdienstoefeningen, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-09-1900, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 15-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874273:mpeg21:p008.
Izak Frank, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 245.
Alida Frank, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 245.
Frank, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 17-04-1942, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318314:mpeg21:p009.
Graves Knosses, Advertentie. “Het nieuws van den dag : kleine courant”. Amsterdam, 26-04-1881, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010063400:mpeg21:p002.
Plantage Bewaarschool, Verbetering in het bouwvak.. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 21-04-1906, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010649386:mpeg21:p003.
Plantage Muidergracht 88, Stadsarchief Amsterdam, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 275.
Talmoed Tora, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 07-12-1923, p. 13. Geraadpleegd op Delpher op 09-03-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000583040:mpeg21:p00013.
STADSNIEUWS VEREENIGING „ZUIGELINGEN- EN KINDERHUIS”.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-05-1924, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 09-03-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872483:mpeg21:p002.
Synagogediensten Middenlaan 25, Stadsnieuws. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 24-07-1925, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 09-03-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000585020:mpeg21:p00009.
Illustraties:
foto plaquette Plantage Middenlaan 80: met dank aan A. Siemers.
“Advertentie Talmoed Torah”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 21-03-1884. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871484:mpeg21:a0009.
“Advertentie Overeem”. “De tribune : soc. dem. weekblad“. Amsterdam, 05-10-1936. Geraadpleegd op Delpher op 22-02-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010482403:mpeg21:a0039.
“Advertentie Concentratie”. “De Telegraaf“. Amsterdam, 11-02-1932. Geraadpleegd op Delpher op 30-07-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110569538:mpeg21:a0162.
“Advertentie REOR”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 31-01-1936. Geraadpleegd op Delpher op 07-08-2017, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871443:mpeg21:a0026.
“Familiebericht Bella Stibbe”. “Utrechts volksblad : sociaal-democratisch dagblad”. Amsterdam, 11-04-1939. Geraadpleegd op Delpher op 31-10-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010941362:mpeg21:a0158.
Eerste steen Rika Hoppertheater – In”. “De Telegraaf”. Amsterdam, 16-06-1927. Geraadpleegd op Delpher op 27-08-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110565090:mpeg21:a0077.
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank. Olie, Jacob (1834-1905). Plantage Middenlaan 88-86-84 enz. (v.l.n.r., links). Gezien vanaf de Muiderpoort in noordelijke richting met links de Plantage Muidergracht en rechts het Aquariumgebouw van Artis. Op de voorgrond een paardentram van de Linnaeusstraat naar de Dam met rijtuig nr. 216. 24 mei 1895. 10019A000453.
De vrijdagavond; joodsch weekblad jrg 6, 1930, no 41, 10-01-1930, Portugees Jongensweeshuis. Geraadpleegd op Delpher op 04-06-2021,http://resolver.kb.nl/resolve?urn=dts:37343:mpeg21:0001.
Dansschool Helms, Advertentie. “De courant Het nieuws van den dag”. Amsterdam, 04-10-1939, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 21-12-2021, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000620037:mpeg21:p00009.
Godsdienstoefeningen, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 21-09-1900, p. 8. Geraadpleegd op Delpher op 15-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874273:mpeg21:p008.
Frank, Advertentie. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 17-04-1942, p. 9. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318314:mpeg21:p009.
gepubliceerd:
6 mei 2016
Laatst bijgewerkt:
3 mei 2025