De Valkenburgerstraat was ooit een smalle straat in een arm deel van Joods Amsterdam. Dat was de tijd voor de IJ-tunnel, en voor de sjoah. In deze straat waren bedrijfjes en veel Joodse gezinnen woonden hier en leefden er hun leven.
In 1877 (5637) werd het complex Valkenburgerstraat 202-210 gebouwd, de eerste steen werd gelegd door de zusjes Mietje W. Speyer en Elisabeth J. Speyer. Er kwamen vrijwel alleen Joodse gezinnen in dit pand te wonen, waardoor het nu bij het cultureel Joods erfgoed van de stad behoort. Een van de gezinnen die er in 1941 woonde was de familie Soep.
Abraham Soep en zijn vrouw Dientje Blog woonden op Valkenburgerstraat 210 éénhoog. Ze waren niet jong meer in het begin van de oorlog, Abraham werd in Amsterdam geboren op 3 maart 1872. Dientje werd ook in Amsterdam geboren op 22 januari 1871. Hun leven speelde zich grotendeels in de Valkenburgerstraat af, waar ze op verschillende adressen gewoond hebben. Zo woonden ze op 23 maart 1895 op nummer 117 en op 6 november 1896 op 99. Ze hebben ook op 189 gewoond, maken een uitstapje naar Jodenbreestraat 47 (1929) en komen weer terug naar hun straat en gaan op 210 wonen, in 1930 of 1940.
Abraham is los werkman van beroep. Dat betekent in die tijd dat je alles moest aanpakken wat er aan betaald werk op je pad kwam en dat je niet zeker wist hoe je volgende week er financieel voor zou staan. Het is dus aan te nemen dat het in het begin van de vorige eeuw, met een wereldwijde crisis, niet makkelijk is geweest voor het gezin Soep om de eindjes aan elkaar te knopen.
Abraham en Dientje worden via Westerbork naar Duitsland gedeporteerd. Ze komen in Auschwitz terecht, waar ze op 3 december 1942 vermoord werden. Op 12 juli 1943 wordt op hun gezinskaart vermeld dat ze naar Duitsland vertrokken zijn.
Dientje en Abraham kregen tien kinderen:
6 december 1894 – Jacob
Over Jacob is niet veel te vinden. Waarschijnlijk overleed hij op jonge leeftijd (na 1904?), aangezien in 1909 de zoon die dan geboren wordt Jacob genoemd werd.
8 november 1895 – Branca
In 1916 trouwde Branca met Nathan Joel van Coevorden en het huwelijk houdt 15 jaar stand tot 1931. In die periode krijgen ze drie kinderen, waaronder Barend (Amsterdam, 16 januari 1919 – Auschwitz, 31 december 1942) en Abram – Appie – (Amsterdam, 17 augustus 1928). Branca woonde in 1941 op de Govert Flinckstraat 337-1. Branca en haar zoon Appie werden op 26 maart 1943 in Sobibor vermoord.
4 okt 1897 – Betje
Betje trouwde op 22 mei 1918 met Elias Braasem (Amsterdam, 10 november 1893). Elias was koopman van beroep. Het gezin woonde op het Waterlooplein 25-1 en Elias en Betje kregen vier kinderen; Joseph (Amsterdam, 5 maart 1919), Dina (Amsterdam, 9 juni 1920), Dina overleefde de oorlog, Abraham (Amsterdam, 26 mei 1922 – Sobibor, 4 juni 1943) en Branca (Amsterdam, 10 maart 1925 – Auschwitz, 29 februari 1944).
29 oktober 1899 – Roosje
21 november 1901 – Meintje (werd kleermaakster)
Meintje trouwde met Joseph Papegaaij en kreeg met hem een zoon, Meijer Papegaaij (4 juni 1921 – Auschwitz, 30 september 1942). Vader Joseph overleed in 1922. In 1931 hertrouwde Meintje met Joseph van Emrik (Amsterdam, 12 oktober 1888). Joseph en Meintje werden in Auschwitz vermoord op 24 september 1942. In 1941 woonden Joseph, Meintje en Meijer op de Paul Krugerstraat 25-2.
21 januari 1904 – Gabriel (werd loopjongen)
Gabriel trouwde met Rachel Caransa op 15 februari 1939. Op 16 juli 1939 kregen ze een zoon, Abraham. In februari 1941 woonde het gezin op de Rapenburgerstraat 89-3. Het gezin werd vermoord op 28 mei 1943 in Sobibor.
4 januari 1906 – Sientje (werd inpakster en lompensorteerster)
Sientje trouwde met Jacob de Leon (Amsterdam, 24 juli 1902). Jacob werd tewerkgesteld in kamp Ellecom, een Joods werkkamp. Op 17 november 1942 overleed hij in kamp Ellecom. Sientje werd in Auschwitz vermoord op 12 oktober 1942.
16 augustus 1907 – Rosette (werd naaister)
Rosette trouwde met Barend Roodveldt (8 mei 1904 – Auschwitz, 28 februari 1943) en in 1941 woonde het gezin op de Weesperstraat 8-3. Rosette en Barend kregendrie kinderen, Gabriël (19 oktover 1932), en de tweeling Abraham en Engelina (29 oktober 1936). Rosette werd met haar kinderen op 21 mei 1943 in Sobibor vermoord.
7 november 1909 – Jacob (werd los werkman) en kruidenier
Jacob kwam in Bergen-Belsen terecht en was in het bezit van een document, net zoals zijn vrouw, waardoor de nazi’s hem wilden gebruiken als “Auschtauschjude”, een Joods persoon voor de uitwisseling tegen een Duitse krijgsgevangene. Hij werd bevrijd in Bergen-Belsen.
Jacob was gehuwd met Bertha Wolf (New York, 22 april 1908). Waarschijnlijk had hij het document te danken aan de Amerikaanse staatsburgerschap van zijn vrouw. Bertha en Jacob hadden een zoon Abraham (Amsterdam, 7 november 1936). Jacob Soep overleed op 17 mei 1992 in Amsterdam, Bertha Wolf op 13 november 1969 in Amsterdam.
23 december 1911 – Samuel (werd kleermaker en slachter)
Samuel trouwde met de katholieke Maria Alberdina Hendrika Berthold. Ze kregen twee dochters, Dina (23 januari 1935) en Branca (11 maart 1937). In 1937 ging het gezin op de Kuipersstraat 37 wonen, in 1941 woonde het gezin op de Nieuwe Keizersgracht 21-3.
Maria, Dina en Branca overleefden de oorlog, Samuel werd in Dachau vermoord op 17 februari 1945.
bron:
stadsarchief Amsterdam gezinskaart fam Soep
stadsarchief Amsterdam, woningkaart Valkenburgerstraat 210-1
communityjoodsmonument.nl (bez 14 dec 2014)
joodsmonument.nl (bez 14 dec 2012)
Survivor List from the files of World Jewish Congress betreffende Jacob Soep (geraadpleegd 15 dec 2014).
Stadsarchief Amsterdam, Jacob Soep, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1822
illustratie
Valkenburgerstraat 75-77 richting Jodenbreestraat. Collectie Stadsarchief Amsterdam beeldbank, foto-afdrukken OSIM00002000049stadsarchief Amsterdam
foto pand 14 dec 2013, © joodsamsterdam.nl
gepubliceerd:
4 mei 2016
laatst bijgewerkt:
4 mei 2021