Na de grachtengordel is de Plantage een van de oudere buurten van Amsterdam. Niet vanwege de huizen die er staan, maar wel vanwege de tijd dat er al gewoond wordt.
Het bestuur van Amsterdam besloot in 1682 om grond ten oosten van de Muidergracht aan te wijzen als “Speeltuinen”. Dit gebied heette “De Nieuwe Plantage”. Dit lukte ook en de Plantage werd een lusthof. Het was niet toegestaan om er permanente gebouwen te bouwen, maar meer zoals strandtenten, die verwijderd konden worden. Permanente gebouwen werden er toch gebouwd zoals een herberg én onderkomens voor de prostitutie.
Artis
Artis werd in 1838 gesticht in de Plantage. De Hortus Botanicus was er al sinds 1632. De Prinsengracht werd zelfs tot voorbij de Muidergracht doorgegraven, zoals op een detail van onderstaande kaart uit 1829 te zien is. De Prinsengracht deelde Artis in twee stukken en tegenwoordig zijn in Artis de vijvers een overblijfsel van de doorgetrokken Prinsengracht.
In 1860 ging het slecht met de Plantage, alleen Artis was een positieve uitzondering. Meer informatie over Artis via deze link.
Sloop
De gemeente wilde in 1860 de tijdelijke gebouwen slopen en een groot deel van het gebied aanwijzen voor woningbouw. Daartegen kwamen veel protesten van de bewoners van de gebouwen maar de Plantage werd toch een woonwijk.
Rond 1870 kwam er een grote economische opbloei door de aanvoer van diamant uit Zuid Afrika. De Joodse diamantwerkers werden ook rijker en verlieten de oude arme Jodenbuurt rond het Waterlooplein en gingen hier wonen, aan de “Joden-Herengracht”. Daarmee kreeg de Plantage na 1870 een Joods karakter. In 1940 was zelfs 65% van de bewoners van deze buurt Joods.
De Plantage werd een uitgaansbuurt met veel theaters. De Hollandsche Schouwburg was de bekendste. Hier was ook de première van een van de bekendste Nederlandse toneelstukken “Op hoop van zegen”.
laatst bijgewerkt:
16 september 2019