Nieuwe Keizersgracht

niziekenhuis
Nederlands – Israëlitisch Ziekenhuis

De Nieuwe Keizersgracht was een gracht waar veel Joden woonden die het financieel beter hadden, net zoals op de Nieuwe Prinsengracht en de Nieuwe Herengracht.
Aan de Nieuwe Keizersgracht was vanaf 1885 het Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis gevestigd. Ernaast kwam het Rosenthal May Zusterhuis. Op de foto uit 1904 staat het ziekenhuis. Het zusterhuis was er nog niet, dat kwam waar toen de huizen met de hoge trap links van het ziekenhuis stonden. Achter het ziekenhuis was in de Nieuwe Kerkstraat het dodenhuisje of Metaarhuis (Metaheirhuis) gevestigd.

Bewonersinitiatief Schaduwkade
Sinds 2010 is een een initiatief van de bewoners van het deel van deze gracht tussen Amstel en Weesperstraat om de namen van de in de oorlog vermoorde bewoners terug te brengen. Dit initiatief, de Schaduwkade, werd op 26 mei 2013 onthuld. Meer informatie via deze link.

Nieuwe Keizersgracht 10 – Joodsche Raad, technische dienst
Een technische dienst moest de gebouwen van de Joodsche Raad, het meubilair enz. onderhouden; op de Nieuwe Keizersgracht 10 was hiervoor de werkplaats.

Nieuwe Keizersgracht 11 – H. S. Hijmans
H. S. Hijmans was in 1913 penningmeester van de ‘Vereeniging Weldadigheid’, een vereniging die de armenzorg op zich nam. Van deze vereniging diende men wel lid te zijn en in 1912 werd onder andere de volgende middelen ter beschikking gesteld: Ter beschikking van de.leden werd in het afgeloopen jaar gesteld; 103.000 stuks briquetten, 5150 stuks lange brooden, 1030 liter bruine boonen en 2965 halve kilos rijst. 

Nieuwe Keizersgracht 11 – Comité voor uit Duitschland uitgeweken Nederlandsche Joden
In december 1938 verkocht dit comité onder voorzitterschap van Hartog Ziekenoppasser, om financiële hulp om de Nederlandse Joden die uit nazi-Duitsland waren gevlucht te ondersteunen. Hartog (Amsterdam, 13 februari 1877 – Amsterdam, 14 februari 1939) woonde op dit adres.

Nieuwe Keizersgracht 13 – G. S. van Minden
In 1908 was G. S. van Minden voorzitster van het Vrouwen Doodgravers College en zij woonde op dit adres.

Nieuwe Keizersgracht 14 – Vereniging De Verstelcursus
Vanaf 1 februari 1903 vond de Vereniging De Verstelcursus een nieuw onderkomen in de lokalen op dit adres. Hiervoor was de vereniging 10 jaar lang gevestigd geweest op het Waterlooplein 13.

1903

Nieuwe Keizersgracht 14 – Inrichting voor Onderwijs
Dat er lokalen waren op de Nieuwe Keizersgracht 14, waar de Vereniging De Verstelcursus gebruik van kon maken, is geen toeval. Hier was aan het begin van de vorige eeuw de Inrichting voor Onderwijs van S. I. Norden gevestigd.
In 1915 adverteerde Norden met dit adres, nu was het een bewaarschool met een grote speeltuin.

Nieuwe Keizersgracht 15 – Benjamin la Balance
In mei 1881 verhuisde makelaar Benjamin la Balance naar dit adres. Hij was gehuwd met Vrouwtje Morell (Hoorn, 2 juli 1830) en zij hadden de volgende kinderen: Isaac (Hoorn, 18 juli 1853 – Amsterdam, 20 maart 1938), Jonas (Hoorn, 25 oktober 1854 – Amsterdam, 22 december 1918), Esther (Hoorn, 4 november 1858 – Amsterdam, 30 januari 1904), Grietje (Hoorn, 4 november 1858 – Hoorn, 3 maart 1868) en Charlotte (Hoorn, 30 oktober 1856 – Amsterdam, 23 augustus 1941).

Nieuwe Keizersgracht 15 – M. J. Polak
M. J. Polak was op dit adres gevestigd en voor de winter van 1899-1900 werden er door de vereniging Meschibath Nefesch broden voor de bedeling beschikbaar gesteld. De voorwaarden voor de aanbesteding van deze broden lagen ter inzage op dit adres, bij M. J. Polak, die tevens voorzitter was van de vereniging. Voor de bedeling in de winter 1900 – 1901 was de vereniging ook actief, nu voor de levering van broden, turven en briketten.

Nieuwe Keizersgracht 15 – kleermaker Rafalowitch
In 1920 was dameskleermaker Rafalowitch op dit adres gevestigd. Hij zocht personeel en gaf hen op de zaterdag en de feestdagen vrij. Hier woonde Sander Rafalowitch (Amsterdam, 4 januari 1894 – Auschwitz, ). Sander was de zoon van koopman en kleermaker Szlama Ravalowitsch (Kowal, 1 december 1859 – Amsterdam 15 november 1934) en Marjem (Marja, Mirjam) Sluzewska (Sluzenska) (Radziejow, 20 oktober 1861 – Amsterdam, 5 juli 1934).

Nieuwe Keizersgracht 15 – Lieven de Key
Lees meer over de bewoners van dit pand die hier tijdens het begin van de oorlog woonden en waarbij woningbouwvereniging Lieven de Key zich inzette voor het terugbrengen van de geschiedenis van deze bewoners.

Nieuwe Keizersgracht 16 – diamantslijperij Boas
Hier is diamantslijperij Boas ontstaan, die later op Uilenburg zat. De drie broers Boas (Israël, Marcus en Hartog) begonnen hier een bedrijf in 1870. Israël en Marcus kochten de ruwe diamant in Parijs en Hartog, die in dit pand woonde, organiseerde het slijpen van de diamant wat door thuisslijpers werd gedaan. Gedurende de Kaapse tijd werd er zoveel diamant aangevoerd dat deze werkwijze niet meer ging en lieten de gebroeders hun fabriek, de grootste diamantfabriek in de binnenstad, bouwen op Uilenburg.

Nieuwe Keizersgracht 17 – Dr. Salomo Eliazer Rosen
Rond 1888 was Dr. Salomo Eliazer Rosen (Amsterdam, 26 maart 1824) op dit adres gevestigd. Hij was lid van het bestuur van de inrichting voor Soepuitdeeling in de Uilenburgerstraat.

Nieuwe Keizersgracht 17 – Lieven de Key
Lees meer over de bewoners van dit pand die hier tijdens het begin van de oorlog woonden en waarbij woningbouwvereniging Lieven de Key zich inzette voor het terugbrengen van de geschiedenis van deze bewoners.

Nieuwe Keizersgracht 18 – A. S. Onderwijzer
Opperrabbijn A. S. Onderwijzer was rond 1891 vicevoorzitter van een comité voor hulp aan Russische Joden. Hij woonde toen op dit adres. Dit comité ging uit van Alliance Israëlite Universelle.

Nieuwe Keizersgracht 18 – boekbinderij Jos. Chumaceiro
In mei 1903 werd deze boekbinderij op dit adres gevestigd. Boekbinder Joseph Chumaceiro werd op 19 oktober 1882 in Amsterdam geboren. Lees verder.

Nieuwe Keizersgracht 19 – Jacques D. Lioni
Jacques D. Lioni woonde hier in 1877 en was lid van het Amsterdamse Comité van Alliance Israëlite Universelle.

Nieuwe Keizersgracht 19 –  Abraham Eitje
Abraham Salomon Eitje woonde op dit adres en overleed hier op 1 mei 1925. Salomon werd in Amsterdam geboren op 11 juli 1839 en was gehuwd met Sophia Rubens (Amsterdam, 1843 – 1 juli 1912). Salomon zat in het bestuur van de Nederlands-Israëlitische School voor Minvermoogenden.

Nieuwe Keizersgracht 19 – Lieven de Key
Lees meer over de bewoners van dit pand die hier tijdens het begin van de oorlog woonden en waarbij woningbouwvereniging Lieven de Key zich inzette voor het terugbrengen van de geschiedenis van deze bewoners.

Nieuwe Keizersgracht 20-2 – Vereniging Betsalel
Een contactadres van de Joodse Vereniging Betsalel was rond november 1926 op dit adres gevestigd. Het boek ‘Geloofsleer’ van rabbijn Meijer de Hond kon hier worden besteld.

Nieuwe Keizersgracht 21 – Marcus de Jong
Marcus de Jong (Amsterdam, – Sobibor, ) vierde op 18 februari 1882 zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Hij was een zoon van diamantslijper Philip de Jong (Amsterdam, – Amsterdam, ) en Sara Snijders (Amsterdam, – Amsterdam, ).

Nieuwe Keizersgracht 21 – tandarts Cohen
In 1894 verhuisde tandarts L. A. Cohen van de Nieuwe Herengracht 203 naar dit adres. Levie Abraham Cohen werd in Rotterdam geboren op 17 juli 1826 en hij was gehuwd met Sophia Cantor (Leiden, 12 september 1826). Zij hadden twee kinderen, Alexander (Leeuwarden, 1 februari 1868) en Mozes (Leeuwarden, 2 juli 1872).

Nieuwe Keizersgracht 21 – Jacob Pinheiro
In juli 1902 adverteerde Jacob Pinheiro met zijn gramophones, die verplaatst waren van het Kurhaus te Zandvoort naar dit adres. Pinheiro adverteerde namens Gramophone en Typewriter Ltd.
Jacob Pinheiro (Amsterdam, 22 juni 1873 – Amsterdam, 10 april 1950) was van oorsprong diamantslijper en was gehuwd met Abigael Blanes (Amsterdam, 10 november 1870 – Geel, 11 februari 1940). Zij hadden vijf kinderen.

Nieuwe Keizersgracht 22 – plantenboter Laureol
M. H. Rubens woonde op dit adres in 1906 en hij was de hoofdagent voor koosjere plantenboter van het merk Laureol. De boter stond onder toezicht van rabbijn Palache van de Portugees Israëlitische Gemeente.

Nieuwe Keizersgracht 22 – Dr. B. I. Ricardo
Dr. Ricardo woonde op dit adres in 1925 en was een van de personen die in een samenwerking tussen de opperrabbijnenvergadering, de Mizrachie en Agoedas Jisroeil een landbouwopleiding voor het Britse mandaatgebied Palestina (Hachsjara) organiseerde. Benjamin Ricardo (Amsterdam, – Auschwitz, ) was rabbijn van de Portugees Israëlitische Gemeente. Hij was gehuwd met Bilha Vega (Naarden, – Auschwitz, ), dochter van voorzanger Eljakim Vega.

Nieuwe Keizersgracht 22-1 – Daniël Akker en Celina Snijders
Tijdens de oorlog woonden Daniël Akker en zijn vrouw Celina Snijders met hun twee kinderen op dit adres voor ze in onderduik gingen.

Nieuwe Keizersgracht 25 – Samuel Abrahamson
In augustus 1875 werd Samuel Abrahamson (Amsterdam, – Auschwitz, Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig). Samuel woonde op dit adres met zijn ouders M. Abrahamson en R. Goldsmit.

Nieuwe Keizersgracht 25-2 – onderwijzer Benjamin Roeg
Tot 1939 woonde Benjamin Roeg hier, onderwijzer op de school van Herman Elte.

Nieuwe Keizersgracht 26 – sigarenmagazijnen Cardozo
Het hoofdkantoor van de sigarenmagazijnen van J. Nunes Cardozo was hier gevestigd in 1922.

Nieuwe Keizersgracht 26 – verzetsgroep Gerretsen
Hier kwam een van de belangrijkste verzetsgroepen in Amsterdam tijdens de Tweede Wereldoorlog samen, de verzetsgroep Gerretsen. De groep vervalste op grote schaal bonkaarten en persoonsbewijzen en op dit adres was de illegale drukkerij gevestigd. De ingang was onder de geveltrap. Een van de meest prominente leden was Eli van Tijn, hoofdonderwijzer van de Kraaipanschool.

Nieuwe Keizersgracht 27 – T. Tal
Rabbijn Tobias Tal (Amsterdam, 16 juni 1847 – Den Haag, 24 oktober 1898) was in 1877 lid van het Amsterdamse Comité van Alliance Israëlite Universelle en woonde in die tijd op dit adres.

fransmanNieuwe Keizersgracht 29 –  pension Fransman
Koosjer pension Fransman was hier gevestigd in 1912. Men kon er verblijven, maar er was ook dagelijks gelegenheid om er te dineren. A. Fransman was in 1908, toen hij naar dit adres verhuisde, de secretaris van Poale Zedek Menachem Abelim (Rechtvaardig Werk Treurenden te Troosten). Dit was een organisatie die armen bijstond. In 1908 keerde men ƒ 3,45 uit aan de armen, oftewel 14 halve kilo’s hand-paasbroden en ƒ 0,28 of 16 halve kilo’s machine-paasbroden en ƒ 0,30.  Paasbroden zijn matzes. Dit pand werd in november 1945 gesloopt.

Nieuwe Keizersgracht 29 – kapper Rodrigues
In mei 1914 verhuisde coiffeur M. Rodrigues naar dit adres.

Nieuwe Keizersgracht 31 – I. L. Bonnist
Isaac Bonnist was de secretaris van de gebroedersschap ‘Dereg Hachsjara’. De organisatie riep in november 1898 bakkers ORT op om de conditiën kenbaar te maken waarop men 3000 koosjere broden kon leveren aan deze organisatie. Isaac Bonnist (Amsterdam, 10 september 1833) was gehuwd met Elsje Joseph de Vries (Amsterdam, 3 februari 1833). Zoon Abraham (Amsterdam, 22 januari 1874) vierde in januari 1887 zijn Bar Mitswa (kerkelijk meerderjarig).

Nieuwe Keizersgracht 31 – hoofdprijs bouwloterij
In 1924 was dit pand de hoofdprijs van de bouwloterij. Deze loterij werd georganiseerd ten behoeve van de bouw van de Joodse Invalide. De Joodse Invalide was toen nog gevestigd op de Nieuwe Keizersgracht 70 en werd in 1926 op de Nieuwe Achtergracht 98 geopend. Beelden zijn via deze link te zien.

Nieuwe Keizersgracht 33-2 – schuilsynagoge
Hier woonde de sjammes (koster) (en na de oorlog incasseerder en begrafenisondernemer) van de Portugees Israëlitische Gemeente Salomon Mendes Coutinho (Amsterdam, 7 oktober 1908 – Amsterdam, 14 oktober 1976).
Salomon en zijn vrouw Elisabeth woonden op dit adres van maart 1941 – september 1945, waarna zij op 14 september 1945 werden ingeschreven op de Nieuwe Keizersgracht 11hs.
Salomon was van 1937 tot 1971 gehuwd met Elisabeth Sarphati (Amsterdam, 3 april 1902). Tijdens de oorlog werden Salomon en Elisabeth bij een razzia van mei 1943 gedeporteerd naar Westerbork maar vanwege zijn werk als sjammes van de Snoge (‘koster’ van de Portugees Israëlitische Synagoge) mocht hij terugkeren naar Amsterdam. Andere bronnen melden dat Elisabeth een ariërverklaring had, waarvoor Cees (Cornelis Hendricus) Teutscher (Goes, 14 september 1912), die op de Nieuwe Keizersgracht 65-3 woonde, had gezorgd en dat dit de reden was dat Salomon en Elisabeth als gemengd gehuwd werden gezien en konden terugkeren.
Elisabeth was echter de dochter van Joseph Sarphatie (Amsterdam, 1 maart 1876) en Jeannette Druijf (Amsterdam, 6 mei 1876), beide volgens de gezinskaart bij het Stadsarchief Portugees Israëlitisch. Het is bijzonder op de gezinskaart van Joseph en Jeannette dat het ene kind Sarphati heet, het andere kind Sarphatie. Wellicht maakte Teutscher van deze verwarrende situatie gebruik.
Tot 24 februari 1944 werden er diensten gehouden in de Portugese Synagoge, daarna was dit niet meer mogelijk, het kerkgenootschap werd door de bezetter ontbonden en alle gebouwen en bezittingen geconfisqueerd. Van midden 1944 tot 5 mei 1945 had sjammes Salomon in zijn huis een schuilsynagoge. De SS liet Salomon en Elisabeth niet met rust en heeft op Rosj Hasjana 1944 (18/19 september) voor de deur gestaan om in te vallen. Elisabeth leidde hen om de tuin en stuurde de SS naar Keizersgracht 33. De schuilsynagoge heeft tot het eind van de oorlog bestaan en in een kelder in de tuin was zelfs een mikwe (ritueel bad) ingericht. De synagoge werd wel tot dertig man op een sjabbat bezocht en middels de tekeningen die gemaakt werden van de diensten door Anton Witsel (1911 – 1977) zijn een aantal van de bezoekers geïdentificeerd, zoals arts Jeremias Barth (Rzeszow, 21 oktober 1894 – Amsterdam, 14 september 1984), secretaris van de Portugees-Israëlitische Gemeente Willem Arthur Mendes da Costa (Amsterdam, 21 april 1914 – Dachau, ),  Rodrigues Pareira, B. Italiaander, dhr. Vega, Ing. Dr. Rodrigues de Miranda, J. de Rood, S. Waas, D. Eitje, B. Steinberger, J. Starus, S. Maarsen, Dr. B. Stokvis(ch), M. Huisman, S. Mendes Coutinho, Demant, Fuchs, S.D. Cortissos (vermoedelijk Salomon Cortissos, Amsterdam, 3 september 1881) , J. Neuwirth, en M. Neuwirth. Een tekening van de synagoge, gemaakt door en schilder Anton Witsel (1911 – 1977) die op 33-1 woonde, staat hier.
Na de oorlog woonde opperrabbijn Justus Tal in dit pand.

Nieuwe Keizersgracht 37 – Vennootschap voor Ritueele en andere Electrische Benodigdheden
Dit vennootschap was op dit adres in 1934 gevestigd en een van de producten die men leverde was een elektrische schel die geheel vonkvrij was. Daarom werd deze bel geoorloofd door het opperrabbinaat van de Nederlands Israëlitische Hoofdsynagoge.
Bij nevenstaande advertentie stond het volgende artikel in het Nieuw Israëlietisch Weekblad:
‘Door het rabbinaat der Ned. Israël. Hoofdsynagoge met vreugde begroet, is de electrische schel, die op Sabbath gebruikt mag worden. De hier bedoelde schel is uitgevonden door de Vennootschap voor ritueele en andere electr. benoodigdheden, Nieuwe Keizersgracht 37, Amsterdam, door welke firma bereids octrooi is aangevraagd. De. schel bezit de eigenschap geheel vonkvrij te functioneeren, zoodat deze zonder ritueel bezwaar op Sabbath gebruikt mag worden. Na demonstratie en deskundige toelichtingen werd door ons rabbinaat het gebruik als geoorloofd vastgesteld. De belangstelling voor de Joodsche Ziekenhuizen voor deze vinding bewijst, dat deze in een werkelijke behoefte voorziet. Tot heden immers mocht er van electrische schellen op Sabbath geen gebruik gemaakt worden, zoodat steeds op deze dagen een extra-dienst moest ingesteld worden, die echter nooit geheel kon voldoen. Gedurende afwezigheid van de wacht konden de patiënten nooit weten of ze door roepen wel of niet gehoord werden, hetgeen de zieken dikwijls zenuwachtig maakt, wat in het nadeel van hun herstel moest zijn. Door de nieuwe vinding is dit bezwaar thans opgeheven. Voor de diverse Joodsche gestichten en particulieren is het dus zeer belangrijk, bij de betreffende firma inlichtingen aan te vragen’.

Nieuwe Keizersgracht 39 – N. Davids
N. Davids woonde hier rond 1902 en was bestuurslid van de ‘Vereniging tot Bevordering der Belangen van het Jodendom’.

Nieuwe Keizersgracht 39 – pension
Een streng ritueel pension was op dit adres gevestigd in 1925, volgens een advertentie in het Nieuw Israëlitisch Weekblad. Een van de bewoners was de geliefde voorzanger Eljakim Alvares Vega.

1894

Nieuwe Keizersgracht 41 – Sjouerman
H. Sjouerman leverde aan het einde van de negentiende eeuw houtskool en kolen en woonde op dit adres.

Nieuwe Keizersgracht 41-43 – Beit Am
Op 7 december 1935 werd hier het Beth Am (Volkshuis) van de Joodse jeugdvereniging Hatsair ingewijd. In Tikvat Israël verscheen het volgende bericht: ‘In Amsterdam is thans door samenwerking van de Afdeling Amsterdam van de Nederlandse Zionisten Bond, de Vereniging tot Vakopleiding van Palestina-pioniers (Deventer), de Zionistische Jeugdvereniging Hatsaïr en de Tsofiemgroep Kaleb aan de Nieuwe Keizersgracht 41-43 een Beth-Am tot stand gekomen voor de verenigingen : Chewrath-Oliem, Hagesjer, Hatsaïr, Hechaloets en Kaleb.
De rechten en verplichtingen van de verschillende verenigingen zijn in een overeenkomst neergelegd. In deze overeenkomst is o.a. het beheer en de exploitatie van het Beth-Am opgedragen aan een zgn. Beth-Amcommissie. De Beth-Am-commissie is als volgt samengesteld: Mr. I. S. de Vries, vertegenwoordiger van de Afdeling Amsterdam van de N.Z.B.; Tino Boas, id. van de Chewrath Oliem; Jaap Spitz, id. van Hagesjer; David Heymans, id. van Hatsaïr; Chaïm Luft, id. van Hechaloets; Heinz Braunschweig, id. van Kaleb ; Sal Boas, id. van het Federatiebestuur van de J.J.F. De Beth-Am-commissie verzoekt alle correspondentie het Beth-Am betreffende te zenden aan de secretaris van de Beth-Am-commissie : Sal Boas, Den Texstraat 35, Amsterdam, C.
Namens de Beth-Am-commissie; Mr. I. S. DE VRIES, voorzitter. SAL. BOAS. secr.-penn

Nieuwe Keizersgracht 43 – tapijtweverij Heertjes
B. M. Heertjes had hier vanaf 1895 zijn tapijtweverij. Het tapijtmagazijn was gevestigd op de Nieuwe Herengracht 83 waar het gezin ook woonde. Barend Marcus Heertjes (Amsterdam, 30 oktober 1848) was gehuwd met Claartje Goldsteen (Meppel, 13 september 1841) en zij hadden zeker zes kinderen. Het bedrijf werkte ook onder de naam ‘De Amsterdamse Tapijtweverij’.

Nieuwe Keizersgracht 45 – Vaz Dias
Op 25 januari 1905 beviel Esther Gomes de Mesquita (Amsterdam, – Auschwitz, ) van een dochter. Esther was gehuwd met leraar boekhouden Jacob Vaz Dias (Amsterdam, – Amsterdam, ) en zij hadden vier dochters en een zoon, die geen van allen de oorlog overleefden. De dochter waar Esther van beviel was Rachel (Amsterdam, – Auschwitz, ).

Nieuwe Keizersgracht 45 – pension Schaap
In 1914 was op dit adres pension Schaap gevestigd.

Nieuwe Keizersgracht 45 – Ans van Dijk
Op dit adres werd in de kelderwoning de beruchte Ans van Dijk geboren.

Nieuwe Keizersgracht 49 – geboortehuis Samuel Sarphati
Op dit adres werd Samuel Sarphati (Amsterdam, 31 januari 1813 – Amsterdam, 23 juni 1866) geboren. Het pand werd gesloopt tijdens of vlak na de Tweede Wereldoorlog.

Nieuwe Keizersgracht 49 – gezin Salomon van Embden
In mei 1893 verhuisde het gezin van koopman Salomon van Embden (Amsterdam, 13 april 1852 – Amsterdam, 15 april 1912) naar dit adres. Hiervoor woonden ze op de Amstel 11. Salomon was gehuwd met Elisabeth van Raalte (Amsterdam, 7 september 1852 – Amsterdam, 18 mei 1922)

fransmannkgr50Nieuwe Keizersgracht 50 – pension (rond de oorlog voor vluchtelingen)
In 1925 was hier pension A. Fransman gevestigd. Dit zou dezelfde uitbater kunnen zijn als van nummer 29 in 1912 en de eerste keer dat Fransman op dit adres als pension wordt genoemd is in 1918.
Dit pand was tot in de Tweede Wereldoorlog een Joods pension, toen was de uitbater J. Stegmeijer. A. Fransman opende op 1 juni 1922 aan de Kostverlorenstraat 57 te Zandvoort Hotel Villa Lenij, Julia en had toen naast de vestiging in Amsterdam ook in Zandvoort een bedrijf. Meer over de Nieuwe Keizersgracht 50 via deze link.

Nieuwe Keizersgracht 52 – kleermakerij Gobits
In 1915 had M. J. B. Gobits op dit adres zijn kleermakerij. Mozes Jacob Benjamin Gobits werd in Dordrecht geboren op 17 oktober 1861 (overleden 24 februari 1928) en was gehuwd met Paulina Boasson  (Middelburg, 3 april 1862 – Amsterdam, 27 mei 1896).

1889

Nieuwe Keizersgracht 54 – Herman Elte Fröbelschool
Hier zat -in de volksmond- de Herman Elte Fröbelschool. In mei 1888 werd de instelling van de Nieuwe Herengracht 127 naar dit adres verplaatst. Meer via de link.

De vereniging kreeg ook het beheer over de in 1874 opgerichte Herman Elteschool (vestiging Nieuwe Keizersgracht 54 en later aan de Nieuwe Achtergracht) en na 1929 ook de Palacheschool (Lepelkruisstraat). In 1927 was de Joodse Meer Uitgebreid Lager Onderwijs (JULO) school aan de Weteringschans van start gegaan en in 1928 begon op de Nieuwe Herengracht een Joodse HBS die in 1938 naar de Voormalige Stadstimmertuin ging. De vereniging Kennis en Godsvrucht ging na de oorlog over in het Joods Bijzonder Onderwijs te Buitenveldert.

Poeriem in 1900
Een verslag over de viering van Poeriem in het jaar 1900 stond in het Nieuw Israëlietisch Weekblad:
De commissie uit de ouders der leerlingen van het Instituut H. Elte (die toezicht houdt op den gang van het onderwijs), heeft in overleg met den heer Elte, ter eere van Purim, den kinderen van genoemde school op zondag den 18en dezer (maart) een feestje aangeboden.
Daartoe waren in de flinke zaal van de “Handwerkers Vriendenkring” bijeen 1. de leerlingen der school, 2. een gedeelte van het onderwijzend personeel en 3 een gedeelte van de commissieleden met hunne dames. Vóór 1 uur waren de kinderen present aan de school. Van daar gingen zij in optocht naar de zaal, waar reeds de goochelaar Bamberg hen wachtte.
De pauzen tusschen de goocheltoeren werden door de leerlingen aangevuld met muziek en declamatievoordrachten, o. a. met een lied, betrekking hebbende op het Purimfeest. In het slotcouplet werd dank gebracht aan het hoofd der school en aan de commissie. Het feest, waarbij ook behoorlijk voor versnaperingen was gezorgd, werd besloten met een marsch.

Op verzoek van eenige scholieren gaf een der onderwijzers het sein tot een: Lang zullen zij leven” voor de commissieleden, terwijl de scholieren bij herhaling instemden met den heiluitroep ter eere van den heer Elte en diens gezien’.

De koningin passeert in 1925
In 1925 bezocht koningin Wilhelmina de stad en de Joodse gemeenschap. Zij reed over de Nieuwe Keizersgracht en het volgende bericht stond in het Nieuw Israëlietisch Weekblad:

Nieuwe Keizersgracht 56 – gezin Bolle
Hier woonden Godfried Bolle (Amsterdam, – Sobibor, ), met zijn zusters Jeanne (Sara Jeanette, Amsterdam, – Sobibor, Bolle en Julie (Rebecca Julia, Amsterdam, – Sobibor, ) Bolle.

Nieuwe Keizersgracht 56-2 – Eliazer Gompers en Rebecca Zwaab
Hier woonde het gezin Gompers.

Nieuwe Keizersgracht 57 – Philip J. Nijburg
Philip J. Nijburg voerde rond 1918 het Algemeene Advertentie – Bureaux, dat op dit adres in het benedenhuis was gevestigd.

huis Sim Josephus Jitta, nummer 58
huis Sim Josephus Jitta, nummer 58

Nieuwe Keizersgracht 58huis familie Josephus Jitta
Hier woonde van 1853 tot 1897 Simon Wolf Josephus Jitta, gehuwd met Nanette Zadok Dresden (1822- 1891). Simon Wolf (‘Sim’) Josephus Jitta was werkzaam in het familiebedrijf dat juwelen leverde aan binnen- en buitenlandse vorstenhuizen. In 1877 taxeerde hij de juwelen van de pas overleden koningin Sophie. Hij was ook een vermaard kunstverzamelaar en de tsaar van Rusland bracht daarom een bezoek aan het pand aan de Nieuwe Keizersgracht.
Simon Wolf was actief op Joods en niet-Joods maatschappelijk terrein. Zo was hij voorzitter van de Commissie ter behartiging van de belangen van de Israëlieten in Nederland en mede-oprichter van Salerno, een vereniging die zich bezighield met de verbetering van de huisvesting van de “mingegoede volksklasse’. Meer dan 25 jaar is hij als liberaal lid geweest van de Amsterdamse Gemeenteraad. Pikant is zijn lidmaatschap van de Groote Club, iets wat weinig Joden hem kunnen nazeggen. Het bekendst is hij geworden als voorzitter van de Amsterdamsche Kanaal-Maatschappij, die ijverde voor de aanleg van het Noordzeekanaal. In 1897 stierf Simon Wolf Josephus Jitta.

Het pand heeft tegenwoordig verschillende bestemmingen, zo heeft er jaren een praktijk voor alternatieve geneeswijzen gezeten. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het pand berucht, toen werd het gebruikt als hoofdkantoor voor de Joodsche Raad. Veel Joodse Amsterdammers hebben hier geprobeerd om vrijgesteld te worden van transport. Naar overleveringen stonden er, wanneer er een Sper werd afgegeven, rijen met mensen op deze gracht, door de Weesperstraat tot aan de synagoge.

1900

Nieuwe Keizersgracht 58 – Atelier Nederlandsch Gasgloeilicht Maatschappij
Rond 1900 was hier bovengenoemd atelier gevestigd. Dit bedrijf, voorheen van J. Selten, vervaardigde op dit adres zijden en papieren lampenkappen.

Nieuwe Keizersgracht 59 – gezin Eitje
Carolina Eitje woonde in haar jeugd op dit adres. A. S. Eitje was in 1912 secretaris van de Vereniging Brieth Awraham. Waarschijnlijk was A. S. Eitje Abraham Salomon (Amsterdam, 2 december 1887), een jongere broer van Carolina. B. E. Eitje woonde hier in 1877 en was lid van het Amsterdamse Comité van Alliance Israëlite Universelle.

Nieuwe Keizersgracht 60 – A. Polak Jzn.
A. Polak was in 1902 bestuurslid en secretaris van de ‘Vereniging tot Bevordering der Belangen van het Jodendom’. In april 1903 verhuisde A. Polak Jzn van dit adres naar de Nieuwe Herengracht 145.

Nieuwe Keizersgracht 60 – Jeannette Davids
Jeannette Davids woonde hier rond 1927 en was secretaresse van Zichroun Jangakouw

Nieuwe Keizersgracht 60 – S. I. Norden
S. I. Norden, van de scholen voor Fröbelonderwijs, overleed hier.

Nieuwe Keizersgracht 61 – Weldadigheidsfonds
Het Weldadigheidsfonds was aan het einde van de negentiende eeuw op dit adres gevestigd.

bollemNieuwe Keizersgracht 62 – gezin Bolle
Hier woonden de familie Maurits (Mozes) Bolle (Amsterdam, – Bergen-Belsen, ) en Marie Bolle-Blitz met hun zoons: accountant Meier Henri Max (Max, Amsterdam, – Extern kommando Feldafing, ), Lucas Leonard (Leo) en Godfried (Freddy). In het Joodsch Weekblad van eind oktober 1941 stond nevenstaande advertentie.
Freddy was actief in tal van organisaties, zoals in het Federatiebestuur van Berit ḥalutsim datiyim be-Holand. Leo verzorgde in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog ‘grondig ondericht in de Hebreeuwse taal’.

Nieuwe Keizersgracht 64 – Koninklijke Electrische Scheerpoederfabriek
In 1921 was hier deze fabriek gevestigd waar scheerpoeder werd gemaakt. Dit poeder was een oplossing voor mannen die – volgens de voorschriften – geen scheermes wilden gebruiken. Vandaar dat de advertenties van dit bedrijf met name op het Joodse deel van de bevolking gericht waren. Op de woningkaart bij het Stadsarchief Amsterdam staat bij dit adres in de kelderwoning dat hier de handel in scheerpoeder van Abraham Maij (Amsterdam, 7 maart 1855 – Amsterdam, 1 januari 1934) gevestigd was. Hij was gehuwd met Lea Zomerplaag (Amsterdam, 19 februari 1855 – Amsterdam, 1 oktober 1936). Abraham Maij verkocht zijn product, waarmee hij in 1901 begon, onder de naam Dr. A. May’s antiseptisch scheerpoeder.

Nieuwe Keizersgracht 64 – arts A. Vedder
In 1927 vestigde huisarts A. Vedder zich op dit adres. Aron Vedder (Amsterdam, 4 februari 1904 – Amersfoort, 11 september 1964) was de zoon van commissionair in diamanten Meijer Vedder (Amsterdam, – Sobibor, ), de ingeschrevene volgens de woningkaart. Vader Meijer was gehuwd met Dina van Minden (Amsterdam, – Sobibor, ) en naast Aron hadden zij een dochter, Eva (Amsterdam, – Sobibor, ).

Nieuwe Keizersgracht 64-1 – gezin Englander
Hier woonde de familie Englander. Sam Englander was dirigent van het koor van de Grote Synagoge.

Nieuwe Keizersgracht 65 – S. Rood
S. Rood bood zich in juni 1897 aan als zieken- en kraamvrouwenverpleegster.

Nieuwe Keizersgracht 66 – Nederlands-Israëlitische Begrafenisvereniging
In 1901 werd het kantoor van de Nederlands-Israëlitische Begrafenisvereniging naar dit adres verplaatst. Volgens een advertentie uit 1904 woonde hier Jacob Sluijs Dzn en werd in dat jaar de functie van voorzitter bekleed door Felix Manus en de functie van tweede secretaris door F. van Aals. Felix Theodort Manus werd in Uden geboren op

Nieuwe Keizersgracht 67 – Weduwe M. Meijer
In 1903 was hier de was- en strijkinrichting van weduwe M. Meijer gevestigd.

Nieuwe Keizersgracht 68 – naaiatelier D. R. Tafelkruijer
Op het bovenhuis van dit adres was het naaiatelier van D. R. Tafelkruijer gevestigd. In 1902 werd er een leerling kostuumnaaien gezocht.

Nieuwe Keizersgracht 69 – kledingfabriek
Volgens een advertentie uit 1916 was op dit adres een dames- en herenkleermakerij gevestigd.

Nieuwe Keizersgracht 70 – Jacques Deen / De Joodsche Invalide
Jacques Deen schonk in 1912 zijn huis aan Vereniging “De Joodsche Invalide”. In dit pand werd een tehuis geopend en er was plaats voor 10 mannen en vrouwen. In deze tijd was er in dit pand een huissynagoge gevestigd. Aan de overzijde van de gracht was een dependance. Deze panden bleven in gebruik tot 1926, toen werd De Joodsche Invalide op de Nieuwe Achtergracht 98 geopend, in 1936 uitgebreid met het deel aan het Weesperplein, ‘het glazen paleis’.

Nieuwe Keizersgracht 70 – H. Komkommer
Nadat De Joodsche Invalide een onderkomen had gekregen op de Nieuwe Achtergracht 98 werd dit adres weer een woonhuis. In 1929 woonde H. Komkommer er, die vertegenwoordiger voor Amsterdam en omstreken was van de koosjere wijnen ORT van het Rotterdamse bedrijf N.V. M. Cohn’s Wijn en Spiritualiënhandel.

Nieuwe Keizersgracht 73 – M. van Straten
M. van Straten was leraar boekhouden M.O. en accountant en woonde op dit adres rond 1905.

Nieuwe Keizersgracht 73 – kleermakerij
Rond 1919 was op dit adres een kleermakerij gevestigd.

Nieuwe Keizersgracht 73 – secretariaat N. A. J. J. C.
Het secretariaat van de Nederlandse Agoedas Jisroeil Jeugdcentrale was hier in 1929 gevestigd. De organisatie werd toen waargenomen door de heer J. Goldschmidt en D. I. Themans. David Isidore Themans (Almelo, 14 juni 1907) woonde op dit adres.

Nieuwe Keizersgracht 73 – Ch. L. Rinski
In juli 1934 woonde Ch. L. Rinski op dit adres. Bij hem thuis en onder leiding van hem kon men een Tenachcursus volgen voor de Vereniging Nachaliël. Dit was Chaim Leizer (Charles) Rinski (Borgerhout, – Sobibor, ). Charles was gehuwd met Bertie Klein (Amersfoort, – Sobibor, ). In het begin van de oorlog woonden zij op de Johannes Verhulststraat 171boven.

Nieuwe Keizersgracht 80 – gezin Gomperts
Rond 1879 woonde op dit adres het gezin Gomperts

Nieuwe Keizersgracht 84 – rabbijn A. S. Onderwijzer
In 1907 woonde rabbijn A. S. Onderwijzer op dit adres.

Nieuwe Keizersgracht 84-86 – Handelsvennootschap H. Drukker & Co
Het handelsvennootschap H. Drukker & Co., in radio’s en rijwielen, was op dit adres gevestigd in 1929.

Nieuwe Keizersgracht 90 – W. Birnbaum
Met een advertentie in Het Weekblad voor Israëlietische Huisgezinnen zocht W. Birnbaum in 1901een keukenmeid.

Nieuwe Keizersgracht 92 – Chel Kalker
Rachel Kalker (Amsterdam, 29 mei 1903 – Amstelveen, 11 juli 1993) nam in mei 1930 het secretariaat voor het jong-Zionistenkamp over

Nieuwe Keizersgracht 98 – Dr. S. Kroonenberg
Dr. S. Kroonenberg was op dit adres gevestigd in 1928.

Nieuwe Keizersgracht 110 – secretarie Nederlands-Israëlitisch Armbestuur
Op dit adres was in 1891 de secretarie van het Nederlands-Israëlitisch Armbestuur gevestigd. Enkele bestuursleden in die periode waren Alex Daniëls en Dr. S. E. Rosen.

Nieuwe Keizersgracht 110 – Nederlandsch Israëlitisch Ziekenhuis
Dit was de locatie van het Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis. In 1921 schreef de Geïllustreerde Joodsche Post over dit ziekenhuis.

plaquettetotaal
Plaquette hal voormalig zusterhuis

Nieuwe Keizersgracht 116 – zusterhuis Nederlandsch Israëlitisch Ziekenhuis
In vroeger tijden werd er bij ziekenhuizen vaak een zusterhuis gebouwd. Hierin zaten kleine woningen voor de verpleegsters en verplegers, die dan dicht bij hun werk woonden. rosenthalmaytekstVan het Nederlandsch Israëlitisch Ziekenhuis is naast het Metaarhuis op dat op de Nieuwe Kerkstraat is gevestigd alleen het Rosenthal-May Zusterhuis op 116 overgebleven. De bouw werd gefinancierd door het Rosenthal May fonds van de weduwe Sophie May van bankier George Rosenthal (Lippman-Rosenthal bank). Sophie financierde niet alleen dit zusterhuis, maar ook de Sophie Rosenthal Bewaarschool in de Nieuwe Uilenburgerstraat.

rosmaygedenkNieuwe Keizersgracht 116 – Krankzinnigengesticht
Op deze gracht was ook het Israëlitisch Vrouwen Krankzinnigengesticht gevestigd; ziekenhuis, metaarhuis, zusterhuis en gesticht vormden een groot zorgcluster.
Dit gesticht werd in 1864/1865 gebouwd en de architecten waren W. J. J. Offenberg (Renkum, 26 maart 1812 – Amsterdam, 4 mei 1873) en Van Straaten. Redelijk snel na de bouw ontstonden er capaciteitsproblemen en in 1920/1921 werd het overgeplaatst naar het Geneeskundig Gesticht Het Apeldoornsche Bosch in Apeldoorn. Pand is gesloopt.

Nieuwe Keizersgracht 116 – Stella Goudsmit – Ricardo
Stella Goudsmit – Ricardo (Amsterdam, – Sobibor, ) was rond 1928 voorzitster van de Joodsche Vrouwenraad te Amsterdam, óf van het kledingdepot dat onder deze raad viel. Stella was gehuwd met Abraham Ricardo (Amsterdam, – Amsterdam, ) en zij woonden in het begin van de bezetting op de Eendrachtstraat 13huis in Amsterdam.

 

plaquettehal

bron:
communityjoodsmonument.nl,
stadsarchief Amsterdam,
“Pension Fransman”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 02-10-1912. Geraadpleegd op Delpher op 15-05-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860226:mpeg21:a0029
Nieuw Israëlietisch Weekblad, 5 juni 1925, pension nummer 39.
Nieuwe Keizersgracht 28 – www.4en5meiamsterdam.nl, lemma Nieuwe Keizersgracht 28-42 (geraadpleegd 1 december 2016).
“Advertentie Pinheiro”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-07-1902. Geraadpleegd op Delpher op 26-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874161:mpeg21:a0029.
“Advertentie Armbestuur”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-08-1891. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010861045:mpeg21:a0010.
“BINNENLAND. AMSTERDAM, 21 April, WELDADIGHEIDSFONDS.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 22-04-1892. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010861078:mpeg21:a0004.
“Advertentie tandarts Cohen”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-05-1894. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858118:mpeg21:a0015.
“Advertentie Sjouerman”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-05-1894. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858120:mpeg21:a0005.
“Advertentie Heertjes”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-12-1894. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858383:mpeg21:a0025.
Stadsarchief Amsterdam, overgenomen delen Heertjes, Barend Marcus – 30-10-1848 – A/dam – OGDA00167000109.
“Advertentie Bonnist”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-11-1898. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858716:mpeg21:a0012.
“SCHOOLFEESTEN.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-03-1900. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874237:mpeg21:a0030.
“Advertentie Selten”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-11-1900. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874283:mpeg21:a0009.
“Nieuw Isr. Begrafenisvereeniging.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 08-02-1901. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874293:mpeg21:a0025.
“Advertentie Tafelkruijer”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-04-1902. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874149:mpeg21:a0023.
“Vereeniging de „Verstelcursus”.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 06-02-1903. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874189:mpeg21:a0023.
“Advertentie S I Norden”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-05-1903. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874205:mpeg21:a0010.
“Advertentie weduwe Meijer”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-09-1903. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871723:mpeg21:a0031.
“Advertentie begrafenisvereniging”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-12-1904. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871663:mpeg21:a0022.
www.manxvandam.info, lemmata gezin Manus (geraadpleegd 19 februari 2019).
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Louis van Aals.
“Advertentie M. van Straten”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-01-1905. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871667:mpeg21:a0007.
“Familiebericht Vaz Dias”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-01-1905. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871667:mpeg21:a0043.
www.joodsmonument.nl, lemmata gezin Vaz Dias (geraadpleegd 19 februari 2019).
“Advertentie Laureol”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-03-1906. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871827:mpeg21:a0009.
“Advertentie A S Onderwijzer”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-03-1907. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871777:mpeg21:a0010.
“Advertentie Fransman”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1908. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872602:mpeg21:a0025.
“Advertentie G S van Minden”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 04-12-1908. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872668:mpeg21:a0031.
“Vereeniging „WELDADIGHEID”.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 07-02-1913. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860244:mpeg21:a0061.
“Advertentie A S Eitje”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-11-1912. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860234:mpeg21:a0007.
“Advertentie Nieuwe Keizersgracht 69”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-03-1916. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859610:mpeg21:a0033.
“Advertentie kok NIZ”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-02-1917. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860494:mpeg21:a0025.
“Advertentie kleermakerij nr 73”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-01-1919. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859716:mpeg21:a0026.
“Advertentie Rafalowitch”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-04-1920. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859777:mpeg21:a0031.
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Rafalowitch.
“Advertentie scheerpoederfabriek”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-02-1921. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860142:mpeg21:a0046.
“Advertentie Cardozo”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 22-09-1922. Geraadpleegd op Delpher op 20-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874070:mpeg21:a0057.
“Advertentie bouwloterij”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-06-1924. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872485:mpeg21:a0026.
“LANDBOUWOPLEIDINO VOOR PALESTINA.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 27-03-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872533:mpeg21:a0096.
“Advertentie Eitje”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 15-05-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872540:mpeg21:a0015.
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Salomon Eitje.
“HET KONINKLIJK BEZOEK.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 28-05-1925. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010871872:mpeg21:a0006.
“Advertentie arts Vedder”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 11-11-1927. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858006:mpeg21:a0025.
“Advertentie Kroonenberg”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-07-1928. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858026:mpeg21:a0020.
“Advertentie H Drukker & Co”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-07-1928. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858026:mpeg21:a0020.
“SECRETARIAAT N.A.J.J.C.”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 14-06-1929. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874368:mpeg21:a0080.
“Advertentie NV M Cohns wijn”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 13-09-1929. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874381:mpeg21:a0011.
“EEN INGENIEUSE VINDING electrische schel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-02-1934. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874833:mpeg21:a0056.
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Salomon Mendes Coutinho.
Denise Citroen, van Oude Rabbijnen en Art Nouveau (NKG 33) op https://www.joodsmonument.nl/nl/page/354980/nieuwe-keizersgracht-33 (geraadpleegd 1 april 2019).
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Joseph Sarphatie.
Stadsarchief Amsterdam, bevolkingsregister 1874 – 1893, Levie Abraham Cohen (tandarts).
Theo Bakker, fotoquiz 2015-12 (schuilsynagoge) 67.
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Willem Arthur Mendes da Costa.
www.joodsmonument.nl, lemma Willem Arthur Mendes da Costa (geraadpleegd 3 april 2019).
Stadsarchief Amsterdam, archiefkaart Jeremias Barth.
Stadsarchief Amsterdam, loofhuttenfeest in 1944 via https://archief.amsterdam/stukken/feest/loofhuttenfeest_in_1944/index.nl.html (geraadpleegd 3 april 2019).
“BERICHTEN EN MEDEDELINGEN JOODSE GEMEENTE AMSTERDAM (J. Tal, nummer 33)”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 16-04-1954. Geraadpleegd op Delpher op 03-04-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858313:mpeg21:a0079.
“Advertentie Rodrigues “. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1914/05/08 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 12-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000573148:mpeg21:p00004.
Stadsarchief Amsterdam, Nieuwe Keizersgracht 64 onderhuis, Woningkaarten, archiefnummer 5445, inventarisnummer 177.
Verzetsgroep Gerretsen met dank aan Bart de Cort (email 11 mei 2021).
Chumaceiro, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 01-05-1903, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 19-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874201:mpeg21:p003.
Bewaarschool Norden, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-04-1915, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 20-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859562:mpeg21:p007.
Rinski, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen.13 juli 1934. Geraadpleegd op Delpher op 03-06-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005427080:00001.
Rinski, Stadsarchief Amsterdam, Vreemdelingenregister, archiefnummer 5225, inventarisnummer 949.
Joseph Chumaceiro, Stadsarchief Amsterdam, Overgenomen delen, archiefnummer 5416, inventarisnummer 151.
Benjamin la Balance, Stadsarchief Amsterdam, Overgenomen delen, archiefnummer 5416, inventarisnummer 50.
Benjamin la Balance, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 04-05-1881, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 15-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010104011:mpeg21:p003.
M. J. Polak, Advertentie. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 06-10-1899, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 15-08-2023,
Samuel Abrahamson, Israelietische nieuwsbode. 13 augustus 1875. Geraadpleegd op Delpher op 28-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005536007:00001.
Eitje, Lioni, Tal, Alliance Israëlite Universelle, Israelietische nieuwsbode. 28 september 1877. Geraadpleegd op Delpher op 28-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005537014:00001.
Gomperts, Weekblad voor Israëlieten. 28 februari 1879. Geraadpleegd op Delpher op 28-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005599087:00001.
Marcus de Jong, Israelietische nieuwsbode. 17 februari 1882. Geraadpleegd op Delpher op 28-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005539034:00001.
Koningin, Israelietische nieuwsbode. 17 april 1885. Geraadpleegd op Delpher op 28-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005540096:00001
Abraham Bonnist, Israelietische nieuwsbode. 21 januari 1997. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005541083:00001,
Herman Elte, Israelietische nieuwsbode. 16 februari 1887. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005542026:00001.
Rosen, Israelietische nieuwsbode. 26 oktober 1888. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005542071:00001.
Salomo Eliazer Rosen, Stadsarchief Amsterdam, Overgenomen delen, archiefnummer 5416, inventarisnummer 31.
Onderwijzer, Israelietische nieuwsbode. 24 juli 1891. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005544006:00001.
S. Rood, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 18 juni 1897. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005408077:00001.
Birnbaum, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 1 februari 1902. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005412005:00001.
N. Davids, Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 21 maart 1902. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005413012:00001.
A. Polak Jzn., Israëlietisch nieuws- en advertentieblad voor Nederland. 30 mei 1902. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005732025:00001.
A. Polak Jzn. Weekblad voor Israëlietische huisgezinnen. 24 april 1903.  Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005414017:00001.
Joodsche Invalide, De Joodsche prins. 21 november 1912. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005795015:00001.
Nijburg, Tikvath-Israel = De hoop van Israël.1918-06. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005610001:00005.
Betsalel, Maandblad van den Joodschen Vrouwenraad te Amsterdam. 1926-11. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005469047:00001.
Jeannette Davids, Tikvath-Israel = De hoop van Israël. 1927-02. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005613016:00001.
M. Brandon, Rechouwous. 1927-06. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005823008:00001.
Abraham Ricardo, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 277.
Stella Goudsmit – Ricardo, Maandblad van den Joodschen Vrouwenraad te Amsterdam. 1928-01. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005470013:00001.
Chel Kalker, De joodsche wachter. 2 mei 1930. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005442055:00001.
Rachel Kalker, Stadsarchief Amsterdam, Archiefkaarten, archiefnummer 30238, inventarisnummer 1536.
Beit Am, Iton hatsaïr. 1935-11. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005655023:00001.
Beit Am, Tikvath-Israel = De hoop van Israël. 1935-12. Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005618003:00001.
Leo Bolle, De joodsche wachter. 12 maart 1937.  Geraadpleegd op Delpher op 30-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005446063:00001.
Simon Josephus Jitta met dank aan Sophie Josephus Jitta (email 30 september 2024)

Illustraties:
plaquette groot en plaquette klein, zusterhuis met naam met dank aan Suzanne Rodrigues Pereira,
“Pension Fransman”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 02-10-1912. Geraadpleegd op Delpher op 15-05-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860226:mpeg21:a0029,
“Pension Fransman (nummer 50)”. “Nieuw Israelietisch weekblad“. Amsterdam, 17-04-1925. Geraadpleegd op Delpher op 15-05-2016, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010872536:mpeg21:a002,
stadsarchief Amsterdam, woningkaart Nieuwe Keizersgracht 50, Stegmeijer.
Nieuw Israëlietsch Weekblad, 19 mei 1922, Hotel Villa Lenij, Julia,
“Advertentie Pinheiro”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 25-07-1902. Geraadpleegd op Delpher op 26-12-2017, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874161:mpeg21:a0029.
“Advertentie Instituut Elte”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-07-1889. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860933:mpeg21:a0006.
Stadsarchief Amsterdam, gezinskaart Salomon van Embden, [van] Embden, S. – 13-04-1852 – 5422-0378D-5250.
“Advertentie Salomon van Embden”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 05-05-1893. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858608:mpeg21:a0005.
“Advertentie Sjouerman”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 18-05-1894. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010858120:mpeg21:a0005.
“Advertentie Selten”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 30-11-1900. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874283:mpeg21:a0009.
“Advertentie S I Norden”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-05-1903. Geraadpleegd op Delpher op 17-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874205:mpeg21:a0010.
“Advertentie A S Eitje”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 29-11-1912. Geraadpleegd op Delpher op 18-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860234:mpeg21:a0007.
“Advertentie kok NIZ”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-02-1917. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010860494:mpeg21:a0025.
“Advertentie kleermakerij nr 73”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 31-01-1919. Geraadpleegd op Delpher op 19-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859716:mpeg21:a0026.
“EEN INGENIEUSE VINDING electrische schel”. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 02-02-1934. Geraadpleegd op Delpher op 21-02-2019, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874833:mpeg21:a0056.
“Advertentie Rodrigues “. “Centraal blad voor Israëlieten in Nederland”. Amsterdam, 1914/05/08 00:00:00, Geraadpleegd op Delpher op 12-11-2020, http://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMKB19:000573148:mpeg21:p00004.
Nieuwe Keizersgracht  © joodsamsterdam.nl, 8 december 2020.
Chumaceiro, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 01-05-1903, p. 3. Geraadpleegd op Delpher op 19-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010874201:mpeg21:p003.
Bewaarschool Norden, Advertentie. “Nieuw Israelietisch weekblad”. Amsterdam, 23-04-1915, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 20-06-2022, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010859562:mpeg21:p007.
Benjamin la Balance, Advertentie. “Algemeen Handelsblad”. Amsterdam, 04-05-1881, p. 7. Geraadpleegd op Delpher op 15-08-2023, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:010104011:mpeg21:p003.
Abraham Bonnist, Israelietische nieuwsbode. 21 januari 1997. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005541083:00001,
Joodsche Invalide, De Joodsche prins. 21 november 1912. Geraadpleegd op Delpher op 29-06-2024, https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMUBA15:005795015:00001.

gepubliceerd:
5 mei 2016

laatst bijgewerkt:
30 september 2024