Op 21 februari 1895 werd in Amsterdam Meijer Blitz geboren als zoon van Levie Blitz en Engeltje Content. Het gezin woonde op Lepelkruisstraat 15-3 en later op de Nieuwe Achtergracht 154-3.
Levie (Amsterdam, – Amsterdam, en Engeltje (Amsterdam, – Amsterdam, ) hadden acht kinderen; Jacob (Amsterdam, ), Hendrina (Amsterdam, – Auschwitz, ), Eliazar (Amsterdam, ), Hijman (Amsterdam, ), Anna (Amsterdam, – Sobibor, ), Meijer (Amsterdam, – Mauthausen, ), Lea (Amsterdam, – Rotterdam, ) en Samuel (Amsterdam, – Seibersdorf, ).
Meijer Blitz
Zoon Meijer was getrouwd met Judith Silas (Amsterdam, 31 mei 1895 – Auschwitz, 10 september 1942) en woonde op de Lepelstraat 11. Meijer en Judith hadden een zoon, Eddy (Amsterdam, 10 mei 1925 – Auschwitz, 13 augustus 1942). In het begin van de oorlog woonde het gezin op de Cilliersstraat 19-2.
Meijer Blitz was conferencier, zanger én helderziende. Juist door dat laatste werd hij al voor de oorlog zeer bekend in Nederland. Hij trad op op tal van plaatsen in ons land en zelfs toen het voor Joden verboden werd om te reizen, in het begin van de oorlog, kreeg Meijer een vergunning om wel te reizen en trad zo zelfs op in het Werkkamp De Landweer in Elsloo. Dat optreden moet in april, mei of juni 1942 geweest zijn.
De buurt waar Meijer opgroeide behoorde niet tot het allerarmste deel van de stad, maar zeker ook niet tot een rijk deel. Dit deel van de stad had een zeer Joods karakter, zeker ook door de hier gevestigde Palacheschool van de Vereniging Kennis en Godsvrucht.
Het was in deze wijk voor de bewoners vaak sappelen, zeker met een groot gezin, zoals bij Levie en Engeltje.
Emigratie
Op 11 mei 1904 vertrok zoon Eliazar naar de Verenigde Staten en vestigde zich in Brooklyn, New York. Zoon Hijman vertrok in 1906 naar Londen en keerde in datzelfde jaar weer terug. Later ging ook hij naar Noord-Amerika, op de gezinskaart lijkt 1907 te staan. Op de census van 1910 uit Boston staat dat Hijman in 1908 in de Verenigde Staten is aangekomen, wat erop kan duiden dat hij via Canada is gereisd óf dat hij abusievelijk zijn aankomstjaar in Boston heeft aangegeven. In dezelfde census worden “Hyman” en “Eli” vermeld die uit Nederland kwamen. Zij werkten in een sigarenfabriek als sigarenmakers, hetzelfde beroep dat ze in Nederland hadden. Zij woonden in bij het gezin van de Britse David Goldstein/Goldsteen. Deze David had twee zussen: Esther en Bessie. Eli en Hijman trouwen beiden met een van de zussen (Eli met Esther en Hijman met Bessie). Eli en Hijman overleden in Boston.
Ook vader Levie Blitz ging naar de Verenigde Staten, op 15 mei 1907. Hij verbleef bij zijn zoon Eliazar “Eli” in Brooklyn en keerde op 27 juli 1907 weer terug naar Amsterdam. Wellicht alleen een bezoek aan zijn zoon. Het was de enige keer dat Levie deze reis maakte en hij heeft daarna altijd in Amsterdam gewoond. Zijn vrouw Engeltje is nooit in de Verenigde Staten geweest.
Bekende Nederlander
Meijer had intussen naam gemaakt. Op foto’s is hij goed gekleed en zijn naam wordt veel genoemd. Met zijn vele talenten kon hij avonden dragen, als conferencier, als regisseur, als zanger én als helderziende. Hij werkte in het hele land, vrij vaak in Den Haag en Scheveningen. Er was ook veel waardering voor hem, ook door andere bekende Nederlanders, zoals de tekenaar Jo Spier die hem een tekening schonk in 1933.
Juist als helderziende werkte hij veelvuldig samen met de politie en vaak met een goed resultaat. De moord op Sara Beugeltas in 1934, waar heel Amsterdam zwaar van onder de indruk was en waar bij de begrafenis de stad massaal uitliep, werd op aanwijzing van Meijer opgelost. En dat was niet de enige zaak waarbij de aanwijzingen van Meijer doorslaggevend waren. Zijn reputatie werd mede daardoor zeer goed.
Meijer heeft tot in 1942 kunnen optreden en had een reisvergunning. In Amsterdam zat hij in ieder geval vast op het politiebureau op zaterdag 7 maart 1942, in het politierapport staat aangetekend dat hij “in bewaring ter beschikking blijft”. Of hij daarna naar Westerbork ging en zijn optreden in het Werkkamp te Elsloo vanuit Westerbork deed, of dat hij nog naar huis kon is niet zeker. Dat gevangenen in en uit Westerbork konden gebeurde vaker, zeker wanneer gezinsleden achter moesten blijven.
Op 26 juni 1942 kreeg de Joodse Raad de mededeling dat er deportaties zouden komen, op 15 juli 1942 vertrok het eerste transport uit Westerbork naar het oosten. Meijer was toen al vermoord.
bron:
joodsmonument.nl,
stadsarchief Amsterdam,
joodsewerkkampen.nl,
Nieuw Israëlietisch Weekblad
met dank aan René Bennekers
stadsarchief Amsterdam, politierapporten, 7 maart 1942 met dank aan René Bennekers
Manifest Statue of Liberty Levie Blitz, https://heritage.statueofliberty.org/passenger-details/czoxMjoiMTAxOTgzMDkwMjI3Ijs=/czo4OiJtYW5pZmVzdCI7.
Manifest Statue of Liberty, Eliazer Blits, https://heritage.statueofliberty.org/passenger-details/czoxMjoiMTAyNTMwMTQwMTEzIjs=/czo4OiJtYW5pZmVzdCI7
gegevens sigarenfabriek, https://www.familysearch.org/ark:/61903/3:1:33S7-9RV8-9SK6?i=15&cc=1727033&personaUrl=%2Fark%3A%2F61903%2F1%3A1%3AM227-RDX
Stadsarchief Amsterdam, L. Blitz, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 126
aanvullingen rond emigratie met dank aan Lisa van de Beek (email 13 december 2021)
illustratie:
foto Judith Silas en Meijer Blitz met dank aan René Bennekers
Pas op je hartje – nieuwsblad van het noorden, 9 mei 1931 met dank aan René Bennekers
tekening Jo Spier voor Maloitz met dank aan René Bennekers
familiefoto Cilliersstraat met dank aan René Bennekers
gepubliceerd:
2 mei 2016
laatst bijgewerkt:
13 december 2021