Johan van Hulst / wie één mens redt, redt een hele wereld

Johan van Hulst werd in Amsterdam geboren op 28 januari 1911. Hij was politicus voor de CHU en het CDA, zat in het Europees Parlement, in de Eerste Kamer der Staten Generaal en was hoogleraar pedagogiek. Maar van 1942 tot 1960 was hij de directeur van de Hervormde Kweekschool aan de Plantage Middenlaan, de kweekschool die essentieel was bij het redden van zeker zeshonderd Joodse baby’s uit de crèche tegenover de Hollandse Schouwburg.

De tuinen van de crèche en de Kweekschool, twee panden naast de crèche, grensden aan elkaar en over de ligusterheg en de schutting werden de baby’s doorgegeven en vervolgens konden de kinderen naar de onderduikadressen gebracht worden.
Van Hulst wist dat de baby’s en de kleine kinderen in de crèche zaten. Henriette Pimentel, de directrice van de crèche, wist op een bepaald moment niet meer waar ze de kinderen moest laten en vroeg Van Hulst om hulp. Hij stemde daarin toe, stelde een lokaal beschikbaar, en vanuit de crèche werden er bedjes gebracht en de kinderen volgden. Het zou maar voor een paar uur zijn.
Van Hulst dacht daarop dat als het mogelijk was om de kinderen in de school te brengen het ook mogelijk moest zijn om de kinderen via de school te laten verdwijnen en naar de vrijheid te brengen.
Het was echter niet makkelijk om de kinderen weg te smokkelen. Om dit tot een succes te maken moest alles in het verborgene en niets mocht opvallen, zelfs niet via de zijingang van de kweekschool waar men gebruik van maakte met het wegvoeren van de kinderen.
Wanneer de ouders nog in de schouwburg waren moest er ook toestemming zijn voor het in onderduik brengen van de kinderen. Dit ging via Henriette Pimentel en Virrie Cohen. Ook dat was niet eenvoudig. De ouders stonden voor een moeilijke keuze en werden niet verteld waar de kinderen heengingen wanneer ze erin toestemden. Dat was te gevaarlijk.
Wat Van Hulst deed raakte op een gegeven moment ook bij de bezetter bekend en hij werd bij verstek tot de dood veroordeeld. Op 14 april 1945 werd er zelfs een commando op uit gestuurd om Van Hulst dood te schieten. Hij was toen op school en hij werd op tijd gewaarschuwd door een onbekende vrouw. Van Hulst vluchtte uit de Kweekschool, verstopte zich bij zijn ouders en dat was een goede keus want ook zijn woonhuis werd doorzocht. Daarna is er niet meer geprobeerd hem te pakken te krijgen, de oorlog liep inmiddels ten einde.

Zijn verzetswerk werd erkend, hij ontving de Yad-Vasjem onderscheiding met de titel “rechtvaardige onder de volken” in 1973. Op 19 januari 2012 ontmoette Van Hulst Benjamin Netanyahu, premier van Israël, die hem een Hebreeuwse bijbel met een persoonlijk dankwoord schonk.

Johan van Hulst overleed in Amsterdam op 22 maart 2018. Hij was een aantal jaar daarvoor bij de opening van het Nationaal Holocaust Museum, toen in ontwikkeling, gevestigd in ‘zijn’ kweekschool. Na de ontwikkelingsfase werd het Nationaal Holocaust Museum verbouwd en geschikt gemaakt voor de toekomst en op 10 maart 2024 definitief geopend.

 

 

bron:
diverse, waaronder Wikipedia,
reformatorisch dagblad,
de dokwerker,
interview DWDD 5 mei 2011
aantal geredde kinderen: NOS journaal 26 maart 2018.

gepubliceerd:
26 september 2019

laatst bijgewerkt:
15 februari 2024