Jarenlang was de onderwijsinrichting van Abraham Melkman op de Snoekjesgracht 2 gevestigd.
Volgens een advertentie uit 1908 was het een Burger Godsdienstschool, Handwerkcursus en Voorbereidende School. De hoofdonderwijzer was Abraham Melkman (Amsterdam, – Westerbork,
De eerste keer dat de school in de pers genoemd werd, was toen er een feest voor Chanoeka werd georganiseerd door deze school op 23 december 1900 in gebouw Adamas. De inrichting van Melkman werd in dat artikel ‘godsdienstschool en handwerkinrichting’ genoemd. In het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 25 juli 1902 verscheen een melding dat de school van Melkman was verplaatst naar de Muiderstraat 6. Het was toen een ‘Burger Godsdienstschool, handwerkcursus en Voorbereidende School’. In een advertentie uit 1905 werd voor het eerst vermeld dat er een speciale afdeling voor meisjes was.
Chanoeka werd jaarlijks groots gevierd en er werd melding van gemaakt in de pers. Op 11 januari 1905 werd ter gelegenheid van Chanoeka het feest gevierd in Plancius op de Plantage Kerklaan 61. Er werden toneelstukjes opgevoerd door de leerlingen en ook traden de Manly Brothers en Professor Swinsler en zijn bediende op.
In januari 1906 adverteerde Melkman met een tweede adres naast de locatie Muiderstraat, de Andreas Bonnstraat 7 en 9. Vanaf 1908 verdwijnt dit tweede adres. Op 1 november 1908 werd de instelling verplaatst van de Muiderstraat naar de Snoekjesgracht 2.
In De Joodsche Prins van 12 december 1912 stonden twee klassenfoto’s die ter gelegenheid van Chanoeka gemaakt werden. Eén foto’s met de jongens, een met de meisjes. Naast de kinderen en Abraham Melkman stond ook onderwijzer Porcelijn op de foto.
Onderwijzer S. Porcelijn
Onderwijzer S. Porcelijn was Salomon Porcelijn (Amsterdam, – Sobibor, ) die volgens zijn gegevens op de gezinskaart bij het Bevolkingsregister godsdienstonderwijzer was. Salomon was gehuwd met Schoonje (Jeannette) Konijn (Amsterdam, 23 maart 1884 – Amsterdam, 23 juli 1933). Zij woonden op de Raamgracht 13-1. Eind 1934 hertrouwde Salomon met Marianne Konijn (Amsterdam, – Sobibor,
Einde school
Het was een eenvoudige aankondiging in het Nieuw Israëlietisch Weekblad van 30 april 1920: ‘Het perceel, waarin de godsdienst- en handwerkschool van den heer A. Melkman is gevestigd, heeft eene andere bestemming gekregen, tengevolge waarvan diens onderwijsinrichting – een ander lokaal bleek niet beschikbaar – moest worden opgeheven. Een aantal leerlingen zijn naar de Gemeente-godsdienstscholen aan het J. D. Meijerplein overgeplaatst, terwijl de heer Melkman voor een benoeming als onderwijzer aan die school zal worden voorgedragen’.
De school was succesvol, maar in 1920 was het afgelopen voor deze particuliere school die ruim twintig jaar heeft bestaan.
bron:
De Joodsche prins. 12 december 1912. Geraadpleegd op Delpher op 30-07-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005795018:00001.
Salomon Porcelijn, Stadsarchief Amsterdam, Gezinskaarten, archiefnummer 5422, inventarisnummer 1160.
Marianne Konijn, “Het volk”. Amsterdam, 28-12-1934, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB15:000896037:mpeg21:p00005.
Chanoeka-Schoolfeesten.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 28-12-1900, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000563117:mpeg21:p00005.
Muiderstraat, Binnenland.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-07-1902, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874161:mpeg21:p002.
Muiderstraat, Binnenland.. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 25-07-1902, p. 5. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000575021:mpeg21:p00005/
Plancius, “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 13-01-1905, p. 2. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000571041:mpeg21:p00002.
Meisjes, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 24-03-1905, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000571051:mpeg21:p00004.
Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 18-08-1905, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010649596:mpeg21:p007.
Andreas Bonnstraat, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 19-01-1906, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000571098:mpeg21:p00004.
Verhuizing, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-10-1908, p. 4. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872662:mpeg21:p008.
Achawah, STADSNIEUWS. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-02-1921, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860143:mpeg21:p011.
Opheffing Godsdienstschool.. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-04-1920, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859781:mpeg21:p006
illustratie:
klassenfoto’s, De Joodsche prins. 12 december 1912. Geraadpleegd op Delpher op 30-07-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005795018:00001.
Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 18-08-1905, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 05-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010649596:mpeg21:p007.
gepubliceerd:
5 augustus 2023
laatst bijgewerkt:
5 augustus 2023