De Christiaan de Wetstraat is een straat in de Transvaalbuurt tussen de Tugelaweg en de Krugerstraat. De straat bestond feitelijk uit een complex van 38 etagewoningen en twee winkels, ontworpen door Harry Elte.
Christiaan de Wetstraat 4-1 – gezin Parfumeur
Na 22 maart 1943 woonde hier het gezin Parfumeur.
Christiaan de Wetstraat 14hs – Jack Santcross
Van begin 1943 tot het gezin naar de Hollandse Schouwburg moest woonde hier het gezin van Jack Santcross.
Christiaan de Wetstraat 20hs – Vogel Furth – Verdoner
Op 6 mei 1929 overleed Vogel Furth – Verdoner op dit adres op 84-jarige leeftijd. Vogel Verdoner werd op 23 mei 1844 in Amsterdam geboren en was de weduwe van Simon Furth (Amsterdam, 29 augustus 1842 – Amsterdam, 10 maart 1927).
Christiaan de Wetstraat 21 – Opleidingsschool voor Joodsche Handels- en Kantoorbedienden
Op 11 oktober 1943 begon de nieuwe cursus van deze school. Er werd les gegeven in de vakken Nederlandse, Franse, Engelse, Duitse en Spaanse taal en handelscorrespondentie; boekhouden, handelsrekenen en handelskennis; schoonschrijven, lakschrijven, stenografie en machineschrijven, terwijl aan de Opleidingsschool tevens zijn verbonden een opleiding voor het Middenstandsdiploma Handelskennis en voor het Manufacturenbrevet.
Het was een opleiding die door de bezetter werd ingesteld en inschrijven moest van ook bij de afdeling Cursuswerk van de Centrale Commissie voor het Joodsche Onderwijs, Nicolaas Witsenkade 14.
Christiaan de Wetstraat 21-23 – School Kennis en Godsvrucht
Voor de oorlog was deze school als Joodse school in gebruik voor de Vereniging Kennis en Godsvrucht.
Christiaan de Wetstraat 21-23 – Joodse school voor Uitgebreid Lager Onderwijs (MULO)
De bezetter wees deze school aan als Joodse school. Erna Romijn was een van de leerlingen. Zij zoekt nog steeds naar klasgenoten. In 2022 werd aan dit gebouw een plaquette aangebracht om de geschiedenis te vertellen.
Christiaan de Wetstraat 28-1 – violiste Carolina Presser
Op 17 april 1930 verloofde violiste Carolina Presser (Amsterdam, 27 april 1911) zich met Jos. H. Stouwer van nummer 35. Carolina was een dochter van kleermaker Hijman Presser (Amsterdam, 3 september 1887 – Sobibor, 2 april 1943) en Elisabeth Spijer (Amsterdam, 28 oktober 1885 – Amsterdam, 28 november 1936).
Christiaan de Wetstraat 34 – gezin Boas – de Levie
Op 29 april 1932 werd hier Louise Boas geboren, dochter van Andries Abraham Boas (Amsterdam, 25 september 1907en Elka Boas – de Levie (Amsterdam, 21 november 1905 – Amsterdam, 29 december 1979). Louise had een zus, Katrien.
Christiaan de Wetstraat 34 – secretariaat S. M. M. A.
Het secretariaat van het Israëlitische Begraafgenootschap S. M. M. A. was hier tot begin 1936 gevestigd. Hier woonde het gezin van schijvenschuurder Mordechai Bolle (Amsterdam, 25 november 1879 – Amsterdam, 2 oktober 1941), zijn echtgenote Aaltje Kuit (Amsterdam, 28 maart 1883 – Amsterdam, 23 maart 1971) en hun zoon Simon (Amsterdam, – Auschwitz, ). Mordechai en Aaltje hadden een tweede zoon, Salomon (Amsterdam, 10 oktober 1918 – Amsterdam, 18 november 1918). Of iemand uit dit gezin het secretariaat voerde wordt nog onderzocht.
Christiaan de Wetstraat 35 – Jos H. Stouwer
Op 17 april 1930 verloofde Jos H. Stouwer zich met violiste Carolina Presser (Amsterdam, 27 april 1911) van nummer 28.
Christiaan de Wetstraat 35-1 – gezin Levisson
In 1943 woonde het gezin van Abraham Salomon Levisson, de opperrabbijn van Friesland, enkele maanden op dit adres.
Christiaan de Wetstraat 63-2 – Betty Vlessing
Op 28 mei 1941 werd hier Betty Vlessing geboren. Zij overleefde de oorlog in de onderduik in Rotterdam bij Adrianus van der Wel en zijn vrouw Petronella Eijsberg. Adrianus en Petronella ‘vonden op 3 januari 1943 een flinke dochter in de portiek van hun huis’. De verbazing erover was gespeeld, ze wisten dat het een Joodse baby was en vonden het hun plicht om voor het kind te zorgen. Ze waren zich bewust van het gevaar. Toen na de oorlog bleek dat de ouders van Betty in Sobibor waren vermoord vroegen ze de voogdij aan voor het kind. Dit ging niet door, een oom wilde voor Betty zorgen.
Betty was de dochter van David Vlessing (Amsterdam, 22 september 1913 – Sobibor, 9 juli 1943) en Rebecca Paur (Amsterdam, – Sobibor, ).
bron:
“Familiebericht Furth”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1929/05/10 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 29-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858054:mpeg21:p006
“Familiebericht Stouwer – Presser”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1930/04/18 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 29-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874412:mpeg21:p006
“Familiebericht Louise Boas”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 1932/05/06 00:00:00, p. 6. Geraadpleegd op Delpher op 29-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874751:mpeg21:p006
“AMSTERDAM S M M A.”. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1936/03/26 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 29-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000582057:mpeg21:p00001
“Familiebericht Betty Vlessing”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1941/05/30 00:00:00, p. 11. Geraadpleegd op Delpher op 29-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318157:mpeg21:p011
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Vlessing (geraadpleegd 29 november 2020)
“Opleidingsschool voor Joodsche Handels- en Kantoorbedienden”. “Het joodsche weekblad : uitgave van den Joodschen Raad voor Amsterdam”. Amsterdam, 1942/09/25 00:00:00, p. 1. Geraadpleegd op Delpher op 29-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010318338:mpeg21:p001
ontwerp straat via https://www.hpdetijd.nl/2018-04-17/joodse-huizen-paradox/
Carolina Presser, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 651.
Hijman Presser, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 651.
Elka de Levie, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 504.
Elka de Levie, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1609.
Andries Abraham Boas, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 78.
Betty Vlessing, Auschwitz Bulletin, 2004, nummer 4 december, 16.
Mordechai Bolle, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 90.
illustratie:
Stadsarchief Amsterdam, beeldbank / ,
gepubliceerd:
29 november 2020
laatst bijgewerkt:
17 september 2022